مرکز مهارت آموزی کشاورزی

کودهای دامی یک منبع زیستی با ارزش هستند که علاوه بر مزایای مثبت بوم شناختی و محیطی در ایجاد پایداری در کشاورزی، اصلاح ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و نیز افزایش توان حفظ رطوبت در خاک نقش مؤثری دارند. 

ورمی کمپوست یک کود آلی زیستی است که از طریق تبدیل ضایعات آلی، طی یک فرایند غیرگرمادوست توسط عمل مشترک کرم های خاکی و میکروارگانیسمهای خاک تولید میشود و با داشتن مقادیر زیادی مواد هیومیکی یک کود زیستی محرک رشد گیاه است.
بسیاری از پژوهش ها تأیید کرده اند که کود ورمی کمپوست اثر مثبتی روی رشد گیاه دارد. افزودن ورمی کمپوست و ورمی واش به خاک اثر مثبتی را بر پارامترهای رشدی و ویژگی های غده در گیاهان نشان داده است.

به دلیل مشکلات ناشی از کم آبی در زمین های کشاورزی، استفاده از خاک های نامرغوب و آسیبی که در نتیجه ی این عوامل به درختان و گیاهان وارد می‌شود، استفاده از گچ کشاورزی توصیه می گردد. گچ کشاورزی، اثرات کم آبی و شوری خاک را کاهش داده و خاک را اصلاح می کند. 

این بیماری به طور مستقیم روی ریشه تأثیر ندارد و قسمت های هوایی گیاه را آلوده می کند. عامل آن تنها سبب آلودگی هویج می شود و روی دیگر محصولات کشاورزی اثرگذار نیست. اگر بذرها در مراحل اولیه ی رشد آلوده باشند، جوانه بطور کامل نابود می شوند.

خوشاریزه، گیاهی است علفی، یکساله، و معطر از تیرۀ چتریان به ارتفاع حدود 30 تا 100 سانتیمتر که در ارتفاعات 1500متری لرستان، به ویژه اشتران کوه، کوهکال، گرینکوه، و سفیدکوه به وفور یافت می شود.

جنس خوشاریزه در ایران 4 گونۀ علفی معطر دارد که دو گونۀ آن انحصاراً مختص ایران هستند. 
دو گونۀ دیگر، علاوه بر ایران در سواحل مدیترانه، سوریه و ارمنستان میروید.
قسمت های استفاده شدە ی خوشاریزه، اندام هوایی آن است که معطر است و طعمی دلپذیر دارد و سبب تحریک بعضی از ریززنده های تخمیری در تولید لبنیات می شود. 
در طب سنتی به منظور تقویت معده از آن استفاده می شود. این گیاه با نام محلی فیاله به عنوان چاشنی در غذا نیز استفاده می شود.
همچنین تأثیرات ضدباکتریایی عصارە ی اتانولی آن بر روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس فکالیس و عفونت های بانوان، به اثبات رسیده است.

کلزا یکی از مهمترین گیاهان زارعی خانواده ی شب بوئیان (Brasicaceae) و یکساله است که دارای دانه های روغنی می باشد و از آنها روغن کلزا تهیه می گردد. به دلیل اینکه کلزا گونه های مختلف با ویژگی های متفاوتی دارد، کشت آن در شرایط آب و هوایی سرد، گرم و معتدل امکان پذیر است.

عروسک خربزه سوسک قرمز رنگی است که برخی آن را با کفشدوزک خربزه اشتباه می گیرند. این آفت از اوایل بهار تا اواخر تابستان در مزارع خربزه و هندوانه یافت می‌شود و بیشتر به خانواده ی کدوئیان شامل خیار، خربزه و هندوانه تمایل دارد.

تحقیق روی کلون های مختلف سیب زمینی ترشی، نشان داد که در برداشت تابستانه نسبت به برداشت زمستانه، عملکرد زیست توده اندام های هوایی و غلظت های همی سلولز، پروتئین، لیپیدها و عصاره بیشتر و عملکرد غده و غلظت های سلولز و لیگنین کمتری داشت. 

از طرفی دیگر نیز برخی پژوهشگران در پژوهش هایی گزارش  کردند که میزان عناصر ماکرو اندام هوایی سیب زمینی ترشی در مقادیر مختلف نیتروژن متفاوت بود، به طوری که بیشترین‌ میزان سدیم با کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن درهکتار، بیشترین مقدار منیزیم و سولفور با کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و بیشترین مقدار نیتروژن با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد.

درخت انگور از درختانی است که نسبت به هرس واکنش شدیدی از خود نشان می دهد، به همین دلیل هرس داربستی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین زمان هرس انگور در فصل زمستان می باشد اما نباید در سرمای شدید انجام شود.

سیب زمینی ترشی، از خانواده آفتابگردان و بومی آمریکای شمالی است و در بیشتر مناطق جهان رویش دارد. سیب زمینی ترشی در ابتدا به عنوان غذای انسان و دام مورد‌ استفاده قرار می گرفت ولی امروزه بخشی از محصول مزارع زیر کشت آن، به تولیدات صنعتی مثل اتانول و فروکتوز اختصاص یافته است.

ارتفاع بخش هوایی این گیاه تا ۳۵۰ سانتیمتر رسیده و دارای رشد انبوه و با تولید برگ های نسبتا پهن و حجیم بوده و استعداد مناسبی برای تولید علوفه‌ دارد. 
میزان علوفه سبز این گیاه تا ۷۰ تن و میزان ماده خشک علوفه تولیدی آن تا ۲۶ تن در هکتار گزارش شده است.

علوفه خشک این گیاه منبع خوبی از پروتئین با مقدار لیزین بالا است. رقم های جدید این گیاه برای تولید محصول زیاد و مواد مغذی اصلاح شده اند. مجموع مواد مغذی قابل هضم علوفه آن بر اساس ماده خشک ۶۱_۶۷ درصد بیان شده است. میزان پروتئین خام مجموع بخش های هوایی این گیاه از ۵ تا ۱۶/۷ و در برگ ها تا ۲۰/۷ درصد گزارش شده است.

باغ گیاه‌شناسی نیویورک به علت داشتن بزرگترین و بدبوترین گل دنیا یعنی گل جسد بسیار معروف شده است. گل جسد با نام علمی Amorphophallus titanum ، یک گونه ی کم یاب و بسیار نادر بوده و به خاطر بوی بدش مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از بخش های در حال رشد باغبانی در جهان و ایران، تولید گیاهان زینتی است. بسیاری از این گیاهان منشا استوایی دارند، بنابراین شرایط محیط های گلخانه ای آن ها با زیستگاه بومی این گیاهان متفاوت است، در نتیجه گیاهان تحت تنش قرار می گیرند و مستعد آلودگی به انواع عوامل بیماریزا می شوند‌.

باکتری های پکتولیتیک یکی از عوامل مهم خسارتزا در گیاهان زینتی به حساب می آیند. وقوع انتروباکتریاهای پکتولیتیک عامل پوسیدگی نرم و لکه برگی گیاهان زینتی در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله گلخانه های شمال ایران هستند.

انجیر، یک درخت غیرمعمول است، چون دو نوع محصـول میوه در سال تولید میکند. اولین محصول میوه، از جوانه های محوری برگ بر روی شاخه رشد سال قبل حاصل می شود که محصول بِربا نامیده شود.

✔️دومین محصول، از جوانه های محوری برگ بر روی شاخه ی رشد سال جاری حاصل می شود که دومین محصول یا محصول اصلی نامیده می شود.

✔️بر اساس نوع و ساختمان گل ها و نیاز آن ها برای گرده افشانی و لقاح جهت تشکیل، رشد و رسیدن میوه، انجیر به چهار نوع کاپری فیگ، ازمیر، معمولی و سان پدرو، طبقه بندی می شود.
✅کاپریفیگ، انجیر غیر خوراکی است که در اصطلاح محلی به نام های بر انجیر، کوهی، نر و وحشی نامیده می شود.
✔️تشکیل میوه و انجام عمل لقاح و رسیدن محصول اصلی نیاز به گرده افشانی دارد. 
✅در نوع ازمیر، گل های ماده خامه بلند دارد و نیاز به گرده افشانی دارد.
✅در نوع معمولی، تشکیل میوه به صورت پارتنوکارپی است و احتیاجی به گرده افشانی ندارد. 
✅و در نوع سانپدرو، اولین محصول میوه به صورت پارتنوکارپی تولید می شود، در صورتی که تولید دومین محصول پارتنوکارپ نبوده و احتیاج به گرده افشانی دارد.

اردک ها باعث کاهش جمعیت آفات رایج برنج مانند کرم ساقه خوار و برگ خوار می شوند و از حشراتی موجود در مزرعه تغذیه می کنند. آنها نوک خود را داخل گل و لای شالیزار فرو کرده و با این عمل، موجب تهویه ی خاک می شوند.

هم چنین با خوردن علف های هرز به عنوان جایگزین طبیعی علف کش ها شناخته شده اند. از طرفی دیگر، ضایعات اردک ها به نوعی باعث تغذیه ی خاک شده و جایگزین کودهای مصنوعی و پر هزینه است.

از جمله قارچ های مهم بیماری زای گیاهی، در روی گیاهان زراعی و باغبانی ایران، فوزاریوم است. گونه های مختلف این جنس در اغلب گیاهان، از جمله زراعی، باغی، علوفه ای، زینتی و جنگلی بیماری ایجاد می کنند‌.

✔️بیماری پوسیدگی‌ طوقه و‌ سوختگی خوشه گندم، پوسیدگی ساقه ذرت، انسداد آوندی و پژمردگی در گیاهان مختلف، پوسیدگی ریشه، شانکر لکه برگی در بسیاری از گیاهان، پوسیدگی انباری و پوسیدگی های بعد از برداشت، نمونه هایی از بیماری های ایجاد شده توسط این قارچ است.
✔️علی رقم خاکزی بودن این قارچ، بعضی از گونه های آن به صورت هوازی فعالیت می کنند و برخی از گونه ها از طریق بذور گیاهان آلوده، قدرت انتقال پیدا می‌کنند.

کامکوات جزء مرکبات محسوب می شود و یکی از راحت ترین درختان میوه برای پرورش در گلدان می باشد. میوه های کامکوات نارنجی، برگهای آن سبز و دارای طعم ترش و شیرین خوشمزه است و به همراه پوست نازک خود مصرف می شود. در صورت کاشت درخت کامکوات در فضای آزاد، ارتفاع آن تا 2 و نیم متر می‌رسد، درحالی که در صورت کاشت در گلدان ارتفاع کمتری خواهد داشت.

گلاب گیری به روش سنتی از گذشته تا به امروز مرسوم بوده و هم چنان نیز ادامه دارد. روش کار به این صورت است که گل محمدی را به همراه مقدار مشخصی آب در دیگ های مسی ریخته سپس به کمک زنجیرهایی که به دیگ متصل است، در آن را محکم می کنند.

✔️سانسوریا، گیاهی است آپارتمانی، از خانواده لیلیاسه، با برگ های کشیده و رنگی، به طول ۴۶ تا ۷۶ سانتی متر و عرض ۵ تا ۷ سانتی متر، که مورد توجه زیادی در باغبانی و تزیین و گل آرایی است.

 ✔️بهترین درجه حرارت برای رشد و تکثیر این گیاه در روز، بین ۲۷ تا ۳۲ درجه و در شب، ۱۴ تا ۱۸ درجه سانتی گراد است.
✔️این‌ گیاه از طریق برگ، پاجوش و ریزوم تکثیر می شود، البته محدودیت هایی هم دارد.
✔️این گیاه به دلیل داشتن برگ های گوشتی، در برابر بیماری های قارچی ضعیف است.

انتخاب مکان مناسب و احداث باغ جهت کاشت نهال انجیر بسیار اهمیت دارد زیرا احداث باغ هزینه‌های مالی فراوانی دارد و اگر آب و هوای منطقه ی احداث شده با درخت هماهنگی نداشته باشد، کشاورز یا باغدار دچار خسارت های سنگین اقتصادی می گردد.

چیکو با نام علمی Manilkara zapata L گیاهی از خانواده Sapotaceae است. چیکو درختی همیشه سبز با قامتی برافراشته و ارتفاع 5 تا 20 متری است که میوه ی آن از نظر ظاهری شبیه به کیوی بوده و در ایران، استرالیا، فیلیپین و مکزیک یافت می شود. 

در محیط های طبیعی:

✔️عوامل زنده (حشرات، باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها) و
✔️غیرزنده (نور، درجه حرارت، فراهمی آب، مـواد غذایی و ساختمان خاک)، رشد گیاهان عالی را تحت تأثیر خود قرار می دهند. 
✔️از میان ایـن عوامل، تـنش خشکی و کـم آبی، مهمترین عامل غیرزنده است که محدودکننده رشد و تولید گیاهان در جهان به شمار می رود.