مرکز مهارت آموزی کشاورزی

درختان پاکوتاه به علت داشتن حجم کمتر نسبت به سطح، باردهی کمتری دارند اما ترکیب دو عامل تعداد و میزان محصول در اکثر مناطق با شرایط یکسان، کم بودن میزان باردهی درختان پاکوتاه را جبران می کند و حتی ممکن است در بعضی مواقع میزان باردهی آنها از باغ های استاندارد نیز بیشتر شود.

در بازدید از باغ آقای محتشمی واقع در منطقه باروس شهرستان قیر و کارزین، به تاریخ چهارده اسفندماه هزار و چهارصد و یک، با مسائل و مشکلاتی برخورد داشتیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:

سرخرطومی هویج (Listronotus oregonensis) یک نوع سوسک است که لارو آن شروع به تغذیه و ایجاد حفره در ریشه ی هویج می کند، سپس در مرحله‌ی بلوغ روی دمبرگ‌های گیاه تخم‌گذاری می کند. لاروها از سنین اولیه از قسمت‌های نرم ریشه شروع به تغذیه می کنند و در طی مراحل بلوغ، به تمام بخش های ریشه آسیب می رسانند. در نتیجه، زمینه برای رشد قارچ های بیماری زا فراهم شده و کل هویج را آلوده می کنند. 

پسته، سالیان متمادی است که در مناطق خشک و نیمه خشک ایران کشت می شود. در بین مناطق مختلف ایران، استان کرمان بیشترین سطح زیر کشت باغ های پسته (۳۶۰

هزار هکتار) و بیشترین عملکرد در واحد سطح را داراست.
✔️در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک ایران، بـه دلیل کمبود میزان ماده ی آلی، ویژگی های فیزیکی و شـیمیایی خاک نامطلوب است. 
بنابراین، مدیریت و افزایش ماده آلی در این خاک ها و به ویژه باغات پسته، حائز اهمیت می باشد. میزان مواد آلی به عنوان یک شاخص مناسب برای تولید محصول در نواحی خشک و نیمه خشک معرفی شده است، زیرا آثار مطلوبی بر ظرفیت نگهداری آب توسط خاک داشته و نیز به عنوان یک منبع مناسب تغذیه ای در خاک محسوب می شوند.
✔️با توجـه به هزینه اقتصادی زیاد و آلودگی های ناشی از مصرف کودهای شیمیایی و همچنین ضرورت نیل به کشاورزی پایدار، مدیریت و مصرف بهینه ی بقایای گیاهی و کودهای آلی در کشاورزی ضروری به نظر می رسد.

برای کاشت بذر سبزیجات در اسفند ماه، گزینه های متعددی در پیش دارید. اگر از طرفداران سبزی خوردن هستید می توانید انواع سبزی خوردن مانند ریحان، شاهی، تره، گشنیز، نعنا، جعفری و تربچه را بکارید. 

✔️دمای مناسب برای رشد سبزیجات ما بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. اگر در اسفند ماه دمای محیط کشت شما در این محدوده است، بدون نیاز به کاشت در فضای بسته و گلدان می توان مستقیما برای فضای باز اقدام نمود. 
از دیگر سبزیجات قابل کاشت در اسفند می توان به انواع کاهو و کلم اشاره کرد. کاهو فر بنفش، کاهو فر سبز، کاهو پیچ اورست، کاهو فرنگی، کاهو سالاد بول قرمز، کاهو اهوازی، کاهو چینی و کاهو سالادی، کلم قرمز، کلم سفید، کلم بروکلی، کلم پیچ و گل کلم از جمله سبزیجات قابل کاشت در هوای بهاری اسفند ماه هستند.

یکی از زیبا‌ترین و نایاب‌ترین انواع رز در جهان، رز ژولیت است.این گل زیبا برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ در یک نمایشگاه گل و گیاه در شهر چلسی رونمایی شده است. رز ژولیت از طریق بذر تکثیر می یابد و به دلیل کمیاب بودن، شکوفه های این گل در بازار جهانی به قیمت 10 میلیون یورو قیمت گذاری شده اند، به طوری که قیمت گذاری گل رز ژولیت در کتاب گینس به ثبت رسیده است.

با توجه به اینکه آبیاری اصول مخصوص خود را دارد و یکی از مهمترین بخش های کشاورزی و کشت و کار محسوب می شود، انجام و اجرای دقیق و اصولی آن الزامی است. نکات مهم آبیاری اصولی به شرح زیر می باشد :

سرشاخه کاری، پیوندی است که در زمین اصلی و روی درختان چند ساله ی موجود از قبل، به عنوان پایه، با هدف تعـویض رقم قبلی، با یک رقم مطلوب جدیدی و یا اهداف خاص صورت می گیرد. 

✔️این روش از دیرباز تا به حال در بسیاری از درختان میوه همانند سیب، انگور، مرکبات، پسته و درختان هسته دار مرسوم بوده است.
✔️برای سرشاخه کاری گردو، روش های مختلفی در منابع اشاره شده است که شامل پیوند تاجی و اسکنه ای روی شاخه های اصلی و تنه در اول بهار، پیوند جوانه وصله ای و قاشی و حتی پیوند زبانه ای روی شاخه های جوان روییده پس از سربرداری شدید شاخه های اصلی درخت موسوم به سر جوانه کاری و یا روی پاجوش یا نرک ها پس از حذف تنه درختان بزرگ می باشند.

انگور یکی از درختانی است که به دلیل رشد سریع سالیانه بایستی همه ساله مورد هرس قرار بگیرد زیرا منظور اصلی هرس، بوجود آوردن تعادل بین ریشه و سایر قسمت های هوایی می باشد تا از نتیجه ی آن بتوان میوه ی کافی و با کیفیت بالا و هم چنین رشدی مناسب که میوه ی سال آینده را تأمین کند، بدست آورد.

درخت گردو از جمله درختان محبوب و پر سود است که کاشت نهال آن در مناطق بسیاری انجام می شود. این درخت به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی مورد نیاز معمولا در شهرهایی با ارتفاع زیاد کشت می شود.

بهترین زمان برای کاشت نهال گردو به صورت عمومی، اوایل بهار است. اما با توجه به نوع گردو می تواند زمان کاشت متفاوت باشد. انتخاب خاک مناسب برای کاشت گردو، از جمله اقدامات مهمی است که باید قبل از خرید نهال گردو به آن توجه داشته باشید.
برای کاشت گردو، بهتر است این را بدانید که ریشه درختان گردو به صورت عمودی رشد می کنند. در نتیجه بهتر است خاک محل کشت دارای بافت نرم و به اصطلاح لومی باشد.

مصرف بی رویه و غیر اصولی آفت کش ها، باعث ایجاد بحران های زیست محیطی، کاهش تنوع زیستی، آلودگی آب و خاک و تاثیر بر گونه های گیاهی، جانوری و سلامت انسان می گردد.از جمله اثرات منفی سموم شیمیایی بر سلامت انسان ها، مسمومیت های حاد یا مزمن است که با تجمع طولانی مدت مواد سمی در بدن می توانند باعث ایجاد بیماری و مرگ شوند. هم چنین مصرف دراز مدت مواد غذایی آلوده به سموم شیمیایی عوارضی مانند : سردرد، تب و حالت تهوع را به دنبال دارد.

1️⃣کاشت درخت بر اساس آب و هوای منطقه:

✔️آب و هوای سرد و خشک، 
✔️سرد و بارانی، 
✔️آب وهوای گرم و خشک، 
✔️گرم و مرطوب، 
✔️و آب و هوای شرجی، از جمله نوع آب و هوا است که شاید تعدادی از آن ها به گوشتان خورده باشد. با توجه به هر یک از شرایط آب و هوایی گفته شده باید بدانید که آب و هوا اولین و مهمترین رکن برای کاشتن نهال است و بدون در نظر گرفتن آن، شما نمی توانید توقع درامد و سود دهی از زمین های خود را داشته باشید.
2️⃣آزمایش خاک:
هر درختی دارای یک سری نیاز است تا به وسیله آنها به رشد و تولید محصول بپردازد. تامین نیاز های معدنی درختان در 90 درصد موارد از طریق خاک امکان پذیر است و درختان منابع مورد نیاز خود را از خاک دریافت می کنند.
3️⃣شخم زدن زمین قبل از کشت نهال:
شخم زدن زمین فواید بسیار زیادی دارد. اگر در زمین مورد نظر قبل از کشت نهال، محصول زراعی کاشته باشید قطعا بقایای آن هنوز روی زمین موجود است. این ها ممکن است به اصطلاح از زور و قوت زمین بکاهند. در نتیجه با زیر رو کردن زمین همین باقی مانده های دوره قبلی کشت، تبدیل به کود شده و برای زمین مفید می باشد.
همچنین باعث نرم شدن خاک می گردد. این عمل در بسیاری از نهال های زراعی رشد درختان شما را دو چندان خواهد کرد. چرا که در نتیجه نرم بودن خاک، درختان شما می توانند به راحتی ریشه زایی کنند. به علاوه اینکه آب و مواد معدنی راحت تر در عمق خاک نفوذ می کند.
4️⃣نحوه‌ کاشت نهال
5️⃣زمان‌‌ کاشت نهال

سلمه تره با نام علمی Chenopodium album یک علف هرز یکساله از تیره ی تاج خروسیان است که برگ های آن خوراکی بوده و خواص دارویی دارند. سلمه تره نام های دیگری مانند سلمک یا سلمه نیز دارد. ساقه های آن ایستا و دارای انشعابات متعدد است و تنها برگها قابلیت خوراکی دارند.این علف هرز در خاک های غنی از نیتروژن به راحتی تکثیر می یابد و به دلیل جوانه زنی سریع، یک گیاه سریع الرشد شناخته شده است.

هیومیک اسید، یک کود آلی است که باعث بهبود ساختار خاک می شود و معمولاً همراه با سایر کودهای شیمیایی از جمله کود پتاس به گیاهان داده می‌شود. 

✔️هیومیک اسید با تیره کردن خاک، جذب انرژی خورشید را افزایش می دهد و ظرفیت تبادل یونی را افزایش می دهد. 
✔️این کود با تهویه مناسب خاک، به جوانی زنی بذر و رشد جوانه و ریشه‌زایی کمک می کند. ترکیبات هیومیکی با تقویت میکروارگانیسم‌های مفید خاک و از بین بردن میکروب‌های زیان آورباعث افزایش جذب کودهای میکرو و ماکرو می‌شود.
✔️همچنین درختان در برابر تنش های محیطی چون شوری خاک و خشکی محافظت می کند. هیومیک اسیدبر افزایش ریشه زایی گیاهان موثر است که نتیجه آن دسترسی بیشتر درختان و گیاهان به مواد مغذی موجود در خاک است.

رعایت نکات مربوط به کاشت نهال، چه بارده و چه غیر بارده، از اصول مهمی است که برای استقرار، رشد و عملکرد مطلوب یک نهال الزامی است. اگر کاشت نهال به درستی انجام نشود، رشد ریشه با مشکل مواجه شده و توانایی جذب کود توسط آن کاهش می یابد. به دنبال این مشکل، پوسیدگی ریشه و رشد ضعیف میوه ها رخ خواهد داد.

گل همیشه بهار Calendula officinalis ​​​​​​، گیاهی یک ساله و علفی است که ارتفاع ساقه آن به حدود نیم متر می‌رسد، گل‌های این گیاه به رنگ نارنجی یا زرد بوده و ریشه آن مخروطی شکل است. گلبرگ‌های این گیاه بعد از خشک شدن برای مصارف دارویی گوناگون بکار می‌روند.

آکبی Akebia quinata یک میوه ی بادمجانی شکل با بافتی سفید رنگ است که بومی کشور نیوزیلند محسوب شده و بیشتر در این منطقه یافت می شود. این میوه جزء میوه های تازه شناخته شده و کمیاب می باشد و اولین بار توسط ژاپنی ها کشف شده است.

ان پی کا (نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، به صورت مایع، گاز و گرانول (پودر) وجود دارند که رایج‌ترین نوع آن، پودرگرانوله است.

جهت تغذیه زمستانه درختان استفاده از کودهای ازت، فسفر و پتاسیم در تمام طول سال بسته به میزان اسیدیته خاک و آب مصرفی امکان پذیر است. 
حتما برای استفاده از کود NPK، به میزان توصیه شده توسط شرکت های تولید کننده و میزان نیاز خاک باید توجه کرد.

اویار سلام (Cyprus rotundus) علف هرزی است یکساله که در مزارع آبی و شالیکاری ها یافت می شود. ارتفاع آن به 70 سانتی متر می رسد و علف هرز سمج مزارع توتون، گندم، جو، پنبه و باغات میوه به شمار می رود. این گیاه از طریق غده، ریزوم و بذر تکثیر می یابد و رشد رویشی زیادی دارد. اویار سلام شامل دو گونه ی زرد و ارغوانی است.

کوددهی زمستانه مرکبات باید با  یک برنامه ریزی و مدیریت منظم باشد تا نتیجه‌دهی بهتری داشته باشد. کود مرکبات باید حاوی مقدار زیادی آهن باشد تا کلروفیل و قدرت فتوسنتز در گیاه افزایش یابد.

✔️کود اسید هیومیک نیز برای رشد مطلوب مرکبات در زمستان استفاده میشود.کود اسید هیومیک مایع باید به‌ صورت مستقیم پای درختتان ریخته شود تا جذب ریشه شود و بهترین  تأثیرات را بر روی درخت و محصول مرکبات به جای بگذارد. 
✔️کود هیومیک اسید پودری باید در آب به‌ طور کامل حل شود و سپس به‌ صورت آبیاری آن را در اختیار درخت مرکبات قرار گیرد. راه مصرف کود گرانولی صورت چال کود است یعنی  ابتدا باید پای درخت‌تان را به عمق چند سانتی‌متر گود کرد. سپس کود را داخل گودال ریخته و بر روی آن مقداری خاک ریخته و بعد ابیاری میشود.