مرکز مهارت آموزی کشاورزی

چای گیاهی است دائمی، از خانواده Theaceae، رده دولپه ای ها و شاخه نهاندانگان که شرایط زیست محیطی نسبتاً ثابتی را ایجاد می کند و از قدیمی ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی های دنیا در بین اقشار مختلف جامعه محسوب می شود.

تا کنون بیش از 300 گونه حشره و کنه از گیاه چای جمع آوری و شناسایی شده است. شپشک های نرم تن، مومی، استرالیایی، سپردارها، کنه های قرمز و بنفش، شته سیاه، پروانه کارادرینا، آبدزدک ها، راب ها، حلزون ها، پروانه برگخوار چای، پروانه خراط، تریپس ها، سرخرطومی ها و موریانه ها جزء آفات چای محسوب می شوند. در حال حاضر، شپشک آردآلود چای، شته سیاه و کنه قرمز پاکوتاه، از آفات مهم چای هستند.

شپشک نرم تن، علاوه بر مرکبات به بسیاری از نباتات زینتی و غیره در محیط آزاد و در گلخانه حمله می کند. بعضی از گیاهان عبارتند از: خرزهره، برگ بو، چای، نخل و غیره

بدن ماده مسطح، بیضی شکل و معمولا دو کنار پهلویی بدن آن ها، با هم قرینه نیستند. رنگ حشره زرد مایل به قهوه ای و دارای لکه های‌ قهوه ای نسبتاً تیره در پشت می باشند.
شپشک نرم تن اغلب به شاخه ها و برگ های جوان حمله کرده و در پشت برگ و در طول رگبرگ ها و روی ساقه های سبز از شیره گیاهی تغذیه می کند.
این آفت نیز دارای ترشحات شیرینی است که شاخه و برگ را آلوده می کند و باعث رشد و انتشار قارچ فوماژین یا دوده روی شاخه و برگ می شود.

گل هویا از خانواده Asclepiadaceae و با نام علمی Hoya bella، از زیباترین گیاهان جهت استفاده به عنوان سبد آویزان است. دارای ساقه های خزنده، گل های خوشه ای سفید و صورتی و شهد است.

1️⃣استفاده از قارچ کش های مفید، کارا و دورهی حفاظت بیشتر مانند آرتئا، فولیکور و آلتو به ترتیب با مقدارهای ۰/۴، ۱و ۰/۵ لیتر در هکتار.

از قارچ کش تیلت بهتر است به میزان 1 لیتر در هکتار در مزارع با تراکم بوته ی کمتر استفاده شود. اغلب احتمال نیاز به تکرار سمپاشی در صورت استفاده از سم تیلت بیشتر می باشد.
2️⃣پیش آگاهی صحیح و تشکیل شبکه های مراقبت با تجربه در مناطق مختلف استان فارس.
3️⃣توجه کافی به داده های هواشناسی به منظور اطلاع از‌ درجه ی حرارت، رطوبت نسبی. به ویژه تعدد و تداوم شبنم صبحگاهی در مزارع از مرحله ی پدیدار شدن برگ پرچم به بعد. (وقوع بارندگی و باد برای دادن هشدارهای لازم به کشاورزان)
4️⃣مبارزه به موقع و اصولی با بیماری قبل از همه گیر شدن و شدت بیماری در مزارع: در این ارتباط به شرط فراهم بودن شرایط مساعد جوی و سایر عوامل محیطی برای ظهور و گسترش بیماری در مزارع، انجام سمپاشی در زمانی که یک تا دو نوار کوچک از زنگ روی برگ پرچم دیده شود و اغلب یک تا دو بوته آلوده به زنگ زرد در هر متر مربع در نقاط مختلف مزرعه مشاهده شود، الزامی می باشد.

پژمردگی باکتریایی سیب زمینی که به پوسیدگی قهوه ای نیز معروف است، داخل غده ها ترشحات باکتریایی سفید رنگ ایجاد می کند و باعث قهوه ای شدن بافت سیب زمینی می شود. عامل ایجاد کننده این بیماری باکتری Ralstonia solanacearum است که جزء یکی از بیماری های قرنطینه ای در سراسر جهان به شمار می رود.

درخت بلوط درختی کهن و بومی ایران است که بیش از 600 گونه از آن در دنیا وجود دارد. جزء درختان همیشه سبز است و در مناطق گرمسیری، مدیترانه‌ای و معتدل به صورت پراکنده رشد می کند. ارتفاع بعضی گونه ها به 15 تا 21 متر می رسد و برگ های آن پهن، صاف یا دندانه دار هستند.

نشانه های بیماری بر روی برگ ها به ویژه برگ پرچم (نزدیک ترین برگ به سنبله) به صورت جوش های ریز زرد رنگ تا نارنجی است که به حالت خطوط نقطه چین در هر دو سطح برگ و به موازات رگبرگ ها نمایان می شود.

گسترش این خطوط نقطه‌چین روی برگ ها، حالت نواری شکل به موقعیت جوش ها می دهد و به همین دلیل به زنگ زرد، زنگ نواری نیز گفته می شود.
در آلودگی های شدید، افزون بر برگ، سایر اندام های هوایی گیاه مانند سنبله، ریشک، غلاف برگ و ساقه نیز ممکن است مورد حمله‌ ی بیماری قرار گیرد.
در سال های همه گیر و در مناطقی که شدت بیماری روی رقم های حساس زیاد باشد، عملکرد محصول به طور چشم گیری پایین آمده و بذرها به درجه های مختلف کوچک و چروکیده در می آیند. بذرهای یادشده از نظر مصارف غذایی و بذری، دارای کیفیت پایین و شاید نامطلوب باشند.

یکی از بیماری های بسیار مهم درختان میوه دانه دار، بیماری آتشک است و خسارت های آن قابل مقایسه با دیگر بیماری های درختان میوه نیست و گاهی اوقات خسارت وارده قابل جبران نمی باشد.

گل ناز یخی که در زبان انگلیسی baby sun rose نامیده می‌شود، بومی آفریقای جنوبی و مرکزی، چند ساله و علفی است. در مناطق خیلی گرم و با نور شدید خورشید رشد می کند.

به منظور کنترل شیمیایی کرم ساقه خوار، بهترین زمان سمپاشی مقارن با زمانی است که 50 % لاروها از تخم خارج و هنوز وارد ساقه نشده اند و یا حدود 70 %بوته ها برگ هایشان سوراخ شدگی و علائم تغذیه آفت را نشان دهند. 
البته لازم است در خصوص پیش آگاهی از مناسب ترین زمان کنترل شیمیایی کرم ساقه خوار اروپایی، با استفاده از روش های نوین مبتنی بر محاسبه ی گرمای موثر محیطی (روز- درجه) تمهیداتی اندیشیده شود. 
برای کنترل شیمیایی این آفت، استفاده از یک حشره کش انتخابی مناسب که کمترین اثرات سو زیست محیطی را داشته باشد، توصیه شده است. در صورت عدم حصول کنترل مناسب، تکرار سمپاشی، 10 روز پس از سمپاشی اول توصیه می شود.
فوزالن و پروفنفوس را برای کنترل ساقه خوارهای ذرت نام برده است.
حشره کش اسپینوساد (%24 SC)، حشره کش مناسبی برای کنترل این آفت می باشد، همچنین حشره کش های پیریدالیل (%50 EC)، ایندوکساکارب (%15 EC)، و تیودیکارب (%80 DF)، با درجه تاثیر کمتر نسبت به اسپینوساد در رتبه بعدی برای کنترل شیمیایی این آفت معرفی شده اند.

بلوبری انواع مختلفی دارد و گیاهی است که می تواند چندین سال محصول بدهد. برای رشد آن ابتدا باید گیاه به خوبی در خاک تثبیت شود تا بتواند میوه ی زیادی تولید کند. با اینکه در سال اول و دوم قابلیت تولید میوه را دارد اما باید شکوفه های آن چیده شوند تا به جای میوه دهی ریشه ها قوی تر شوند.

این حشره دارای دشمنان طبیعی متعددی می باشد که قدرت عمل و یا انتشار آن ها در کشورهای مختلف، متفاوت است. در ایران بیشتر از زنبورهای پارازیتویید تخم تریکوگراما و زنبور پارازیتویید لارو براکون برای کنترل بیولوژیک این آفت استفاده می شود. 
برای موفقیت در برنامه ی کنترل بیولوژیک آفت یاد شده، رعایت موارد زیر که با بازنگری و تغییراتی، برگرفته از دستورالعمل کنترل بیولوژیک آفات ذرت می باشد، قابل توصیه است. 
الف- بررسی وضعیت فنولوژیک آفت با نمونه برداری از جمعیت آفت در مزرعه
ب- نصب تله های نوری یا فرمونی به تعداد حداقل 2 تله برای هر حوزه عمل و ثبت تعداد پروانه های شکار شده به صورت هفتگی
ج- رهاسازی زنبور تریکوگراما برای کنترل نسل دوم کرم ساقه خوار در مرحله تخم و زنبور براکون برای کنترل جمعیت لاروی.

چیا از خانواده ی نعناعیان و گیاهی یکساله است. بومی آمریکای مرکزی بوده و شباهت بسیاری به بذر ریحان و تخم شربتی دارد. اگرچه کاربردها و خواص بسیاری دارد اما عمدتا برای استفاده از دانه ی آن کشت می شود.

1️⃣در هنگام برداشت محصول ذرت و گندم، ساقه ها تا حد امکان از کف بریده شوند تا پناهگاهی برای جمعیت زمستانگذران فراهم نشود. 

2️⃣پس از برداشت محصول، بقایا گیاهی از مزرعه جمع آوری و نابود شود.
3️⃣انجام شخم عمیق پائیزه 
4️⃣استفاده از ارقام مقاوم

اگر با چمن سر و کار دارید، بهتر است بدانید که مراقبت از آن در هوای گرم تابستان دقت بالایی نیاز دارد. گرما باعث می شود رطوبت موجود در چمن خشک شده و رشد آن متوقف شود.

لاروهای کرم ساقه خوار غلات و ذرت، پس از خروج از تخم، ابتدا به طور مختصر از برگ های ذرت تغذیه نموده و سپس ساقه و گل آذین را سوراخ کرده و وارد آن می شوند. محل ورود لارو به ساقه اغلب در نزدیکی گره های ساقه است که این سوراخ ها با خاک اره و فضولات لارو که بیرون ریخته می شود، به راحتی قابل تشخیص است.

لارو این آفت با تغذیه از داخل ساقه و ایجاد دالان در آن باعث قطع جریان شیره پرورده می شود، در نتیجه گیاه ضعیف شده و این امر باعث کاهش عملکرد محصول می شود. ساقه های آلوده در اثر وزش باد شکسته شده و خسارت تشدید می شود. 
تغذیه لاروهای آفت از محور کاکل ذرت باعث شکسته شدن آن ها، اختلال در گرده افشانی و عدم تلقیح بوته ها می شود که در نتیجه آن بیشترین خسارت به بوته های ذرت وارد می آید. 
سوراخ ایجاد شده در ساقه به وسیله لاروهای ساقه خوار اروپائی ذرت، محل مناسبی برای ورود قارچ فوزاریوم
بوده و رابطه مستقیم بین تراکم جمعیت این آفت و میزان آلودگی به بیماری فوزاریوم میوه ذرت وجود دارد.

امروزه به دلیل کمتر شدن دسترسی به آب و افزایش نیاز به مواد غذایی، کشاورزان به دنبال راه کارهای کاهش مصرف آب هستند. به طور مثال یکی از این راه کارها روی آوردن به روش آبیاری قطره ای است.

کرم ساقه خوار (اروپائی) ذرت، از جمله آفات کلیدی ذرت است که در شمال و شمال غرب کشور خسارت زیادی به محصول ذرت وارد می کند.

در ایران در استان های گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل و آذربایجان شرقی شیوع دارد. این آفت حشره ای است پلی فاژ که طیف وسیع میزبانی دارد و در دنیا به حدود 200 گونه گیاه خسارت وارد میکند.
مهم ترین گیاهان زراعی که توسط کرم ساقه خوار اروپایی ذرت مورد حمله قرار می گیرند عبارتند از:
گندم، ذرت، چغندرقند، پنبه، بادمجان، سویا، سورگوم، آفتابگردان و کنجد.
 خسارت این آفت از روی کنف، نیشکر و برنج نیز گزارش شده است. ساقه خوار اروپایی را از جمله آفات کلیدی ذرت می دانند که در شمال و شمال غرب کشور خسارت زیادی میزند.

پنجه مرغی (Cynodon dactylon) از سمج ترین علف های هرز مزارع یونجه و باغات میوه است و اغلب برای محصولات زراعی یکساله و چمن زارها ایجاد مزاحمت می کند. پنجه مرغی که خود گیاهی چند ساله و از خانواده Poaceae است، توسط بذر یا ریزوم تکثیر می شود.

✅بهترین و عملی ترین راه رسیدن به کوددهی متعادل و مصرف بهینه کود، انجام توصیه کودی بر اساس آزمون

خاک است. آزمون خاک یکی از روش هایی است که برای تخمین مقدار عناصر غذایی قابل استفاده ی گیاه در
خاک مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع اساس مدیریت عناصر غذایی در گندم است. 
✅هدف آزمون خاک، مشخص کردن مقدار عناصر غذایی قبل از کشت و اطمینان از مطلوب بودن شرایط تغذیه ای بعد از کشت و به عبارت دیگر ایجاد مبنایی برای نجام توصیه های کودی است. 
✅برنامه آزمون خاک شامل سه مرحله به شرح زیر
است:
1ـ نمونه برداری صحیح از خاک
2ـ تجزیه صحیح خاک با هدف تعیین دقیق غلظت عناصر غذایی قابل استفاده در خاک
3ـ تفسیر نتایج آزمایشگاهی و انجام توصیه کودی به منظور دستیابی به عملکرد مطلوب در واحد سطح.