مرکز مهارت آموزی کشاورزی

گوجه فرنگی، گیاهی حساس به آبیاری معرفی شده است و این حساسیت در دوره های بعد از انتقال نشا گلدهی و شکل گیری میوه بیشتر است. حداکثر نیاز آبی ایـن محصول، در زمان گلدهی است ولی برای توقـف گلدهی گیاه بالغ و رسیدن همزمان و هم شکل میوه ها، قطع آبیاری در این دوره توصیه شده است. 

آبیاری زیاد در دوره گلدهی باعـث ریزش گل ها می شود، بعد از شروع میوه دهی، برای جلوگیری از میـوه دهی مجدد و درشت تر شدن میـوه هـا نیـز باید از آبیاری زیاد، خودداری نمود.

برخی از کودها را می توان همراه با سیستم آبیاری، در اختیار گیاه قرار داد. این روش به خصوص در مـورد کود اوره که بهتر است در خاک های سبک تقسیم کود با دفعات بیشتری انجام شود.

البته کودهایی که به دلیل ناخالصی زیاد و یا به واسطه ماهیت شـیمیایی خود، سبب ایجاد گرفتگی در قطره چکان ها و لوله های سیسـتم آبیاری می شوند را، نبایستی از این طریق مصرف کرد. 
به طور مثال در صورت استفاده از سوپر فسفات تریپل از روش کود آبیاری، بنیان فسفات موجود در این کود با کلسیم و منیزیم فراوان موجود در آب آبیاری، رسوب داده و موجب گرفتگی مجراهای سیستم آبیاری خواهد شد. 
هم چنین مشاهده شده که مصرف نوعی کود کامل میکرو با ناخالصی زیاد و قابلیت انحلال نامناسب، در سیستم آبیاری ایجاد گرفتگی و اختلال نموده است.

برای کشت هیدروپونیک توت فرنگی در منزل یا گلخانه، پس از خرید تجهیزات لازم برای کشت، انتخاب بستر مناسب کشت اهمیت زیادی دارد. بهترین بستر کشت، کوکوپیت و کودهای ارگانیک هستند که نیاز به مواد مغذی را تامین می کنند.

میشوکارپ یک قارچ کش و باکتری کش تماسی است که دارای ترکیبات مسی می باشد. برای کنترل بیماری هایی مانند: آتشک درختان میوه، گموز، سفیدک داخلی و پیچیدگی برگ هلو مورد مصرف قرار می گیرد.

زالزالک از خانواده ی گل سرخیان و درختچه ای کوتاه است که میوه ای کروی شکل و گوشتی دارد و در بیشتر مناطق کشت می شود. به آبیاری زیاد احتیاج ندارد و در طیف وسیعی از خاک های رسی، شنی و لومی رشد می کند.

روش صحیح مصرف کود اوره آن است که یک چهارم کل کود مورد نیاز، در هنگام کاشت بذر یا نشا، بر روی سطح مزرعه، به صورت یکنواخت پخش و سپس با شخم سطحی یا توسط دیسک، به زیر خاک برده شود. 

باقیمانده کود اوره را نیز می توان یا از طریق سیستم آبیاری مصرف نمود و یا در بین ردیف های کاشت پاشیده و بلافاصله آبیاری سبک انجام داد.

نام لاتین آن Tradescantia spathace است، بومی کشور مکزیک و دارای رشد بسیار آسان می باشد. یک گیاه خانگی محبوب بوده و تا ارتفاع 30 تا 60 سانتی متر رشد می کند. برگهای رویی به رنگ سبز تیره و برگهای زیرین قرمز رنگ هستند و زیبایی خاصی دارند.

رشد گیاه گوجه فرنگی، بر اثر رطوبت زیاد خاک، مختل خواهد شد، لذا بهترین خاک ها برای کشت این گیاه، خاک های بـا بافت سبک (شنی و لومی شنی)، می باشـد. 

در صورت عدم تهویـه مناسب خاک، ممکن است بتـوان بـا مخلـوط کردن مقادیر کافی کود حیوانی پوسیده، از طریق شخم عمیق بـا خاک مـورد نظر ایـن نقیصـه را بـر طرف نمـود. 
مناسـب تریـن pH برای خاک های زیر کشت گوجه فرنگی نیز 6 تـا 7 می باشد. در صورتی کـه pH خاک کمتر یا بیشتر از ایـن محدوده باشد، بایستی عناصر غذایی را که بـر اثر این pH نامناسب غیـر قابل جذب شـده یـا جـذب و انتقال آن ها مختل می شود، از طریق مصرف کودهای شـیمیایی حاوی آن عناصر، در دسترس گیاه، قرار داد. 
از میان عناصر مذکور می توان بـه عناصر کم مصرف اشاره کرد.

آستانه تحمل گوجه فرنگی، بـه شـوری خاک، 2/5 دسی زیمنـس بـر متر می باشد، هـر چنـد که در عمـل، گیاه گوجه فرنگی، قادر به تحمل شـوری های بـه مراتب بالاتر از این مقدار می باشد. 
به هر حال با اصلاح مدیریت مزرعه، می توان در زمین هایی با شوری بالاتر نیز، گوجه فرنگی کشت کرد. یکی از روش های مدیریتی فوق الذکر، افزایش عمق آبیاری و شستشوی نمک های خاک، از طریق شستشو می باشد.

هـم چنین مصرف کودهای شـیمیایی مناسب، بـه خصوص کودهای حاوی عناصر نیتـروژن، پتاسـیم، سیلیسـیوم، روی و آهن می تواند اثرات سـوء ناشی از شوری خاک را تـا حـدودی تعدیل کند.

هرس پلارد به عملیاتی گفته می شود که در آن، برگ های پایینی گیاه به صورت دستی یا به کمک ماشین های هرس از ساقه جدا می شوند. با این روش گیاه به شکلی خاص و جذاب به نظر می آید.

درخت صنوبر یا Populus از خانواده ی درختان بید و از جمله درختان پرکاربرد در صنعت چوب است. دارای 85 گونه می باشد که برخی از آنها در ایران یافت می‌شوند. صنوبر در مکان های مختلف کاشته می شود و برگهای عریض با طول و عرض یکسان دارد.

1.با نصب توری مناسب در محل دریچه های تهویه هوا از ورود آفاتی مثل سفید بالک ها،شته ها و مگس های مینوز جلوگیری شود.

2.از ورود نشاء و گیاهان آلوده به محیط داخل گلخانه ممانعت شود. برای این منظور بایستی نشاها از گلخانه ها یا فروشندگان مطمئن خریداری شوند.
3.گیاهان جدید نباید در داخل یا نزدیک گلخانه هایی که مشکل آلودگی به سفید بالک دارند، کاشته شوند.
4.کاشت ارقام مقاوم.
5.کارگرها نباید لباس زرد رنگ به تن کنند. زیرا مگس های سفید به سوی رنگ زرد جلب می شوند و ممکن است که روی لباس آن ها بنشیند و به جاهای دیگر نیز منتقل شوند.
6.حذف علف های هرز میزبان آفت موجود در داخل و اطراف گلخانه.
7.رعایت اصول داشت (از قبیل مصرف به موقع و به اندازه کودها).
8.نصب کارت های زرد چسب دار در بین ردیف های کشت به فواصل هر دو متر (ترجیحا به صورت عمودی در ارتفاع 2-1 متری)، برای جلب و صید حشرات بالغ این آفت بسیار موثر است.
9.پس از اتمام دوره رویش گیاه، کلیه بقایای گیاهی خیلب زود جمع آوری و سوزانده شوند.
10.کنترل بیولوژیک این آفت با استفاده از زنبور پارازیتویید امکان پذیر است.

گل شاه پسند هم از طریق بذر و هم از طریق قلمه قابلیت تکثیر شدن دارد. در روش تکثیر از طریق بذر، ممکن است گیاه جدید با گیاه مادری و پایه متفاوت باشد اما در روش قلمه زنی گیاه جدید کاملا به گیاه مادری شباهت دارد.

سفید بالک ها یکی از مشکلات اساسی تولید محصولات گلخانه ای هستند که سالانه خسارات زیادی را به محصول وارد می کنند. 

این آفات چند نسلی بوده و مانند شته ها با مکیدن شیره گیاه به طور مستقیم موجب ضعیف شدن گیاه و مرگ آن می شوند. 
خسارت غیرمستقیم این آفت روی گیاه به صورت دفع ترشحات چسبناک بر روی برگ های گیاه و رشد قارچ فوماژین بر روی این گونه ترشحات است. 
هم چنین مگس سفید ناقل بیش از 100 ویروس گیاهی از جمله بیماری پیچیدگی ویروسی زرد گوجه فرنگی می باشد.
سفید بالک یا مگس سفید گلخانه حشره ای است با دامنه میزبانی وسیع که در حدود 250 گونه گیاه میزبان مانند خیار، گوجه فرنگی و گیاهان زینتی برای آن شناسایی شده است. 
لارو بیشتر حشرات بالغ این آفت، اغلب در زیر برگ ها قرار داشته و با قطعات دهانی زننده مکنده خود از آن تغذیه می کنند. در اثر تغذیه آفت، لکه های زرد رنگی روی برگ ها ایجاد شده و به تدریج موجب زرد شدن و خشکیدن بوته ها و در نتیجه کاهش شدید محصول می گردد.

زنجرک سبز برنج Cicadella viridis از خانواده ی Cicadellidae دارای بدن کشیده، به رنگ سبز و چشم های مرکب است. قطعات دهان از نوع مکنده و بالها نیمه شفاف و غشایی هستند.

✔️حذف علف های هرز از اطراف گلخانه

✔️نصب توری استاندارد ضد حشره در محل درب ورودی و دریچه های تهویه گلخانه
✔️بازرسی دقیق نشاهایی که به گلخانه منتقل می شوند.
✔️نصب کارت های زرد به ابعاد 40 در 30 سانتیمتر به فواصل هر دو متر یا نصب نوارهای زرد رنگ به عرض 30 سانتیمتر در اطراف گیاهان، برای شکار حشرات بالغ آفت. 
✔️معاینه و بازدهی هفتگی برگ های گیاهان و نیز کارت های زرد چسبنده برای تشخیص حضور آفت.
✔️کنترل بیولوژیک آفت با گونه های مختلفی از زنبورهایی پارازیتویید.
✔️در کنترل شیمیایی مگس مینوز، باید از مصرف مداوم یک سم اجتناب شود. زیرا این حشره قابلیت زیادی در بروز مقاومت به سموم داشته که طغیان بعدی آفت را در پی دارد.

نام علمی Citrus medica

تیره ی مرکبات Rutaceae

بالنگ یکی از میوه های خانواده مرکبات است و بومی شرق و جنوب شرق آسیا می باشد. میوه ای آبدار است که علاوه بر گوشت آن، پوست ضخیم و زرد رنگش خاصیت درمانی دارند. ظاهر بالنگ شبیه به لیموترش بزرگ با پوستی زمخت است.

تغذیه متوسط تا شدید تریپس، باعث کاهش اندازه میوه می شود.

🍓ایجاد خطوط نکروزه بر روی میوه
🌿لکه های نقره ای، زرد و یا قهوه ای بر روی برگ ایجاد می شود.
☘️بدشکلی و کوچک ماندن برگ ها
🦟این حشره با فرو بردن خرطوم خود در اپیدرم برگ، از شیره گیاهی و کلروفیل تغذیه می کند و محل نیش
حشره نیز به صورت نقاطی به رنگ سفید متمایل به زرد بر روی برگ قابل مشاهده است.
🌿پیچیدگی نوک برگ
🪴ضعف عمومی گیاه
تریپس پیاز ناقل بعضی از بیماری های ویروسی از جمله ویروس پژمردگی گوجه فرنگی می باشد.

گل راعی که به نام علف چای نیز معروف است، از جمله گیاهان دارویی رایج و شناخته شده می باشد. از فرآورده‌های آن در صنایع داروسازی استفاده می شود و مصرف خوراکی نیز دارد. حدود یک متر ارتفاع دارد و گل های آن زرد و سفید رنگ با پنج گلبرگ است.

از بین بردن هرگونه پناهگاه شته ها از جمله علف های هرز میزبان در داخل گلخانه و اطراف تا فاصله 4 متری.

خودداری از انتقال گیاهان و نشا از فضای باز به محیط گلخانه.
خودداری از مصرف بیش از توصیه کود ازته.
تنظیم دمای گلخانه بین 25-20 درجه و رطوبت نسبی 60-50 درصد.
به کار گیری نوارهای زرد رنگ چسبنده برای ردیابی و حذف آفت.
برای مبارزه بیولوژیک با شته ها استفاده از کفشدوزک ها مانند کفشدوزک 7 نقطه، بسیار کاربردی است. (هر لارو کفشدوزک 7 نقطه تا یکصد عدد شته را می خورد)، همچنین استفاده زنبورهای پارازیتویید شته بالغ، بسیار مفید است. 
مگس های سیرفیده و بالتوری ها و نیز عوامل کنترل میکروبی و قارچی متعددی بر علیه شته ها معرفی شده اند.
برای کنترل شیمیایی این آفت، می توان از حشره کش های با منشا طبیعی استفاده نمود. سموم دیکلرووس (ددواپ) و نیز پی متروزین، که دارای دوره کارنس پایین هستند، برای کنترل شته ها در گلخانه توصیه شده است.

ملخ آسیایی Locusta migratoria یکی از خطرناکترین آفات بخش کشاورزی به شمار می رود و در اوایل مرداد ماه طغیان می کند. عموما به مزارع نیشکر حمله می کند و در استان های سیستان و بلوچستان و خوزستان یافت می شود.