مرکز مهارت آموزی کشاورزی

1️⃣هرس شاخه های آلوده
2️⃣استفاده از تله چسب برای به دام انداختن شپشک های نر
3️⃣پرهیز از آبیاری و عدم استفاده از کودهای ازته، زیرا شپشک های آردآلود به گیاهانی که دارای مقدار بالایی نیتروژن در سطح برگ هستند و گیاهانی که دارای بافت آبدار باشند بیش تر حمله می کنند.
4️⃣استفاده از فشار آب یا باد بر روی ساقه های قوی برای کم کردن تعداد شپشک ها
5️⃣شست و شوی مرتب گیاه با صابون محلول پاشی برای جلوگیری از آلودگی مجدد گیاه.
6️⃣یکی از دشمنان طبیعی شپشک آرد آلود کفشدوزک کریپتولوموس می باشد.
7️⃣اکالیپتوس به عنوان دور کننده این آفت عمل می کند.
8️⃣برای از بین بردن حشرات بالغ و تخم ها می توان سمپاشی زمستانه انجام داد. می توان از 20 لیتر روغن ولک+ 2 لیتر اتیون در هزار لیتر آب استفاده کرد.

حشرات کامل و پوره های شپشک آرد آلود مرکبات با فرو بردن استایلت بلند در نسوج برگ، میوه و ساقه از شیره گیاهی تغذیه می کنند که علائم خسارت روی برگ به صورت لکه های زرد رنگ می باشد.
همچنان که حشره از شیره گیاهی تغذیه می کند، شروع به ترشح عسلک می نماید و تمام سرشاخه های گیاه آغشته به عسلک می گردد و قارچ فوماژن سریعا روی آن ها رشد کرده و منجر به ریزش سریع برگ ها می شود.
با افزایش جمعیت آفت موجب ریزش شدید میوه در اواخر تیر ماه نیز می گردد.
موجب افزایش ضعف درخت در اثر کاهش فتوسنتز می گردد.

بازارپسندی میوه های باقیمانده بر روی درخت کاهش می یابد.

پسیل آسیایی مرکبات به برگ های تازه روئیده مرکبات حمله کرده و با تزریق بزاق سمی باعث پیچیدگی یا سوختگی انتهایی برگ های جوان می شود.
تغذیه پسیل آسیایی مرکبات باعث پیچاندن و شکاف دار کردن برگ ها می شود، به ویژه شکاف های کناری برگ از مشخصات اصلی خسارت پسیل آسیایی مرکبات است.
در آلودگی های شدید منجر به نابودی جوانه های نو ظهور می شود.
در آب و هوای خشک پوره ها ترشحات مومی حلقه ای شکل تولید می کنند.
فعالیت شدید پوره ها گاهی باعث مرگ مریستم های انتهایی و ریزش برگ می شود.
گاهی اوقات برگ ها شدیدا پیچیده و لوله شده و ممکن است با عسلک و قارچ دوده پوشیده شوند.
با ترشح مقادیر زیادی عسلک باعث بدشکلی برگ ها و کاهش میزان فتوسنتز در گیاهان آلوده می شود.
گیاهان شدیدا آلوده با حالت رزت انتهای شاخه ها شناخته می شوند.

سپردار الفی مانند سپردار واوی نیز به قسمت های مختلف درخت اعم از برگ، میوه و شاخه حمله می کند و شاخه های جوان و سبز را به ساقه های دیگر درخت ترجیح می دهد. 
در اثر حمله این حشره، لکه های زرد روی برگ دیده نمی شود ولی اگر آلودگی شدید باشد، برگ ها و میوه ها ریخته و شاخه های جوان خشک می گردند.

استفاده از کنه کش های تترادیفون (۲در هزار)، کلوفنتزین (۰/۲۵ تا ۰/۵ در هزار)، در اواخر زمستان به صورت مبارزه زمستانه، به منظور تخم کشی انجام گیرد.
استفاده از سموم بروموپروپیلات (۱ در هزار)، بنزوکسی میت (۱ در هزار)، هگزی تیازوکس (۰/۵ تا ۰/۷۵ در هزار)، فن‌پروکسی میت (۰/۵ تا ۱ در هزار)
فن پیروکسی میت به همراه روغن یک درصد، علیه تخم کنه ها کاربرد دارد.
سمپاشی زمستانه با روغن به نسبت ۱/۵ درصد.

1- عملیات قبل از برداشت:
تیمارهای قبل از برداشت مانند تغذیه، کنترل آفات، شرایط محیطی چون باد و رطوبت و وضعیت درخت، در عمر پس از برداشت نارنگی موثر است.
تغذیه با پتاسیم، عمر قفسه ای میوه را افزایش می دهد.
2- شست و شو و تمیز نمودن
3- سرد کردن اولیه میوه:
این کار با هدف کاهش دمای میوه، بعد از برداشت برای میوه ضروری است. این عملیات سبب تاخیر در رسیدن، کاهش ضایعات میکروبی و تغییرات فیزیولوژی در میوه های برداشت شده در شرایط اقلیمی گرم می شود.

4- واکس زدن
5- پوشش های دیگر مانند کاغذ مقوایی و نایلون

نارنگی پیج، بیش از سایر ارقام در معرض پدیده ای به نام گرانوله شدن، قرار دارد. 
این پدیده فیزیولوژیکی هنگامی که میوه پیج روی درخت، پس از رسیدن تا اواخر پاییز و یا در انبار، به مدت طولانی باقی می ماند، ظاهر می شود. 
در مناطق گرم با رطوبت پایین، تبخیر آب از میوه در وقوع این ناهنجاری نقش دارد. 
همچنین میوه های بیش از حد رسیده یا میوه های درختان جوان، مستعد برای افزایش این عارضه هستند. 
در حالت شدید، کیفیت درونی میوه کاملا تغییر می کند و داخل میوه خشک و الیافی می شود. 
در میوه های گرانوله شده، میزان آبمیوه به علت تشکیل ژل در آبدانک ها، شدیدا کاهش می یابد.
برداشت در زمان مناسب رسیدگی و حفظ رطوبت اطراف میوه طی انبارداری، می تواند در کاهش گرانوله شدن موثر باشد.

پوشش واکس، عملیات ویژه قبل از قرار دادن میوه در انبار و یا به ندرت در زمان بسته بندی مرکبات است که با سه هدف انجام می شود:
1- فراهم کردن درخشندگی مورد نیاز جهت بازارپسند شدن میوه.
2- حفاظت از اتلاف آب، به عنوان پوشش جایگزین واکس طبیعی میوه، که در طی عملیات شستشو حذف می شود. 
3- به عنوان حامل قارچ کش یا هر ترکیب زیستی یا تنظیم کننده های رشد گیاهی عمل می کند. در حالتی که همراه با عامل زیستی برای کنترل پاتوژن ها استفاده می شوند، باید دقت کرد که با عامل زیستی سازگار باشد. 
پوشش های واکس از مواد شیمیایی مختلفی ساخته شده که ممکن است غیر خوراکی باشند. اما در عملیات خشک کردن، بخشی از آن تبخیر می شود. 
تنها واکس های خوراکی (موم زنبور عسل، واکس کارنوبا و نیشکر) از این قاعده مستثنی بوده و روی میوه باقی می مانند. 
معمولا این پوشش ها باید توسط مقامات ذی صلاح کشورهای مربوطه تایید شده و برای استفاده روی میوه ها گواهی شده باشند. 
برای میوه های صادراتی چنین پوشش هایی باید استانداردهای کشورهای وارد کننده را دارا باشند. 
واکس نباید زیاد غلیظ باشد چون مانع تنفس میوه شده و میوه بدطعم و تلخ مزه می شود. بنابراین باید حتما با آب مقطر رقیق شود.

عامل بیماری ویروسی کاچکسیا یک ویروئید به نام ویروئید کوتولگی رازک یا همان (Hop Stunt Viroid (HSVD است. همان طور که می دانید ویروئید ها عامل به وجود آورنده ی بیماری های گیاهی هستند که باعث اختلال در رشد گیاه می شوند.

بکرائی با نام علمی Aegle marmelos از خانواده ی مرکبات و دارای طعم شیرین و برگ های مرکب است. برگ های آن خاصیت دارویی داشته و در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند.

گرینینگ یا همان بیماری میوه سبز یک بیماری خطرناک در مرکبات است که خسارات شدید و جبران ناپذیری به باغات وارد می کند. عامل اصلی بیماری، نوعی باکتری است که قابل انتقال بوده و از درختان آلوده به درختان سالم سرایت می‌کند. تمامی ارقام مرکبات میزبان های بیماری میوه سبز هستند اما میزان حساسیت در نارنگی و پرتقال بیشتر است.

مرگ سرشاخه و زوال مرکبات در برخی مناطق به طور ناگهانی اتفاق می افتد و درخت کاملا خشک می‌شود. دلیل این عارضه این است که با افزایش سن درخت، میزان شاخ و برگ و ریشه نیز افزایش یافته و در شرایطی که درخت در سایه قرار می‌گیرد، ریزش شاخ و برگ و مرگ آنها رخ می دهد.

پوملو یا سلطان مرکبات از اعضای خانواده ی مرکبات و بزرگترین میوه ی این خانواده محسوب می شود. این میوه به گریپ فروت چینی نیز معروف است و درختی همیشه سبز به شمار می رود.

سطح زیر کشت مرکبات در جهان حدود 8 و نیم میلیون هکتار می باشد. چین بیشترین سطح زیر کشت مرکبات را دارد که بالغ بر دو میلیون هکتار است و کمترین سطح زیر کشت مربوط به اندونزی با سطح زیرکشت 72400 هکتار می باشد.

مرکبات بین عرض های جغرافیایی 23 و نیم تا 40 درجه شمالی و جنوبی با خاک مناسب و رطوبت کافی در صورت عدم یخبندان تولید می شود؛

دوره آموزشی آشنایی با بیماری جاروک مرکبات (جاروی جادوگر)، از تاریخ 2 آبان لغایت 3 آبان ماه 1402 به مدت 2 ساعت، توسط سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس برگزار گردید. در این دوره آموزشی مهندس حجت دهقانی، مسئول فنی داروخانه گیاهپزشکی باغبان جهرم حضور داشت. گفتنی است در پایان این دوره، گواهینامه جهت بهره مندی از مزایای دوره آموزشی به ایشان اعطاء گردید.

پایه های مرکبات بسیار متعدد هستند و این پایه ها نه تنها از لحاظ مرفولوژی و نحوه رشد و توزیع ریشه ها با هم فرق دارند بلکه در ارتباط با فیزیولوژی جذب آب و مواد غذایی و تحمل به املاح معدنی(شوری) خاک و آّب نیز با یکدیگر تفاوت قابل ملاحظه ای دارند.

مرکبات از تیره روتاسه و زیر تیره اورانتیوئیده هستند. مرکبات شامل سه جنس مهم است ولی فقط جنس سیتروس جنبه اقتصادی دارد و میوه آن به عنوان تازه خوری استفاده می شود.

مرکبات گروه بزرگی از میوه ها و شـامل انواع پرتقال (C. reticulata Blanco)

نارنگی، sinensis (L. Osbeck)

 لیموشیرین، C. auranifolia (Chrism.) Swingle)

لیموترش، (C. paradise Macf.)

فروت گریپ، (C. limettioides Tan.)
پوملو (Osbeck.) ( C. grandis )

تولید مرکبات در مناطق مختلف جهان و میزان بالای تولید آن موجب شده که این محصـول در جهان از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار باشد، به طوریکه امروزه در
تجارت جهانی، مرکبات دومین صنعت بزرگ میوه محسوب می شود.

پرتقال تامسون ناول:

✔️تاریخچه: حاصل جهش شاخه ای پرتقال واشنگتن ناول.

🌱رشد رویشی: کم رشد، تراکم تاج بیشتر از رقم مادری (واشنگتن ناول)است.
🌳باردهی: زودرس، حدود دو تا سه هفته زودتر از واشنگتن ناول آماده برداشت می شود، تشکیل میوه از طریق بکرباری.
🍊میوه: بی بذر، نافدار، متوسط تا درشت، کروی تا کمی کشیده یا بیضی (کشیده تر از واشنگتن ناول)، یقه ای کوتاه با شیارهای شعاعی در قاعده میوه، گلگاه اغلب برآمده و دارای نافی باز و بزرگ. گوشت ترد، کم آب ولی معطر. پوست نازک و صاف به رنگ نارنجی روشن.
✔️ویژگی های دیگر: بیشتر از اغلب ارقام نارنگی و پرتقال به سرما حساس است، ریزش شدید میوه در سرما، ماندگاری ضعیف محصول روی درخت، مناسب شمال و نواحی خنک مرکزی کشور.