مرکز مهارت آموزی کشاورزی

ملون جانا یا خربزه جانا از خانواده ی خربزه است و از نظر شکل ظاهری شبیه به طالبی می باشد. گوشت میوه زرد کم رنگ و متمایل به سبز است. جانا به دلیل زودرس بودن، ماندگاری بالا و سفت بودن آن، محبوبیت زیادی در بین کشاورزان دارد.

بیماری جاروک لیمو ترش یک تهدید جدی برای مرکبات به خصوص لیمو ترش است که زنجرک به عنوان ناقل آن شناسایی شده است. در باغ های آلوده به بیماری و در هوای گرم، جمعیت زنجرک ها بسیار پایین بوده اما با سرد شدن هوا، رو به افزایش می رود.

در جنگل‌های ایران و به‌ ویژه جنگل های مناطق زاگرس، جوانه خوار بلوط، در کنار دیگر عوامل مخرب، یکی از آفات مهم محسوب می شود.

در حال حاضر این آفت به شدت در استان های آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، لرستان و کرمانشاه شایع شده است.
جوانه خوار بلوط یک حشره چند خوار بوده و از تعداد محدودی گیاه تغذیه می کند. دامنه میزبانی آن محدود به جنس بلوط است. 

آفت با تغذیه از جوانه ها و برگ های درختان خسارت سنگینی به آن ها وارد می کند. زمستان گذرانی آن به صورت تخم است. خسارت آن همزمان با خروج لاروهای نئونات از اواخر اسفند ماه است.
سنین اول و دوم لاروی معمولا در داخل جوانه ها زندگی میکنند. لاروهای سن سوم پس از خروج از جوانه ها شروع به تغذیه از برگ های جوان کرده و در ضمن تغذیه، برگ ها را تا کرده و تار می تنند. لاروها لبه برگ ها را با تارهای ابریشمی تا کرده و در داخل آن تبدیل به شفیره می شوند.

کشاورزی تک کشتی (monoculture) به کشت یک نوع محصول در یک زمان و در یک مزرعه گفته می شود و در کشاورزی زیستی و به طور گسترده استفاده می شود. این نوع کشت،باعث افزایش کارایی در عملیات کاشت، داشت و برداشت شده اما خطر شیوع آفات و بیماری ها را افزایش می دهد.

✔️مهمترین آفات خربزه و طالبی در کشور، به ترتیب ظهور در منطقه شامل: 

✔️تریپس پیاز
 ✔️سرخرطومی جالیز
✔️مگس خربزه
✔️کنه دولکه ای
✔️و مگس جالیز
❌متاسفانه هنوز راهکار اصلی کنترل آفات خربزه بر مبارزه شیمیایی استوار است. در خصوص کنترل زراعی که یکی از روش های مدیریت تلفیقی آفات می باشد، می توان به روش های کشت مخلوط و کشت گیاهان تلـه اشاره کرد که در ایران و جهان تحقیقات بسـیاری در این خصـوص انجام شده است.

کرم برگخوار سبز برنج، زمستان را به صورت شفیره روی خاک و بقایای بوته ی برنج می گذراند و جزء آفات درجه دوم در زراعت برنج است. این آفت را با نام نارانگا نیز می شناسند. پروانه ها (حشرات کامل) بعد از زمستان گذرانی، در اوایل اردیبهشت ماه از شفیره های خود خارج می شوند.

یکی از مهم ترین مسائل کشت و کار خربزه، وجود آفات مختلف میوه خوار، از جمله مگس های میوه و سرخرطومی جالیز می باشد که ضمن تغذیه از میوه و افت کمی و کیفی محصول، باعث کاهش قابل توجهی در بازارپسندی میوه می شوند.

به علاوه وجود یک لارو داخل میوه، راه ورود قارچ های گندخوار را باز کرده و باعث
پوسیدگی میوه شده که در پی آن خسارات جبران ناپذیری به توزیع کننده تحمیل می گردد.
چنین محصولی با توجه به عدم بازارپسندی، عدم توانایی رقابت با محصولات سالم،
و همچنین به دلیل وجود قوانین قرنطینه ای و مسائل بهداشتی، به هیچ وجه امکان صادرات ندارد و این امر سبب از دست دادن جایگاه بازار پر رقیب جهانی شده و درنتیجه خسارت قابل توجهی به منابع ارزی غیر نفتی کشور وارد می آورد.

دانستن نکات مربوط به ساخت و احداث گلخانه، امری بسیار مهم در مدیریت آن و جلوگیری از ضررهای مالی است. حتی با حضور کارشناسان خبره نیز آموختن نکات اصولی ضرورت دارد.

این گونه از گیاهان علوفه ای، در دامنه وسیعی از خاک ها رویش دارد و نسبت به pH بالا و پایین مقاوم است. 

این گیاه به علت سازگاری در دامنه وسیعی از خاک ها و شرایط محیطی، توانایی تثبیت نیتروژن مولکولی، ارزش غذایی بالا برای نشخوارکنندگان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است‌.

شبدر قرمز در نقاط مختلف جهان کاشته می شود و به طور خودرو نیز در اغلب مناطق دنیا پراکنده است. 
در ایران در آذربایجان، گیلان، مازندران، کردستان، باختران، تهران، زنجان، کرمان، یزد، فارس، اصفهان، خراسان و همدان انتشار دارد.
شبدر قرمز گیاهی ست دائمی که اغلب به عنوان گیاه دو ساله برای تهیه علوفه سبز و خشک و چراگاه ها کشت می شود و می توان آن را با بعضی از گیاهان خانواده غلات به طور مخلوط کشت نمود.

از مهمترین گیاهان علوفه ای که در کشور می توانند در تولید و جبران کمبود علوفه نقش مهمی داشته باشند، گیاهان جنس شبدر از جمله شبدر ایرانی و شبدر برسیم است.

در دهه های اخیر، کشت شبدر برسیم به علت رشد سریع، تعداد چین بالا، تولید علوفه تازه با کمیت و کیفیت قابل ملاحظه، به شدت مورد استقبال قرار گرفته است ولی به علت عدم تحمل به سرما، کشت پاییزه آن محدود به مناطق معتدل و گرم کشور شده است. 
اما نتایج تحقیقات نشان می دهد، کشت پاییزه آن نسبت به کشت بهاره به علت استفاده بهینه از آب، دارا بودن فرصت کافی جهت استقرار بوته ها، غالب شدن بر علف های هرز در اوایل بهار و تعداد چین بیشتر برتری دارد. 
شبدر برسیم بین صفر تا 35 درجه سانتیگراد را تحمل می کند ولی بهترین دما برای رشد آن درجه حرارت بین 12 تا 25 درجه سانتی گراد است و بسته به شرایط اقلیمی و نوع زراعت 3 تا 7 چین علوفه در سال تولید می کند.
شبدر برسیم در حرارت 2 - درجه سانتیگراد بدون خسارت برگ استقرار می یابد و به عنوان علوفه پاییزه و بهاره کشت شده و عملکرد خوبی دارد.

باریجه گیاهی است که در مناطق کوهستانی رویش دارد و به علت کاربردهای دارویی و صنعتی، یکی از مهمترین گیاهان صادراتی کشور به شمار می رود. صمغ حاصل از این گیاه بسیار با ارزش و گران قیمت بوده و در صنعت مصارف بسیاری دارد.

نخل بادبزنی از خانواده ی نخلهاست و به نام های نخل واشنگتن یا پالم واشنگتن معروف است. دمبرگ های آن به طول 1 متر هستند و گل آذین 3 متری دارد که به رنگ های نارنجی و صورتی در می آیند.

ویژگی مهم کود ورمی کمپوست، آزادسازی کند و تدریجی عناصر غذایی است که جذب این مواد توسط گیاهان را بهبود داده، بنابراین نتیجه ی آن بهبود بهره وری و توان تولید اکوسیستم زراعی خواهد بود.

کودهای ورمی کمپوست به واسطه ی فعالیت کرم ها، ماده ی آلی با کیفیت تری در مقایسه با کمپوست بدون فعالیت کرم تولید کرده که این ماده ی نهایی به واسطه ی آزادسازی سریع تر عناصر نسبت به کمپوست های سنتی و همچنین تولید برخی هورمون های رشد گیاهی در مجموع خصوصیاتی همچون جوانه زنی، رشد و عملکرد گیاهان را بهبود خواهد داد. 
همچنین دانشمندان بیان کردند که کمپوست سطح برگ و بیومس گیاه را به طور قابل ملاحظه ای در مقایسه با شرایط شاهد بهبود داد. به ویژه در شرایطی که نسبت ورمی کمپوست به خاک 10 درصد بود.

ورمی کمپوست فعّالیّت میکروبی را که می تواند به جوانه زنی، ظهور گل ها و تولید محصول بیشتر کمک کند، تحریک کرده که این تأثیر مستقل از دسترسی عناصر غذایی برای گیاهان می باشد.

هرس فرم دهی یا همان شکل دهی با هدف به وجود آوردن شاخه های بارده برای دریافت نور مناسب خورشید و تربیت درخت با اسکلت قوی انجام می گیرد. زمان انجام این هرس از سال اول کاشت تا زمانی که درخت به فرم دلخواه برسد، ادامه دارد.

درخت مسواک که نام علمی آن Salvadora persica است، درختی همیشه سبز است که از چوب آن مسواک می سازند. برگ های سبز درخشانی دارد که شیره ای زرد رنگ مایل به سبز روشن از آن خارج می‌شود.

حبوبات پس از غلات، دومین منبع غذایی هستند و در بین حبوبات، عدس به دلیل ویژگی های مطلوبی که دارد حائز اهمیت ویژه ای است.

عدس گیاهی یک ساله، خودبارور، با بوته های 45 - 20 سانتی متری و از حبوبات خوراکی است که از حبوبات سرمادوست بوده و مناسب مناطق داغ گرمسیری نیست و مشخصاً گیاهی روزبلند است. 
در نواحی دشت تا ارتفاع 5300 متری قابل کشت است. تغییرات حرارتی مناسب آن 15 - 25 درجه سانتیگراد می باشد. البته دمای مطلوب بسته به ژنوتیپ، سن و اندازه بذر فرق می کند.
کشت عدس در ایران به خصوص در استان اردبیل از دیرباز به صورت بهاره و دیم مرسوم بوده است لیکن به دلیل بارندگی های زمستانه و رطوبت زیاد خاک جهت انجام عملیات خاک ورزی و تهیه بستر بذر، معمولا کاشت عدس در بعضی مواقع تا اوایل اردیبهشت به تعویق می افتد.
برای استفاده کامل از بارش های آسمانی باید به تاریخ کاشت توجه نمود تا محصول خوبی به دست آید.

Cuscuta sp و Grammica sp 

سس یا همان پیچک زرد از گیاهان انگلی است که در بسیاری از مناطق به عنوان علف هرز شناخته شده و در بین کشاورزان به سرطان معروف است. سس در مزارع یونجه و شبدر بیشتر یافت می شود و در خانواده ی Cuscataceae دسته بندی شده است.

خلّر به طور وسیعی در سرتاسر مدیترانه، خاورمیانه و هند کشت می گردد.

این گیاه با حداقل مراقبت های لازم، رشد کرده و در مقایسه با سایر بقولات می تواند در اقلیم های متنوعی رشد و نمو موفقیت آمیزی داشته باشد.
خلّر به عنوان یک منبع پروتئین بسیار با ارزش برای دام و طیور بوده و به دلیل تحمل بالا، امروزه به عنوان یک گیاه مدل در کشاورزی شناخته شده و می تواند شرایط کم آبی را تحمل نماید.
خلّر در واقع یک گیاه چند منظوره برای چرا، علوفه ی خشک، کود سبز و دانه است، ضمن اینکه این گیاه در تناوب با غلات جهت کنترل علف های  هرز و همچنین فرسایش در اراضی شیبدار از اهمیت بالایی برخوردار است.

این گونه ها به دلیل خوش خوراکی و تحمل بالای چرای مستقیم نسبت به دیگر لگوم ها به عنوان یکی از لگوم های مهم مرتعی یاد می شود.

 Leptinotarsa decemlineata

از مهم‌ترین آفات سیب زمینی، سوسک کلرادو است که جزء آفات قرنطینه به شمار می رود. این آفت از خانواده ی بادمجانیان تغذیه می کند و بر محصولاتی مانند گوجه‌فرنگی و سیب زمینی تأثیر می گذارد.

افزایش توسعه گلخانه ها با توجه به خشکسالی ها و بحران کم آبی در کشور، اجتناب ناپذیر است. یکی از مهمترین عوامل در افزایش تولید در محصولات گلخانه ای، برنامه ریزی و مدیریت مناسب آبیاری است که در آن تعیین نیاز آبی نقش اساسی دارد.

چنانچه نیاز آبی گیاه در برنامه ریزی آبیاری، کمتر از مقدار نیاز آبی واقعی گیاه لحاظ گردد، باعث بروز علائم ناشی از تنش خشکی در گیاه مانند توقف رشد، کوچکتر شدن برگ، کوتاه شدن فاصله میان گره ها، بدشکل شدن و ریزش برگ ها، سوختگی حاشیه برگ ها و نیز کاهش عملکرد می شود.