مرکز مهارت آموزی کشاورزی

بیماری لکه غربالی، از مهم ترین و خسارت زاترین بیماری های درختان میوه هسته دار در اغلب مناطق جهان است.

✔️عامل غربالی درختان میوه هسته دار قارچی به نام کارپوفیلوس است. قارچ عامل بیماری، دامنه میزبانی وسیعی دارد و تقریباً به تمام گونه های درختان میوه هسته دار و به طور معمول به برگ های آنان حمله می کند.
✔️این بیماری در اکثر نقاط ایران به انواع درختان میوه هسته دار مانند زردآلو، هلو، شلیل، آلبالو، گوجه، بادام و در برخی مواقع به گیلاس خسارت وارد می کند و به دلیل جوش ها و لکه هایی که روی میوه زردآلو به وجود می آورد، ارزش صادراتی برگه زردآلو و قیسی را کاهش داده و طعم نامطبوعی به میوه می دهد.
غربالی و سوراخ شدن برگ ها، مشخص ترین و فراوان ترین علامت بیماری است. این قارچ به اندام های مختلف در گونه های مختلف درختان میوه هسته دار حمله می کند. میزان خسارت بسته به نوع میزبان و شرایط محیطی متفاوت است، به طوری که بیشترین خسارت در زردآلو به میوه ها و جوانه ها، در هلو به سرشاخه ها و جوانه ها و در بادام به برگ ها وارد می شود. 

کُنار میوه ی درخت سدر و از خانواده عنابیان است که هم برگ هم میوه ی آن خواص دارویی و درمانی دارد. ارتفاع آن به 10 متر می رسد و 40 گونه دارد. میوه سدر خوراکی است و فواید بسیاری شامل : ویتامین B، C، E، کلسیم، فسفر و آهن دارد.

جارو علفی یا همان علف پشمکی گیاهی با ریشه های نسبتا عمیق و برگ های باریک و آویزان است که در برابر خشکی و گرما مقاوم می باشد. نام علمی آن Bromus pubescens و از خانواده ی Poaceae است.

✅تقویت بوته های چای، با استفاده از کودهای شیمیایی مناسب آبیاری در فصل خشک

✅هرس سالانه بوته ها

✅جمع آوری و سوزاندان بوته های آلوده
✅وجین علف های هرز و معدوم کردن آن ها
✅استفاده از کنه ها و حشرات شکارگر و درنهایت استفاده از کنه کش هایی از قبیل تدیون، نئورون، تترادیفون، دیمتوات، کلتان، کلربنزیلات، بر اساس غلظت توصیه شده روی بسته بندی، حداقل دو بار بافاصله دو هفته در زمان اوج فعالیت کنه در باغ های چای که معمولاً اواخر مرداد و اوایل شهریور است، پیشنهاد می شود.
✅همچنین، هرچه زمان تفریخ تخم ها نزدیک تر شود، حساسیت آن ها نیز بیشتر می شود. به خصوص در زمان 
تفریخ که لاروها به شدت نسبت به عوامل محیطی آسیب پذیرند، کنه های بالغ نیز بعد از تخم گذاری مقاومتشان کم شده و کم تحرک می شوند.

منظور از تنش آبی همان کاهش آبیاری یا به عبارت دیگر کاهش دسترسی گیاهان به آب است. تنش کم آبی منجر به کاهش تولید محصول و عملکرد گیاه می شود. باید توجه داشت که کم یا زیاد شدن میزان آب علاوه بر آنکه ساختار گیاه را تغییر می دهد، بر تمامی فعالیت های گیاه تاثیرگذار است.

✅میزبان های حساس به این آفت، گوجه سبز و گوجه های زود رس هستند.

✅زمستان را به صورت لارو درون پیله های قهوه ای در عمق ۵ تا ۲۵ سانتیمتری خاک می گذرانند.
✅لارو میوه را سوراخ کرده و از آن تغذیه می کند و باعث ریزش میوه می شود. 
✅آفت در مرحله لاروی دارای دیاپوز است و 1نسل در سال دارد.
مبارزه و کنترل:
✔️بیل زدن خاک اطراف درخت که باعث ازبین رفتن پیله های زمستانگذران می شود.
✔️تیلر زدن، کشت ارقام مقاوم هم در کنترل خسارت این آفت موثر است. استفاده از سموم فسفره  تماسی بسیار موثر است.
✔️اواسط اردیبهشت زمان حمله لارو به میوه است که تا قبل از ورود لارو به میوه بهتر است سمپاشی انجام شود.

گل لاله هلندی بومی هلند و به رنگ های سفید،صورتی و قرمز است. از تیره ی سوسنیان است و حدودا 100 تا 150 گونه دارد. دمای جوانه زنی آن 15 تا 29 درجه سانتی‌گراد می باشد و به عمق کاشت 5 الی 10 سانتی متر نیاز دارد.

1.هرس شاخه های پایینی درختان
2.جمع آوری میوه های آلوده و انهدام آن ها
3.استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار در باغ
4.کاشت درختان در فواصل مناسب: این کار باعث برقراری جریان هوا و تهویه مناسب بین درختان و کاهش جمعیت آفت خواهد شد.

5.کاربرد کفشدوزک ها جهت مبارزه بیولوژیک.

6.استفاده از روغن ولک (1/5–1) درصد.

7.می توان از مخلوط روغن ولک 1 درصد و حشره کش کلرپیریفوس (دورسبان)، 1درهزار در اوج جمعیت آفت استفاده کرد

زردک همان هویج ایرانی است که از نظر اندازه بزرگتر از هویج فرنگی و رنگ آن به جای نارنجی زرد می باشد. زردک هویج محلی ایرانی محسوب می شود و از لحاظ طعم ترکیبی از هویج فرنگی و سیب زمینی است.

سپردار زرد شرقی روی برگ، شاخه، تنه و میوه ظاهرشده و از شیره آن ها تغذیه می کند.

با مکیدن شیره گیاهی موجب تغییر رنگ و خشکیدگی برگ هاو شاخه های سبز شده.
در صورت آلودگی شدید باعث کوچک ماندن میوه و در نهایت ریزش آن می شود.
میوه های آلوده تلخ مزه، کم آب و غیر قابل استفاده می شوند.

گیاه مورد از جمله گیاهان دارویی پر کاربرد است چرا که از برگ، ریشه و میوه ی آن عصاره تهیه می شود. میوه ی آن خاصیت ضد نفخ دارد و برای کاهش قند خون مفید است. از رایحه گل و میوه مورد برای تهیه ی شربت ها استفاده می شود.

✅دشمنان طبیعی مانند زنبورهای تترانیکیده می توانند به نگه داشتن جمعیت آفت زیر سطح کنترل، کمک کنند.

✅در کنترل شیمیایی این آفت باید مراقب بود که استفاده از آن سبب آسیب به دشمنان طبیعی نشود. تعیین زمان 
بحرانی و مخلوط کردن سم با روغن، از اهمیت بالایی برخوردار است و باید زمانی انتخاب شود که باعث
گیاه سوزی نشود، و اگر رطوبت کمتر از 30 درصد بود، نباید از روغن ها استفاده شود.
✅حشره کش های رایج برای این آفت، آلدیکارب، کارباریل، ایمیداکلوپراید، اتیون و کلروپیریفوس است.

تراریوم یک گلخانه ی مینیاتوری است که گلها و گیاهان کوچک در محفظه ای شیشه ای یا پلاستیکی در کنار هم نگهداری می شوند. تراریوم اغلب برای گیاهانی استفاده می شود که رشدشان کند است.

چای گیاهی است دائمی، از خانواده Theaceae، رده دولپه ای ها و شاخه نهاندانگان که شرایط زیست محیطی نسبتاً ثابتی را ایجاد می کند و از قدیمی ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی های دنیا در بین اقشار مختلف جامعه محسوب می شود.

تا کنون بیش از 300 گونه حشره و کنه از گیاه چای جمع آوری و شناسایی شده است. شپشک های نرم تن، مومی، استرالیایی، سپردارها، کنه های قرمز و بنفش، شته سیاه، پروانه کارادرینا، آبدزدک ها، راب ها، حلزون ها، پروانه برگخوار چای، پروانه خراط، تریپس ها، سرخرطومی ها و موریانه ها جزء آفات چای محسوب می شوند. در حال حاضر، شپشک آردآلود چای، شته سیاه و کنه قرمز پاکوتاه، از آفات مهم چای هستند.

شپشک نرم تن، علاوه بر مرکبات به بسیاری از نباتات زینتی و غیره در محیط آزاد و در گلخانه حمله می کند. بعضی از گیاهان عبارتند از: خرزهره، برگ بو، چای، نخل و غیره

بدن ماده مسطح، بیضی شکل و معمولا دو کنار پهلویی بدن آن ها، با هم قرینه نیستند. رنگ حشره زرد مایل به قهوه ای و دارای لکه های‌ قهوه ای نسبتاً تیره در پشت می باشند.
شپشک نرم تن اغلب به شاخه ها و برگ های جوان حمله کرده و در پشت برگ و در طول رگبرگ ها و روی ساقه های سبز از شیره گیاهی تغذیه می کند.
این آفت نیز دارای ترشحات شیرینی است که شاخه و برگ را آلوده می کند و باعث رشد و انتشار قارچ فوماژین یا دوده روی شاخه و برگ می شود.

گل هویا از خانواده Asclepiadaceae و با نام علمی Hoya bella، از زیباترین گیاهان جهت استفاده به عنوان سبد آویزان است. دارای ساقه های خزنده، گل های خوشه ای سفید و صورتی و شهد است.

1️⃣استفاده از قارچ کش های مفید، کارا و دورهی حفاظت بیشتر مانند آرتئا، فولیکور و آلتو به ترتیب با مقدارهای ۰/۴، ۱و ۰/۵ لیتر در هکتار.

از قارچ کش تیلت بهتر است به میزان 1 لیتر در هکتار در مزارع با تراکم بوته ی کمتر استفاده شود. اغلب احتمال نیاز به تکرار سمپاشی در صورت استفاده از سم تیلت بیشتر می باشد.
2️⃣پیش آگاهی صحیح و تشکیل شبکه های مراقبت با تجربه در مناطق مختلف استان فارس.
3️⃣توجه کافی به داده های هواشناسی به منظور اطلاع از‌ درجه ی حرارت، رطوبت نسبی. به ویژه تعدد و تداوم شبنم صبحگاهی در مزارع از مرحله ی پدیدار شدن برگ پرچم به بعد. (وقوع بارندگی و باد برای دادن هشدارهای لازم به کشاورزان)
4️⃣مبارزه به موقع و اصولی با بیماری قبل از همه گیر شدن و شدت بیماری در مزارع: در این ارتباط به شرط فراهم بودن شرایط مساعد جوی و سایر عوامل محیطی برای ظهور و گسترش بیماری در مزارع، انجام سمپاشی در زمانی که یک تا دو نوار کوچک از زنگ روی برگ پرچم دیده شود و اغلب یک تا دو بوته آلوده به زنگ زرد در هر متر مربع در نقاط مختلف مزرعه مشاهده شود، الزامی می باشد.

پژمردگی باکتریایی سیب زمینی که به پوسیدگی قهوه ای نیز معروف است، داخل غده ها ترشحات باکتریایی سفید رنگ ایجاد می کند و باعث قهوه ای شدن بافت سیب زمینی می شود. عامل ایجاد کننده این بیماری باکتری Ralstonia solanacearum است که جزء یکی از بیماری های قرنطینه ای در سراسر جهان به شمار می رود.

درخت بلوط درختی کهن و بومی ایران است که بیش از 600 گونه از آن در دنیا وجود دارد. جزء درختان همیشه سبز است و در مناطق گرمسیری، مدیترانه‌ای و معتدل به صورت پراکنده رشد می کند. ارتفاع بعضی گونه ها به 15 تا 21 متر می رسد و برگ های آن پهن، صاف یا دندانه دار هستند.

نشانه های بیماری بر روی برگ ها به ویژه برگ پرچم (نزدیک ترین برگ به سنبله) به صورت جوش های ریز زرد رنگ تا نارنجی است که به حالت خطوط نقطه چین در هر دو سطح برگ و به موازات رگبرگ ها نمایان می شود.

گسترش این خطوط نقطه‌چین روی برگ ها، حالت نواری شکل به موقعیت جوش ها می دهد و به همین دلیل به زنگ زرد، زنگ نواری نیز گفته می شود.
در آلودگی های شدید، افزون بر برگ، سایر اندام های هوایی گیاه مانند سنبله، ریشک، غلاف برگ و ساقه نیز ممکن است مورد حمله‌ ی بیماری قرار گیرد.
در سال های همه گیر و در مناطقی که شدت بیماری روی رقم های حساس زیاد باشد، عملکرد محصول به طور چشم گیری پایین آمده و بذرها به درجه های مختلف کوچک و چروکیده در می آیند. بذرهای یادشده از نظر مصارف غذایی و بذری، دارای کیفیت پایین و شاید نامطلوب باشند.