مرکز مهارت آموزی کشاورزی

✔️حذف علف های هرز از اطراف گلخانه

✔️نصب توری استاندارد ضد حشره در محل درب ورودی و دریچه های تهویه گلخانه
✔️بازرسی دقیق نشاهایی که به گلخانه منتقل می شوند.
✔️نصب کارت های زرد به ابعاد 40 در 30 سانتیمتر به فواصل هر دو متر یا نصب نوارهای زرد رنگ به عرض 30 سانتیمتر در اطراف گیاهان، برای شکار حشرات بالغ آفت. 
✔️معاینه و بازدهی هفتگی برگ های گیاهان و نیز کارت های زرد چسبنده برای تشخیص حضور آفت.
✔️کنترل بیولوژیک آفت با گونه های مختلفی از زنبورهایی پارازیتویید.
✔️در کنترل شیمیایی مگس مینوز، باید از مصرف مداوم یک سم اجتناب شود. زیرا این حشره قابلیت زیادی در بروز مقاومت به سموم داشته که طغیان بعدی آفت را در پی دارد.

تغذیه متوسط تا شدید تریپس، باعث کاهش اندازه میوه می شود.

🍓ایجاد خطوط نکروزه بر روی میوه
🌿لکه های نقره ای، زرد و یا قهوه ای بر روی برگ ایجاد می شود.
☘️بدشکلی و کوچک ماندن برگ ها
🦟این حشره با فرو بردن خرطوم خود در اپیدرم برگ، از شیره گیاهی و کلروفیل تغذیه می کند و محل نیش
حشره نیز به صورت نقاطی به رنگ سفید متمایل به زرد بر روی برگ قابل مشاهده است.
🌿پیچیدگی نوک برگ
🪴ضعف عمومی گیاه
تریپس پیاز ناقل بعضی از بیماری های ویروسی از جمله ویروس پژمردگی گوجه فرنگی می باشد.

از بین بردن هرگونه پناهگاه شته ها از جمله علف های هرز میزبان در داخل گلخانه و اطراف تا فاصله 4 متری.

خودداری از انتقال گیاهان و نشا از فضای باز به محیط گلخانه.
خودداری از مصرف بیش از توصیه کود ازته.
تنظیم دمای گلخانه بین 25-20 درجه و رطوبت نسبی 60-50 درصد.
به کار گیری نوارهای زرد رنگ چسبنده برای ردیابی و حذف آفت.
برای مبارزه بیولوژیک با شته ها استفاده از کفشدوزک ها مانند کفشدوزک 7 نقطه، بسیار کاربردی است. (هر لارو کفشدوزک 7 نقطه تا یکصد عدد شته را می خورد)، همچنین استفاده زنبورهای پارازیتویید شته بالغ، بسیار مفید است. 
مگس های سیرفیده و بالتوری ها و نیز عوامل کنترل میکروبی و قارچی متعددی بر علیه شته ها معرفی شده اند.
برای کنترل شیمیایی این آفت، می توان از حشره کش های با منشا طبیعی استفاده نمود. سموم دیکلرووس (ددواپ) و نیز پی متروزین، که دارای دوره کارنس پایین هستند، برای کنترل شته ها در گلخانه توصیه شده است.

این کنه از مهمترین آفات بادمجان در ایران و سایر کشورها به شمار می آید.

این کنه یکی از آفات مهم گیاهان خانواده بادمجانیان، سوسنیان و کدوییان می باشد که با ایجاد تارهای بسیار ظریف مانند تار عنکبوت، روی گیاه باعث کاهش رشد آن می شود. در اثر شدت حمله کنه و تغذیه از شیره گیاهی، اعمال حیاتی گیاه مختل شده و در نتیجه برگ ها زرد و قهوه ای می شوند و سپس می خشکند. برگ های آلوده به آفت غبار آلود به نظر می رسند.
کفشدوزک سیاه کنه خوار، تریپس شکارگر و سن شکارگر، از جمله دشمنان طبیعی این آفتند.

زنجرک ها از آفات عمومی محصولات، به ویژه در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر می باشند. این حشرات از آفات مهم سیب زمینی در مناطق مختلف تولید این محصول در دنیا و ایران هستند.

این نوع زنجرک در ایران نیز تاکنون از استان های تهران، اصفهان، زنجان، خراسان، خوزستان، کرمان، چهارمحال و بختیاری و همدان گزارش شده است.
علاوه بر سیب زمینی روی گیاهان دیگری نظیر چغندرقند، یونجه، شبدر، مو، انگور فرنگی، تمشک، لوبیا و حتی درختان میوه مختلف نیز دیده می شود.
علایم خسارت این زنجرک، با ایجاد لکه های سفید و به دنبال آن لکه های سوخته در سطح برگ، پیچیدگی و سوختگی لبه برگ و نهایتاً سوختگی تمام برگ آشکار می گردد.
✅روش‌ های کنترل:
1️⃣کنترل زراعی:
✔️کنترل علف های هرز داخل و اطراف مزرعه.
✔️کشت بهاره دیر هنگام.
2️⃣کنترل شیمیایی:
✔️سمپاشی باید هنگامی انجام گیرد که پوره ها از تخم بیرون آمده اند.

پروانه میوه خوار بادمجان روی میوه بادمجان در سطح وسیع خسارت وارد می‌کند.

سیب زمینی، بادمجان، گوجه فرنگی و سیب زمینی شیرین از جمله گیاهان میزبان این آفت می باشند. 
لارو آفت با تغذیه از سرشاخه و برگ و ایجاد تونل داخل میوه ها ایجاد خسارت می کند. لاروهای جوان آفت به شاخه و گل های گیاه حمله می نمایند، ولی لاروهای مسن تر داخل میوه ایجاد تونل می کنند.
پس از تغذیه کامل، لاروها در روی ساقه ها یا بوته های خشک شده و یا برگ های ریخته شده در سطح زمین به شفیره تبدیل می شوند.
✅روش های کنترل:
1️⃣کنترل زراعی:
✔️از بین بردن بوته های آلوده.
 ✔️کشت گیاهان غیر میزبان و اجرای تناوب دو ساله.
✔️استفاده از ارقام مقاوم و دیررس.
2️⃣کنترل مکانیکی:
✔️اگر حصار مزرعه به ارتفاع ۲/۵ متر باشد، پروانه های ماده قادر به وارد شدن به داخل مزرعه نیستند، زیرا این حشره بسیار تنبل بوده و قادر به پرواز در ارتفاع بالاتر نمی باشد .
3️⃣کنترل فرمونی:
✔️استفاده از فرمون برای ردیابی آفت و جمع آوری حشرات بالغ در مدیریت این آفت نیز معمول است.
4️⃣کنترل بیولوژیکی:
✔️زنبور sinicus Eriborus، یکی از دشمنان طبیعی این آفت است که به صورت پارازیتویید داخلی، عمل می نماید.
5️⃣کنترل شیمیایی:
✔️سمپاشی در صورت نیاز عموما پس از باز شدن تخم ها صورت گیرد.

1️⃣کنترل زراعی:

✔️عدم آبیاری درختان به صورت آبیاری بارانی 
✔️استفاده از نهال سالم
✔️استفاده از ارقام مقاوم همچون: ردتاپ- اسپرینگ کرست و آلبرتای پیش رس
✔️ضد عفونی کردن ابزار هرس

2️⃣کنترل مکانیکی:
✔️حذف سرشاخه ها، شاخه ها، میوه ها و بقایای گیاهی آلوده و سوزاندن آن ها برای جلوگیری از آلودگی 
✔️هرس منظم و سبک قسمت های آلوده

3️⃣کنترل شیمیایی:
✔️بهترین زمان سم پاشی نوبت اول، آخر پاییز پس از ریزش برگ ها و نوبت دوم، بهار در مرحله قبل از تورم جوانه های گل با قارچ کش های مسی و یا کاپتان، است.

بیماری لکه غربالی، از مهم ترین و خسارت زاترین بیماری های درختان میوه هسته دار در اغلب مناطق جهان است.

✔️عامل غربالی درختان میوه هسته دار قارچی به نام کارپوفیلوس است. قارچ عامل بیماری، دامنه میزبانی وسیعی دارد و تقریباً به تمام گونه های درختان میوه هسته دار و به طور معمول به برگ های آنان حمله می کند.
✔️این بیماری در اکثر نقاط ایران به انواع درختان میوه هسته دار مانند زردآلو، هلو، شلیل، آلبالو، گوجه، بادام و در برخی مواقع به گیلاس خسارت وارد می کند و به دلیل جوش ها و لکه هایی که روی میوه زردآلو به وجود می آورد، ارزش صادراتی برگه زردآلو و قیسی را کاهش داده و طعم نامطبوعی به میوه می دهد.
غربالی و سوراخ شدن برگ ها، مشخص ترین و فراوان ترین علامت بیماری است. این قارچ به اندام های مختلف در گونه های مختلف درختان میوه هسته دار حمله می کند. میزان خسارت بسته به نوع میزبان و شرایط محیطی متفاوت است، به طوری که بیشترین خسارت در زردآلو به میوه ها و جوانه ها، در هلو به سرشاخه ها و جوانه ها و در بادام به برگ ها وارد می شود. 

✅تقویت بوته های چای، با استفاده از کودهای شیمیایی مناسب آبیاری در فصل خشک

✅هرس سالانه بوته ها

✅جمع آوری و سوزاندان بوته های آلوده
✅وجین علف های هرز و معدوم کردن آن ها
✅استفاده از کنه ها و حشرات شکارگر و درنهایت استفاده از کنه کش هایی از قبیل تدیون، نئورون، تترادیفون، دیمتوات، کلتان، کلربنزیلات، بر اساس غلظت توصیه شده روی بسته بندی، حداقل دو بار بافاصله دو هفته در زمان اوج فعالیت کنه در باغ های چای که معمولاً اواخر مرداد و اوایل شهریور است، پیشنهاد می شود.
✅همچنین، هرچه زمان تفریخ تخم ها نزدیک تر شود، حساسیت آن ها نیز بیشتر می شود. به خصوص در زمان 
تفریخ که لاروها به شدت نسبت به عوامل محیطی آسیب پذیرند، کنه های بالغ نیز بعد از تخم گذاری مقاومتشان کم شده و کم تحرک می شوند.

✅میزبان های حساس به این آفت، گوجه سبز و گوجه های زود رس هستند.

✅زمستان را به صورت لارو درون پیله های قهوه ای در عمق ۵ تا ۲۵ سانتیمتری خاک می گذرانند.
✅لارو میوه را سوراخ کرده و از آن تغذیه می کند و باعث ریزش میوه می شود. 
✅آفت در مرحله لاروی دارای دیاپوز است و 1نسل در سال دارد.
مبارزه و کنترل:
✔️بیل زدن خاک اطراف درخت که باعث ازبین رفتن پیله های زمستانگذران می شود.
✔️تیلر زدن، کشت ارقام مقاوم هم در کنترل خسارت این آفت موثر است. استفاده از سموم فسفره  تماسی بسیار موثر است.
✔️اواسط اردیبهشت زمان حمله لارو به میوه است که تا قبل از ورود لارو به میوه بهتر است سمپاشی انجام شود.

1.هرس شاخه های پایینی درختان
2.جمع آوری میوه های آلوده و انهدام آن ها
3.استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار در باغ
4.کاشت درختان در فواصل مناسب: این کار باعث برقراری جریان هوا و تهویه مناسب بین درختان و کاهش جمعیت آفت خواهد شد.

5.کاربرد کفشدوزک ها جهت مبارزه بیولوژیک.

6.استفاده از روغن ولک (1/5–1) درصد.

7.می توان از مخلوط روغن ولک 1 درصد و حشره کش کلرپیریفوس (دورسبان)، 1درهزار در اوج جمعیت آفت استفاده کرد

سپردار زرد شرقی روی برگ، شاخه، تنه و میوه ظاهرشده و از شیره آن ها تغذیه می کند.

با مکیدن شیره گیاهی موجب تغییر رنگ و خشکیدگی برگ هاو شاخه های سبز شده.
در صورت آلودگی شدید باعث کوچک ماندن میوه و در نهایت ریزش آن می شود.
میوه های آلوده تلخ مزه، کم آب و غیر قابل استفاده می شوند.

✅دشمنان طبیعی مانند زنبورهای تترانیکیده می توانند به نگه داشتن جمعیت آفت زیر سطح کنترل، کمک کنند.

✅در کنترل شیمیایی این آفت باید مراقب بود که استفاده از آن سبب آسیب به دشمنان طبیعی نشود. تعیین زمان 
بحرانی و مخلوط کردن سم با روغن، از اهمیت بالایی برخوردار است و باید زمانی انتخاب شود که باعث
گیاه سوزی نشود، و اگر رطوبت کمتر از 30 درصد بود، نباید از روغن ها استفاده شود.
✅حشره کش های رایج برای این آفت، آلدیکارب، کارباریل، ایمیداکلوپراید، اتیون و کلروپیریفوس است.

چای گیاهی است دائمی، از خانواده Theaceae، رده دولپه ای ها و شاخه نهاندانگان که شرایط زیست محیطی نسبتاً ثابتی را ایجاد می کند و از قدیمی ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی های دنیا در بین اقشار مختلف جامعه محسوب می شود.

تا کنون بیش از 300 گونه حشره و کنه از گیاه چای جمع آوری و شناسایی شده است. شپشک های نرم تن، مومی، استرالیایی، سپردارها، کنه های قرمز و بنفش، شته سیاه، پروانه کارادرینا، آبدزدک ها، راب ها، حلزون ها، پروانه برگخوار چای، پروانه خراط، تریپس ها، سرخرطومی ها و موریانه ها جزء آفات چای محسوب می شوند. در حال حاضر، شپشک آردآلود چای، شته سیاه و کنه قرمز پاکوتاه، از آفات مهم چای هستند.

شپشک نرم تن، علاوه بر مرکبات به بسیاری از نباتات زینتی و غیره در محیط آزاد و در گلخانه حمله می کند. بعضی از گیاهان عبارتند از: خرزهره، برگ بو، چای، نخل و غیره

بدن ماده مسطح، بیضی شکل و معمولا دو کنار پهلویی بدن آن ها، با هم قرینه نیستند. رنگ حشره زرد مایل به قهوه ای و دارای لکه های‌ قهوه ای نسبتاً تیره در پشت می باشند.
شپشک نرم تن اغلب به شاخه ها و برگ های جوان حمله کرده و در پشت برگ و در طول رگبرگ ها و روی ساقه های سبز از شیره گیاهی تغذیه می کند.
این آفت نیز دارای ترشحات شیرینی است که شاخه و برگ را آلوده می کند و باعث رشد و انتشار قارچ فوماژین یا دوده روی شاخه و برگ می شود.

1️⃣استفاده از قارچ کش های مفید، کارا و دورهی حفاظت بیشتر مانند آرتئا، فولیکور و آلتو به ترتیب با مقدارهای ۰/۴، ۱و ۰/۵ لیتر در هکتار.

از قارچ کش تیلت بهتر است به میزان 1 لیتر در هکتار در مزارع با تراکم بوته ی کمتر استفاده شود. اغلب احتمال نیاز به تکرار سمپاشی در صورت استفاده از سم تیلت بیشتر می باشد.
2️⃣پیش آگاهی صحیح و تشکیل شبکه های مراقبت با تجربه در مناطق مختلف استان فارس.
3️⃣توجه کافی به داده های هواشناسی به منظور اطلاع از‌ درجه ی حرارت، رطوبت نسبی. به ویژه تعدد و تداوم شبنم صبحگاهی در مزارع از مرحله ی پدیدار شدن برگ پرچم به بعد. (وقوع بارندگی و باد برای دادن هشدارهای لازم به کشاورزان)
4️⃣مبارزه به موقع و اصولی با بیماری قبل از همه گیر شدن و شدت بیماری در مزارع: در این ارتباط به شرط فراهم بودن شرایط مساعد جوی و سایر عوامل محیطی برای ظهور و گسترش بیماری در مزارع، انجام سمپاشی در زمانی که یک تا دو نوار کوچک از زنگ روی برگ پرچم دیده شود و اغلب یک تا دو بوته آلوده به زنگ زرد در هر متر مربع در نقاط مختلف مزرعه مشاهده شود، الزامی می باشد.

نشانه های بیماری بر روی برگ ها به ویژه برگ پرچم (نزدیک ترین برگ به سنبله) به صورت جوش های ریز زرد رنگ تا نارنجی است که به حالت خطوط نقطه چین در هر دو سطح برگ و به موازات رگبرگ ها نمایان می شود.

گسترش این خطوط نقطه‌چین روی برگ ها، حالت نواری شکل به موقعیت جوش ها می دهد و به همین دلیل به زنگ زرد، زنگ نواری نیز گفته می شود.
در آلودگی های شدید، افزون بر برگ، سایر اندام های هوایی گیاه مانند سنبله، ریشک، غلاف برگ و ساقه نیز ممکن است مورد حمله‌ ی بیماری قرار گیرد.
در سال های همه گیر و در مناطقی که شدت بیماری روی رقم های حساس زیاد باشد، عملکرد محصول به طور چشم گیری پایین آمده و بذرها به درجه های مختلف کوچک و چروکیده در می آیند. بذرهای یادشده از نظر مصارف غذایی و بذری، دارای کیفیت پایین و شاید نامطلوب باشند.

به منظور کنترل شیمیایی کرم ساقه خوار، بهترین زمان سمپاشی مقارن با زمانی است که 50 % لاروها از تخم خارج و هنوز وارد ساقه نشده اند و یا حدود 70 %بوته ها برگ هایشان سوراخ شدگی و علائم تغذیه آفت را نشان دهند. 
البته لازم است در خصوص پیش آگاهی از مناسب ترین زمان کنترل شیمیایی کرم ساقه خوار اروپایی، با استفاده از روش های نوین مبتنی بر محاسبه ی گرمای موثر محیطی (روز- درجه) تمهیداتی اندیشیده شود. 
برای کنترل شیمیایی این آفت، استفاده از یک حشره کش انتخابی مناسب که کمترین اثرات سو زیست محیطی را داشته باشد، توصیه شده است. در صورت عدم حصول کنترل مناسب، تکرار سمپاشی، 10 روز پس از سمپاشی اول توصیه می شود.
فوزالن و پروفنفوس را برای کنترل ساقه خوارهای ذرت نام برده است.
حشره کش اسپینوساد (%24 SC)، حشره کش مناسبی برای کنترل این آفت می باشد، همچنین حشره کش های پیریدالیل (%50 EC)، ایندوکساکارب (%15 EC)، و تیودیکارب (%80 DF)، با درجه تاثیر کمتر نسبت به اسپینوساد در رتبه بعدی برای کنترل شیمیایی این آفت معرفی شده اند.

این حشره دارای دشمنان طبیعی متعددی می باشد که قدرت عمل و یا انتشار آن ها در کشورهای مختلف، متفاوت است. در ایران بیشتر از زنبورهای پارازیتویید تخم تریکوگراما و زنبور پارازیتویید لارو براکون برای کنترل بیولوژیک این آفت استفاده می شود. 
برای موفقیت در برنامه ی کنترل بیولوژیک آفت یاد شده، رعایت موارد زیر که با بازنگری و تغییراتی، برگرفته از دستورالعمل کنترل بیولوژیک آفات ذرت می باشد، قابل توصیه است. 
الف- بررسی وضعیت فنولوژیک آفت با نمونه برداری از جمعیت آفت در مزرعه
ب- نصب تله های نوری یا فرمونی به تعداد حداقل 2 تله برای هر حوزه عمل و ثبت تعداد پروانه های شکار شده به صورت هفتگی
ج- رهاسازی زنبور تریکوگراما برای کنترل نسل دوم کرم ساقه خوار در مرحله تخم و زنبور براکون برای کنترل جمعیت لاروی.

1️⃣در هنگام برداشت محصول ذرت و گندم، ساقه ها تا حد امکان از کف بریده شوند تا پناهگاهی برای جمعیت زمستانگذران فراهم نشود. 

2️⃣پس از برداشت محصول، بقایا گیاهی از مزرعه جمع آوری و نابود شود.
3️⃣انجام شخم عمیق پائیزه 
4️⃣استفاده از ارقام مقاوم