مرکز مهارت آموزی کشاورزی

کشت زعفران می تواند توسط ماشین و به صورت ردیفی باشد و یا به‌ صورت کرتی و با دست انجام پذیرد. 
ولی آنچه که مهم است این که ردیف ها مستقیم بوده و با فاصله مساوی از همدیگر قرار گیرند.
فاصله معمولا در کشت کرتی 30 - 25 سانتی متر و عمق کشت را نیز لااقل  25 - 20 سانتی متر انتخاب کنید. در حالی که این فاصله و این عمق با تراکتور مقدور نیست.

مگر اینکه فاصله ردیف ها را به 40 تا 45 سانتی متر افزایش دهیم که در نتیجه تراکم بذر کم شده و محصول مزرعه پایین می آید.

موضوع بسیار مهمی که در نحوه کاشت پیازها باید مورد توجه قرار داد، این است که می بایست از کشت چاله ای که در آن چند پیاز ریز و درشت در کنار هم و در یک جا در چاله قرار گیرد، اجتناب کرد. 
در این مورد می توان به کشت تسبیحی اقدام کرد. به این صورت که پیازها تک تک و به فاصله 5 تا 7 سانتی متر از یکدیگر و یا به صورت زیگزاگ و جوانه انتهایی به طرف بالا، در ته شیار قرار داده شده و روی آن به ارتفاع 5 تا 10 سانتی متر با خاک پوشانده شوند. 
در کشت تسبیحی هر پیاز به تنهایی فضا و غذای کافی در دسترس خواهد داشت و برای سال های بعد پیازهای درشت به وجود آورده و در نتیجه باعث افزایش تولید در سال های دوم و سوم می شود. 
اما در کشت چاله ای، پیازها از همان سال اول در رقابت جذب غذا بوده و دیرتر درشت می شوند و از سال سوم است که مزرعه به محصول قابل توجه ای می رسد.
 عمق کاشت را 20 تا 25 سانتی متر انتخاب می کنیم تا مزرعه از گرمای تابستان و یخ زدگی زمستان و صدمه خشکسالی ها و ابتلا به کنه خاکی کمتر صدمه ببیند. 
 قبل از این که پیازها در اثر ماندگاری طولانی در زمین ریز شوند به تجدید مزرعه اقدام شود.

پیاز زعفران از نیمه اردیبهشت به بعد پس از زرد شدن و خشکیدن برگ ها به خواب می رود و تا اوایل تیرماه در خواب کامل و حقیقی به سر می برد. 

بنابراین در طی این مدت که هوا نیز آن چنان گرم نشده، بهترین موقع کندن پیاز از مزرعه قبلی و انتقال و کشت آن در مزرعه جدید است.
جابجایی پیازها در مرداد و شهریور به گل آوری لطمه می زند و این یکی از دلایل کم محصولی سال اول در مزارع زعفران همان سال می شود. زیرا انتقال در مرداد و شهریور به جریان تشکیل گل در داخل جوانه پیاز لطمه زده و گرمای هوا و خاک در این دو ماه برای سلامت پیاز مضر است.
هرچه فاصله کندن پیاز از زمین قبلی و کاشتن آن ها در مزرعه جدید کوتاه تر باشد، بهتر است. زیرا پیازها پس از خروج از خاک مقدار زیادی از رطوبت خود را از دست می دهند.
❌بنابراین از انباشتن پیاز روی هم و یا نگهداری طولانی مدت آن ها در انبارهای محلی حتما خودداری شود.

عوامل غیرزنده مانند ریزگردهای عربی، خشکسالی و خشکی، سرما، عوامل جنگل شناسی مانند رقابت درختی، قطر و سن درخت، عوامل انسانی مانند کشت زیراشکوب و چرای دام را از عوامل تأثیرگذار بر خشکیدگی بلوط می دانند. 
پژمردگی اولین اثر قابل رؤیت خشکیدگی در درخت است که به تدریج با کاهش شدید آب در بافت ها، اندام ها و برگ درخت که ابتدا حاشیه آن زرد رنگ و سپس خشک می شود و بعد از آن به سرشاخه ها و شاخه ها سرایت می کند. 
این پدیده 3 تا 5 سال طول می کشد. رشد گونه های درختی علاوه بر خصوصیات ژنتیکی به عوامل مختلف محیطی و رویشگاهی مانند خاک، اقلیم والبته فیزیوگرافیکی منطقه بستگی دارد. 
پی بردن به نوع و میزان ارتباط عوامل فیزیوگرافیکی با جوامع جنگلی می تواند راهگشای بسیاری از چالش های موجود در ارتباط با مدیریت پایدار و درخور جنگل باشد.

در وضعیت دیم، به علت ضعف نسبی درختان، آفات و بیماری ها خسارت بیشتری وارد می کنند. 
چوب خوارها، سوسک سرشاخه خوار، کاپنودیس و کنه از جمله آفات مشکل ساز در این وضعیت هستند. بازدید از باغ ها و هرس شاخه های خشک شده و جمع آوری و سوزاندن میوه های آلوده، نقش مهمی در جلوگیری از طغیان بـسیاری از آفات به ویژه سوسک سرشاخه خوار و زنبور مغزخوار بادام دارد.

موش کور علاقه شدیدی به پیاز زعفران دارد و به همین دلیل در مدت کوتاهی مزرعه را نابود می کند. 
در صورت مشاهده این جانور در‌ مزارع زعفران، باید به سرعت برای مبارزه با آن اقدام نمود. زیرا این جانور به سرعت زاد و ولد می کند.

روش های مبارزه:د

میدن انواع گازهای سمی لوله اگزوست یا دود کاه و پهن به داخل سوراخ های محل زندگی موش کور.

دمیدن گاز با استفاده از کپسول های گاز شهری به داخل لانه موش. 
آب انداختن لانه های موش و انتظار بیرون آمدن و کشتن آن ها
گذاشتن قرص فوستوکسین در لانه موش به منظور مسموم نمودن آن ها
دادن طعمه مسموم فسفر دو زنگ در مسیر رفت و آمد موش ها

آنجا که در فصل زمستان در مناطق زعفران کاری تنها سبزی قابل توجه، علف سبز زعفران می باشد، خرگوش ها برای رفع گرسنگی علاقن زیادی نسبت به خوردن این سبزی خوش خوراک دارند؛ لذا خسارت خرگوش در این فصل از سال گاهی باعث انهدام مزرعه زعفران می شود. 
برای مقابله با این جاندار از تله گذاشتن، محصور کردن زمین و طعمه مسموم (فسفر دو زنگ به نسبت 2/5 درصد در بلغور گندم روغن زده) استفاده می شود.

در نظام های کشت دیم باید توجه کرد که روش های تربیت درخت نباید به رشد رویشی بیش از حد منجر شود. 
همچنین نفوذ زیاد نور به درون تاج، چندان مطلوب نیست. 
بنابراین تربیت با روش محور مرکزی تغییر یافته با ارتفاع تنه 50 سانتی متر مناسب به نظر می رسد.
در سال اول پس از کاشت نهال در زمین اصلی، آن را از ارتفـاع 80 سانتی متری از سطح زمین کوتاه می کنند و در زمستان سال بعد قبل از متورم شدن جوانه ها، تعداد سه یا چهار شاخه را به عنوان بازوهای اصلی انتخاب و بقیه شاخه ها را حذف می کنند.

از آنجایی که پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی یعنی 9 - 8 سال در زمین می ماند، خاک زمین باید متوسط تا نیمه سنگین و با زهکش خوب و مناسب باشد. بنابراین بهترین خاک لومی یا رسی شنی محسوب می شود.

متغیرهایی که بیشترین تأثیر را بر عملکرد گیاه زعفران دارند عبارتند از میزان ماده آلی، فسفر قابل جذب، ازت معدنی و پتاسیم تبادلی. 
ماده آلی خاک علاوه بر تأمین مواد غذایی باعث بهبود خواص فیزیکی خاک و بهبود وضع ساختمان و کاهش شستشوی مواد غذایی می گردد. بنابراین افزایش مواد آلی باعث افزایش محصول نیز می شود.
با افزایش پتاسیم تبادلی و کاهش شوری آب، عملکرد زعفران بیشتر می شود. 
بنابراین نباید شوری خاک و آب بیشتر از 4 هزار دسی زیمینس بر متر باشد. زیرا با افزایش بیش از حد شوری، عملکرد زعفران به شدت کاهش یافته و در صورت افزایش فسفر قابل استفاده، عملکرد زعفران کمتر می شود.

پی اچ خاک زعفران باید بین 8 - 7 باشد. زمین زعفران نباید دارای قلوه سنگ، علف های هرز، شور و فقیر باشد.

درختان مورد حمله این لیسه شامل سیب، گوجه، زردآلو، قیسی، زالزالک، گلابی، ازگیل، به، آلو، بادام و برخی درختان غیرمثمر است.
تفاوت لیسه میوه با لیسه سیب:
1. پروانه لیسه میوه زودتر از لیسه سیب شروع به پرواز می کند.
2. در لیسه میوه، لاروها از زیر پولک زمستانه که بیرون آمدند، داخل بافت برگ نمی شوند، بلکه در روی برگ های جوان پراکنده شده، مشغول بستن تار‌ و تغذیه می شوند.

3. لاروهای لیسه میوه، تک تک در قسمت های مختلـف درخت به خصوص بین برگ ها در پیله سفید رنگ به شفیره تبدیل می شوند و پیله ها برخلاف لیسـه سـیب به طور متراکم و گروهی در نزدیکی هم قرار ندارد.
کنترل لیسه درختان‌ میوه:
برای کنترل کردن آن از سـموم رایج و توصیه شده پس از متورم شدن جوانه ها و درست قبل از بازشدن گل ها استفاده شود.

جدول روش های کنترل آفات درختان میوه، کرم آلو، سرخرطومی گیلاس، زنبور مغزخوار بادام، کنه دونقطه ای و کنه تارعنکبوتی را مشاهده میکنید:

این آفت در مزرعه به ساقه ها و غده های پیاز حمله می کند و آن ها را سوراخ می نماید.
حمله آفت در اوایل رشد پیاز انجام می پذیرد و نتیجتاً برگ ها شروع به زردی می کنند.
علف های هرز میزبان آفت را قبل از کاشت گیاه از محدودە مزرعه جمع آوری کنید.
آبیاری بارانی می تواند به کنترل خسارات تریپس ها کمک نماید.
تنش خشکی می تواند بر صدمات حاصل از تریپس بیفزاید.
از نشاء های سالم و عاری از آفت برای کاشت بهره گیرید.
بادشکن ها می توانند مانع بسیار خوبی برای شیوع گستردە تریپس ها باشند.
گیاهان شدیداً آلوده را از مزرعه جمع آوری و معدوم سازید.
از ارقام مقاوم بهره گیرید. کاشت مخلوط هویج و پیاز در کاهش خسارات تریپس ها اهمیت دارد.
در مواقع ضروری برای کاهش خسارات تریپس می توان از سمپاشی با حشره کش هایی نظیر : مالاتیون، دیازینون، آلدرین و دیلدرین با غلظت 2 در هزار و فشار بالا استفاده نمود.

به طور کلی، حساسیت درختان خزان کننده به دمای سرمازدگی از مرحله تشکیل اولین غنچه به مرحله تشکیل میوه یا چغاله افزایش می یابد و در مرحله تشکیل میوه محصول، بیشترین احتمال صدمه وجود خواهد داشت. 
معمولا خسارت سرمازدگی زمستانه نسبت به سرمازدگی دیررس بهاره کمتر است.

همچنین خسارت سرمازدگی زمستانه بیشتر روی درختان میوه خزان کننده و نیمه گرمسیری مانند زیتون اتفاق میافتد. در عرض های جغرافیایی بالاتر که زمستان ها خیلی سردتر است، پوست درخت و بافت های چوبی یا شکوفه ها یخ می زنند.

علائم سرمازدگی در درختان میوه شامل قهوه ای شدن سرشاخه ها، قهوه ای و سپس سیاه شدن کامل گل، سیاه شدن دم میوه، برنزی شدن رنگ برگ ها، ایجاد ترک روی پوست شاخه های محصولات زراعی یک ساله و دوساله و در صورت سرمای شدید ایجاد شکاف در تنه یا خشک شدگی آن است. 
خسارت ناشی از سرمازدگی وارد شده به یک درخت میوه در شکل نشان داده شده است.
در زمستان های خیلی سرد بافت های چوبی شاخه ها ‌‌آسیب می بیند یا تنه درخت یخ می زند.
در فصل بهار، مقاومت به سرما به علت بزرگ شدن غنچه ها و تشکیل گل ها کم می شود. گل های کاملا باز شده دارای آستانه های دمایی ببین -۳ تا -۱ درجه سلسیوس هستند.

سرمازدگی از نظر زمان رخ دادن، به دو نوع سرمازدگی بهاره و زمستانه و از نظر عامل ایجاد سرمازدگی به دو نوع سرمازدگی جبه های و تابشی تقسیم می شود.
در فصل بهار (سرمازدگی بهاره) و در سرمای زمستان (سرمازدگی زمستانه)، روی می دهد.

سرمای دیررس بهاره خیلی خطرناک تر از سرمای زمستانه است. خسارت های سرما در فصل بهار به درختان به ویژه به شکوفه ها بسیار بیشتر از خسارت های سرمازدگی در زمستان است و بیشترین آسیب ها به جوانه ها، شکوفه ها و میوه های تازه رشدکرده وارد می شود؛ اگرچه شاخه ها و برگ ها نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. 
گل ها و میوه های جوان حساس تر از میوه های رسیده هستند. با این حال، طول مدت این نوع سرمای بهاره کوتاه بوده و از چند ساعت تا حداکثر سه روز بیشتر نیست. با توجه به اینکه ریشه ها در داخل خاک فعال هستند، کمتر در معرض آسیب های ناشی 
از سرمازدگی بهاره قرار می گیرند.

پوسته ی تنه ی درختان برگریز گاهی در اثر وجود نوسانات دمایی از یک روز گرم تا یک شب یخبندان، تَرَک می خورند.

این عارضه، علاوه بر خسارت مستقیم به درخت، باعث ضعیف شدن گیاه و بروز آفات و بیماری ها نیز می شود. 
با رنگ کردن تنه با یک رنگ سفید لاتکس محلول در آب، که به میزان 50 درصد با آب رقیق شده باشد، در اواخر پاییز وقتی دمای هوا بالای 10 درجه ی سانتیگراد باشد، می توان مشکل بالا را کاهش داد. 
پیچیدن تنه ی درختان مرکبات جوان با کیسه های حاوی آب حتی بهتر از پوشش های فایبرگلاس یا پلی اورتان، گیاهان را در مقابل سرما حفاظت می کند.

یک روش برای جایگزینی انرژی از دست رفته از گیاه در شب های یخبندان، سوزاندن توده های سوخت (جامد، مایع یا گاز) در انواع مختلف بخاری ها شامل بخاری های مایع سوز، بخاری های با سوخت جامد و بخاری های با سوخت پروپان و گاز طبیعی است.

شرایط آب و هوایی که برای افزایش کارایی بخاری ها مناسب است، عبارت است از هوای آرام و بدون وزش باد و وجود وارونگی دمای شدید.
بسیار اهمیت دارد که بخاری ها هنگامی که دمای هوا یک یا دو درجه بالاتر از دمای کشنده برای برگ ها، شکوفه ها یا جوانه‌ها است، روشن شوند. 
به کارگیری بخاری های بزرگ در باغ به هیچ وجه توصیه نمی شود. توزیع بخاری ها در باغ باید یکنواخت و تقریبا به ازای هر دو درخت یک بخاری و یا 100 تا 120 بخاری در هکتار برنامه ریزی شود. تقریبا در هر هکتار، 133لیتر تا 265 لیتر سوخت نیاز می باشد. 
سعی کنید نواحی سردتر را در سطح باغ خود شناسایی کنید و بخاری های واقع در این نواحی را زودتر روشن کنید. برای دستیابی به یک دمای مناسب در باغات با وسعت بزرگ و یا مناطقی که تعداد کارگر برای روشن کردن بخاری ها کم هستند، باید روشن کردن بخاری ها را از کنار باغ به ویژه از طرفی که در مقابل باد قرار دارد شروع نمود.

به منظور گرم کردن هوای سرد، ورودی باغ توصیه می شود تعداد بخاری ها در طرفی که باد سرد وارد باغ و یا مزرعه می شود، بیشتر باشد.

در سرمازدگی درختان زیتون، میوه های بالغ از ارقام دیررس که برداشت نشده اند و در طول زمستان بر روی درخت می مانند، چروکیده شده و دم میوه در اثر یخبندان زمستانه یا بهاره، اغلب قهوه ای رنگ می شود.
برگ های جوان در اثر یخبندان زمستانه یا بهاره به رنگ سبز کمرنگ یا زرد ملایم درآمده و در نهایت پژمرده و خشک می شوند. 
در برگ های بالغ، قسمت نوک برگ به سوی پایین خمیده می شود.
سرشاخه ها و شاخه های جوان از اندام های حساس به سرما و یخبندان می باشند که بر اثر سرما، بافت آن ها تغییر رنگ می‌دهند.
یخبندان همچنین ترک هایی را بر روی پوست شاخه های یک تا دو ساله ایجاد می کند.

زخم های حاصل از یخبندان روی تنه، شاخه و سر شاخه با آلودگی توسط موجودات ریز خسارتزا، از جمله قارچ ها و باکتری ها دنبال می شود.

با آسیب دیدن اندام های هوایی، تعادل رویشی گیاه به هم خورده و در بهار با فعال شدن جوانه های خفته در بخش های پایینی، نرک ها و پاجوش های فراوانی بر روی تنه رشد نموده و درخت حالت بوته ای به خود می گیرد که نیاز به هرس و اصلاح در گیاه را ضروری می سازد.

این نوع هرس را باید پس از خزان کامل گیاه و زمانی که رکود زمستانی گیاه اغاز می شود، انجام داد.
در صورت وجود سرمای شدید در منطقه بهتر است هرس زمستانه به تاخیر افتاده و در اواخر فصل خواب انجام شود. در این زمان حرکت شیره پرورده بسیار کند می باشد و مواد غذایی در تنه درخت ذخیره می شود و مشکل خاصی برای گیاه به وجود نمی آید.

هرس خشک زمانی انجام می شود که درخت درحال خواب به سرمی برد.
درمناطق سردسیر، این کار از اواخر پاییز تا پایان زمستان و به طورکلی موقعی که درخت فاقد برگ است، انجام می گیرد.
ازآنجا که شاخه های درختان حالت خشک دارند، اىن نوع هرس را هرس خشک مى نامند.
در مناطق سردسیر که زمستان هاى سرد و یخبندان دارد، این کار را باید در اواخر فصل زمستان و پس از رفع یخبندان، یعنی موقعی که هوا رو به گرمی می گذارد، انجام داد.
درمناطقی که اقلیم ملایمی دارند، مى توانید هرس خشک را زودتر انجام دهید.

روش های مختلف کاشت نهال پسته شامل کاشت در زمین اصلی و کاشت در خزانه کاشت در کیسه های‌ پلاستیکی و غیره می باشد.

1- لارو یا پروانه برگ خوار پسته

2- پسیل پسته که به شیره خشک معروف است.

3- زنبورهای مغز خوار پسته

4- زنجرک پسته

5- شپشک واوی پسته

6-افلاتوکسین (زهرابه ای است که به وسیله گروهی از قارچ ها (اسپرژیلوس) که جز کپک ها هستند، ترشح می شود. این قارچ ها با تغذیه از مواد غذایی، زهرابه تولید کرده و آن را داخل و یا روی مواد غذایی به جا می گذارند. این قارچ در شرایط حرارت و رطوبت مناسب بر روی میزبان(پسته)، شروع به رشد کرده و تولید زهرابه کرده که به انسان و دام ضرر فراوان می رساند.
7- کرم ریشه پسته 
8- سرشانه خوار پسته