مرکز مهارت آموزی کشاورزی

پروانه تک نقطه ای برنج (Cirphis unipuncta) در شمال ایران جزء آفات درجه دوم به شمار می رود. این آفت در همه جای دنیا یافت می شود و حشره ی کامل آن شب پره ای به طول 15 تا 17 میلی متر است.

از جمله آفات خسارت زای انجیر کنه تارتن می باشد که در ایران و بسیاری از مناطق جهان وجود دارد. این آفت (Eotetranychus hirsti) باعث ایجاد لکه در برگ ها و ریزش آنها می شود و از کیفیت محصول می کاهد. 

✔️سمپاشی با استفاده از ایپرودیون (رورال) به میزان 1 در هزار یا کلروتالونیل (براوو) به میزان 1/5 در هزار

✔️در چهار نوبت: نوبت اول بعد از گلدهی و هنگام تشکیل حبه های جوان. نوبت دوم در انگور قبل از
تماس حبه ها با هم، نوبت سوم هنگام رنگ انداختن میوه ها نوبت چهارم سه
هفته قبل از برداشت.

✔️هرس و حذف انتهای سرشاخه های آلوده

✔️سمپاشی با سمومی مانند کاپتان، با نسبت 3 در هزار، نوبت اول قبل از گل. در صورت لزوم تکرار سمپاشی هر 7 تا 10 روز یکبار.

در این نوشتار با آفات خانواده ی کدوئیان(کدو سبز، خربزه، هندوانه، خیار، طالبی و...) آشنا می شویم.

برگ ها: 

قسمت های تغییر رنگ یافته متمایل به زرد تقریباً مدور تحت عنوان لکه های روغنی.
رشد سفید رنگ قارچ بویژه در سطح زیرین برگ ها.
لکه ها با گذشت زمان قهوه ای شده و برگ های شدیداً آلوده ممکن است بریزند. 
شاخه ها: 
انتهای شاخه های آلوده پیچ خورده و پوشش سفید قارچ روی ساقه ها دیده می شود.
خوشه ها: 
خوشه ها بسیار حساس بوده و در طی آلودگی های شدید زرد، قهوه ای و نهایتاً به طور کامل خشک می شوند. 
حالت چوب پنبه ای ممکن است در شاخساره ها آلوده دیده شود.

سمپاشی با استفاده از دینوکاپ (1 در هزار)، پنکونازول (توپاز 0/125 در هزار)، نوآریمول (0/2 در هزار)، هگزاکونازول (0/25 در هزار)

سموم گوگردی در سه نوبت:
نوبت اول در 6 تا 7 برگی جوانه ها، به میزان 10 تا 15 کیلو، نوبت دوم بعد از ریختن گلبرگ ها و بسته شدن دانه، به میزان 20 تا 30 کیلو و نویت سوم 10 روز بعد به میزان 30 تا 40 کیلو.

🌱برگ ها:

زخم ها و پوشش سفید رنگ ابتدا در سطح زیرین برگ ها یافت می شوند، ولی با پیشرفت آلودگی، در سطح رویی نیز دیده می شوند.
برگ های شدیداً آلوده شکننده شده و ممکن است بریزند. 
از اواخر ماه تیر، ساختارهای کروی ریزی (نارنجی تا سیاه) در سطح رویی و زیرین برگ دیده می شوند.
🌿شاخه ها: 
لکه های سوخته نامنظم به رنگ قهوه ای تا سیاه به طول چند سانتیمتر در طول فصل ایجاد می شوند. این لکه ها مرز نامشخصی نداشته و حتی بعد از چوبی شدن شاخه نیز باقی می مانند. 
🍇خوشه ها و محور گل آذین: 
سفیدک پودری روی خوشه ها و محور گل آذین معمولا ظاهر خاکستری تا متمایل به سفید دارد.
آلودگی شدید روی محور باعث می شود که خوشه ها بریزند، به خصوص اگر در زمان برداشت آسیب مکانیکی به آن ها وارد شود. علائم روی محور، شبیه علائم روی شاخه است.
حبه هایی که در ادامه فصل آلوده شوند، مستعد ترک برداشتن بوده و نسبت به کپک خاکستری حساسند.

ظهور حشرات کامل از خرداد ماه شروع شده و تا شهریور ادامه می یابد. پوسته های شفیرگی آفت در محل های مختلف سطح تاکستان دیده می شوند.

❌خسارت: 
حشرات ماده دارای اندام تخم ریز نسبتاً بلندی بوده و تخم های خود را در شکاف های طولی که در پوست شاخه ها ایجاد کرده اند، قرار می دهند. محل تخم ریزی به صورت یک خط چین سفید رنگ روی شاخه های جوان دیده می شود.
برگ ها زرد شده، رشد شاخه های جوان کند شده و یا متوقف می شود. خوشه ها کوچک و دارای حبه های ضعیف و کم پشت است. 
بوته های شدیداً آلوده خشک می شوند. در شاخه هایی که تخم ریزی آفت صورت گرفته، جریان شیره گیاهی دچار اختلال شده و رشد شاخه متوقف می شود.

✔️استفاده از ارقام دارای خوشه های غیرمتراکم برای کاشت در تاکستان های جدید

✔️هرس شاخه های اضافی و سوزاندن آن ها بعد از برطرف شدن سرمای زمستانه
✔️جمع آوری و سوزاندن علف های هرز و برگ های ریخته شده در سطح تاکستان
✔️نصب تله های فرمونی، به منظور تعیین دقیق زمان مبارزه با آفت در فصل بهار و تابستان
✔️مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم زیر: دیازینون (1/5 در هزار)، فوزالن (1/5 در هزار)، تریکلروفن (1تا 1/5 در هزار)، اتیون (1تا 1/5 در هزار)، آزینفوس متیل (2 در هزار) در سه نوبت بر اساس نتایج
تله های فرمونی؛ 
🌿نوبت اول در مرحله غنچه و قبل از باز شدن گل ها، نوبت دوم زمان غوره و نوبت سوم در شروع آبدار شدن میوه.

لاروها از گل و میوه های تازه تشکیل شده تغذیه می کنند.

حبه های انگور در توده ای از تارهاب خاکستری رنگ که مربوط به لاروها است به هم چسبیده اند و حبه ها به رنگ ارغوانی در می آیند.
در حبه های رسیده گاهی سوراخ های کوچکی دیده می شود که مربوط به محل خروج لاروها است.
✳️به تصاویر دقت کنید.

یکی از مهمترین آفات برنج، مگس خزانه برنج با نام علمی Ephydra afghanica است که در صورت بالا بودن شدت خسارت، خزانه به طور کلی از بین رفته و نیاز به تجدید کشت است.

مهمترین بیماری های گیاه خیار در طول دروه رشد، بیماری قارچی می باشد که باعث خسارات شدیدی بر روی گیاه شده و کمیت و کیفیت محصولات را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.

بیماری های قارچی گیاه خیار عبارتند از بوته میری، پژمردگی بوته، پژمردگی ورتیسلیومی، آلترناریا یا لکه موجی، پوسیدگی اسکلروتینیایی، پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه، سفیدک سطحی، کپک خاکستری، سفیدک داخلی، آنتراکنوز، گموز خیار، پوسیدگی میوه، پوسیدگی سیاه طوقه و ریشه و پوسیدگی سیاه ساقه.

از نظر گیاه شناسی، صیفی‌جات به آن دسته از گیاهانی گفته می شود که دارای میوه بوده و از طریق گلدهی میوه تولید می کنند؛ مانند: خیار، هویج، سیب زمینی، گوجه و... .آفات صیفی‌جات از جمله بیماری هایی هستند که با تغذیه از گیاه باعث نابودی کل گیاه می شوند.

جهت مبارزه با علف های هرز، در ابتدا بایستی از استفاده از کود حیوانی نپوسیده، به دلیل وجود بذر علف های هرز در آن خودداری نمود. 

همچنین استفاده از علف کش های پیش رویشی نظیر تری فلور آلین، قبل از کشت منجر به از بین رفتن بذر علف های هرز شده و جمعیت علف های هرز را در طول دوره رشد میوه کاهش می دهد.
با این حال، وجین دستی علف های هرز امری اجتناب ناپذیر است که با توجه به استفاده از ترفلان، به طـور قابل ملاحظه ای کاهش یافته و در هزینه های کارگری صرفه جویی می گردد.

 1-استفاده از پیت های سترون و یا ضدعفونی خاک خزانه.
2-استفاده از بذور گواهی شده.
3-جمع آوری و از بین بردن بقایای آلوده گیاهی در آخر فصل. 
4-تناوب زراعی 3-2 ساله با گیاهان غیر میزبان.
5-تقویت گیاهان با کوددهی متعادل و آبیاری مناسب. 
6-کنترل علف های هرز. 
7-تهویه هوایی مناسب با رعایت فاصله مطلوب کشت گیاهان.
8-آبیاری زود هنگام در روز جهت خشک شدن سریع برگ ها. 
9-کاهش صدمه و زخم به گیاه به خصوص در شرایط مرطوب. 
10-کنترل حشرات تغذیه کننده جهت کاهش انتشار اسپورهای قارچ.
11-کاربرد ارقام مقاوم یا متحمل.
12-مبارزه شیمیایی با استفاده از قارچ‌کش های مناسب، 2 در هـزار بلافاصله بعد از ظهور اولین علائم و با رعایت دوره کارنس آن. در صورت وقوع بارندگی، پس از بارندگی نیز باید سمپاشی بـا سموم توصیه شده انجام گیرد.

بیماری لکه موجی گوجه فرنگی یکی از بیماری های قارچی معمـول در مزارع گوجه فرنگی می باشـد که همه ساله به ویژه پس از بارندگی ها و بیشتر پس از گلدهی، باعث ایجاد خسارت در ایـن مزارع می گردد. 

در گلخانه بیماری لکه موجی، در اثر ریزش آب از سقف گلخانه و شبنم بر روی بوته ها و نفـوذ عامل بیماری، شدت می یابد. 
علائم این بیماری، به صورت لکه های قهوه ای و تیره با هاله زرد روی برگ، ساقه و میوه مشاهده می شود که در لکه‌ ها دوایر متحدالمرکز به صورت حلقوی و موجی ایجاد می شود. 
با توجه به اینکه تولید گوجه فرنگی در هرمزگان به صورت خارج از فصل و در فصول پاییز و زمسـتان انجام می شـود، وقوع بارندگی در طول فصل رشد، امری اجتنـاب ناپذیر است که می تواند حساسـیت گیاهان را به بیماری های قارچی مانند لکه موجی افزایش دهد.