مرکز مهارت آموزی کشاورزی

کشاورزی زیستی، طبیعی یا ارگانیک (organic farming) نوعی کشاورزی است که در آن مصرف کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی در تولید محصولات به شدت محدود شده است.

1️⃣جهت پیشگیری از وقوع بیماری های قارچی در خزانه، توصیه می شود کشت بذر در بستر در سـینی های نشای پر شده بـا پیت ماس غنی شده ی سالم و عاری از آلودگی و ترجیحا از خاک پیت های سـترون اسـتفاده شود.

2️⃣آفتابدهی خاک خزانه و مزرعه قبل از کاشت، جمعیت بیمارگر را در خاک پایین می آورد و بیماری را کاهـش می دهد.
3️⃣جمع آوری بوته های آلوده و از بین بردن آن ها.
4️⃣مدیریت آبیاری و جلوگیری از جمع شدن آب در پاب بوته ها. 
5️⃣کوددهی متعادل و متناسب.
6️⃣در صورت نیاز بـه مبارزه شـیمیایی، استفاده از سموم قارچ کش نظیر متالاکسیل، مانکوزب، ۱/۵ در هزار برای پوسیدگی های پیتیومی و فایتوفتورایی ریشه و یا کاربندازیم،1 در هزار، برای زردی ها و پژمردگی های آوندی فوزاریومی توصیه می شود.

هِل میوه ای از خانواده ی زنجبیلیان است و معطر و خوشبو می باشد. انواع مختلفی مانند: هل سبز، سفید و سیاه دارد که نوع سبز آن عطر بیشتری را داراست. میوه ی هل به اندازه ی بند انگشت است و عطر آن به دلیل خوشبو بودن دانه هاست.

گوجه فرنگی، گیاهی حساس به آبیاری معرفی شده است و این حساسیت در دوره های بعد از انتقال نشا گلدهی و شکل گیری میوه بیشتر است. حداکثر نیاز آبی ایـن محصول، در زمان گلدهی است ولی برای توقـف گلدهی گیاه بالغ و رسیدن همزمان و هم شکل میوه ها، قطع آبیاری در این دوره توصیه شده است. 

آبیاری زیاد در دوره گلدهی باعـث ریزش گل ها می شود، بعد از شروع میوه دهی، برای جلوگیری از میـوه دهی مجدد و درشت تر شدن میـوه هـا نیـز باید از آبیاری زیاد، خودداری نمود.

برخی از کودها را می توان همراه با سیستم آبیاری، در اختیار گیاه قرار داد. این روش به خصوص در مـورد کود اوره که بهتر است در خاک های سبک تقسیم کود با دفعات بیشتری انجام شود.

البته کودهایی که به دلیل ناخالصی زیاد و یا به واسطه ماهیت شـیمیایی خود، سبب ایجاد گرفتگی در قطره چکان ها و لوله های سیسـتم آبیاری می شوند را، نبایستی از این طریق مصرف کرد. 
به طور مثال در صورت استفاده از سوپر فسفات تریپل از روش کود آبیاری، بنیان فسفات موجود در این کود با کلسیم و منیزیم فراوان موجود در آب آبیاری، رسوب داده و موجب گرفتگی مجراهای سیستم آبیاری خواهد شد. 
هم چنین مشاهده شده که مصرف نوعی کود کامل میکرو با ناخالصی زیاد و قابلیت انحلال نامناسب، در سیستم آبیاری ایجاد گرفتگی و اختلال نموده است.

برای کشت هیدروپونیک توت فرنگی در منزل یا گلخانه، پس از خرید تجهیزات لازم برای کشت، انتخاب بستر مناسب کشت اهمیت زیادی دارد. بهترین بستر کشت، کوکوپیت و کودهای ارگانیک هستند که نیاز به مواد مغذی را تامین می کنند.

میشوکارپ یک قارچ کش و باکتری کش تماسی است که دارای ترکیبات مسی می باشد. برای کنترل بیماری هایی مانند: آتشک درختان میوه، گموز، سفیدک داخلی و پیچیدگی برگ هلو مورد مصرف قرار می گیرد.

در مورد کودهایی نظیر عناصر ریز مغذی، می توان در طول رشد گیاه و پس از ظهور برگ ها، محلول پاشی بر روی برگ و ساقه با غلظت توصیه شده توسط شرکت سازنده کود انجام داد. 

بسته به ظهور علائم کمبود عناصر، تعداد دفعات این محلول پاشی از 2 تا 5 مرتبه (به فاصله حدود 15 روز)، متغیر می باشد.
بایستی توجه داشت که محلول پاشی در ساعات اولیه صبح یا پس از غروب آفتاب که دما پایین تر است، صورت گیرد. هم چنین در زمان محلول پاشی، هوا باید آرام باشد، زیرا ریزش قطرات محلول کودی، بر اثر وزش باد، سبب باد بردگی محلول و درنتیجه کاهش چشمگیر جذب عناصر توسط گیاه خواهد شد. 

اضافه کردن سیتووات یا مایع ظرفشویی به میزان ۰/۲ در هزار،‌ به منظور هدر روی کمتر محلول کودی و چسبندگی بیشتر محلول به سطح زیرین و رویی برگ نیز موثر خواهد بود.

زالزالک از خانواده ی گل سرخیان و درختچه ای کوتاه است که میوه ای کروی شکل و گوشتی دارد و در بیشتر مناطق کشت می شود. به آبیاری زیاد احتیاج ندارد و در طیف وسیعی از خاک های رسی، شنی و لومی رشد می کند.

روش صحیح مصرف کود اوره آن است که یک چهارم کل کود مورد نیاز، در هنگام کاشت بذر یا نشا، بر روی سطح مزرعه، به صورت یکنواخت پخش و سپس با شخم سطحی یا توسط دیسک، به زیر خاک برده شود. 

باقیمانده کود اوره را نیز می توان یا از طریق سیستم آبیاری مصرف نمود و یا در بین ردیف های کاشت پاشیده و بلافاصله آبیاری سبک انجام داد.

نام لاتین آن Tradescantia spathace است، بومی کشور مکزیک و دارای رشد بسیار آسان می باشد. یک گیاه خانگی محبوب بوده و تا ارتفاع 30 تا 60 سانتی متر رشد می کند. برگهای رویی به رنگ سبز تیره و برگهای زیرین قرمز رنگ هستند و زیبایی خاصی دارند.

رشد گیاه گوجه فرنگی، بر اثر رطوبت زیاد خاک، مختل خواهد شد، لذا بهترین خاک ها برای کشت این گیاه، خاک های بـا بافت سبک (شنی و لومی شنی)، می باشـد. 

در صورت عدم تهویـه مناسب خاک، ممکن است بتـوان بـا مخلـوط کردن مقادیر کافی کود حیوانی پوسیده، از طریق شخم عمیق بـا خاک مـورد نظر ایـن نقیصـه را بـر طرف نمـود. 
مناسـب تریـن pH برای خاک های زیر کشت گوجه فرنگی نیز 6 تـا 7 می باشد. در صورتی کـه pH خاک کمتر یا بیشتر از ایـن محدوده باشد، بایستی عناصر غذایی را که بـر اثر این pH نامناسب غیـر قابل جذب شـده یـا جـذب و انتقال آن ها مختل می شود، از طریق مصرف کودهای شـیمیایی حاوی آن عناصر، در دسترس گیاه، قرار داد. 
از میان عناصر مذکور می توان بـه عناصر کم مصرف اشاره کرد.

آستانه تحمل گوجه فرنگی، بـه شـوری خاک، 2/5 دسی زیمنـس بـر متر می باشد، هـر چنـد که در عمـل، گیاه گوجه فرنگی، قادر به تحمل شـوری های بـه مراتب بالاتر از این مقدار می باشد. 
به هر حال با اصلاح مدیریت مزرعه، می توان در زمین هایی با شوری بالاتر نیز، گوجه فرنگی کشت کرد. یکی از روش های مدیریتی فوق الذکر، افزایش عمق آبیاری و شستشوی نمک های خاک، از طریق شستشو می باشد.

هـم چنین مصرف کودهای شـیمیایی مناسب، بـه خصوص کودهای حاوی عناصر نیتـروژن، پتاسـیم، سیلیسـیوم، روی و آهن می تواند اثرات سـوء ناشی از شوری خاک را تـا حـدودی تعدیل کند.

هرس پلارد به عملیاتی گفته می شود که در آن، برگ های پایینی گیاه به صورت دستی یا به کمک ماشین های هرس از ساقه جدا می شوند. با این روش گیاه به شکلی خاص و جذاب به نظر می آید.

درخت صنوبر یا Populus از خانواده ی درختان بید و از جمله درختان پرکاربرد در صنعت چوب است. دارای 85 گونه می باشد که برخی از آنها در ایران یافت می‌شوند. صنوبر در مکان های مختلف کاشته می شود و برگهای عریض با طول و عرض یکسان دارد.

1.با نصب توری مناسب در محل دریچه های تهویه هوا از ورود آفاتی مثل سفید بالک ها،شته ها و مگس های مینوز جلوگیری شود.

2.از ورود نشاء و گیاهان آلوده به محیط داخل گلخانه ممانعت شود. برای این منظور بایستی نشاها از گلخانه ها یا فروشندگان مطمئن خریداری شوند.
3.گیاهان جدید نباید در داخل یا نزدیک گلخانه هایی که مشکل آلودگی به سفید بالک دارند، کاشته شوند.
4.کاشت ارقام مقاوم.
5.کارگرها نباید لباس زرد رنگ به تن کنند. زیرا مگس های سفید به سوی رنگ زرد جلب می شوند و ممکن است که روی لباس آن ها بنشیند و به جاهای دیگر نیز منتقل شوند.
6.حذف علف های هرز میزبان آفت موجود در داخل و اطراف گلخانه.
7.رعایت اصول داشت (از قبیل مصرف به موقع و به اندازه کودها).
8.نصب کارت های زرد چسب دار در بین ردیف های کشت به فواصل هر دو متر (ترجیحا به صورت عمودی در ارتفاع 2-1 متری)، برای جلب و صید حشرات بالغ این آفت بسیار موثر است.
9.پس از اتمام دوره رویش گیاه، کلیه بقایای گیاهی خیلب زود جمع آوری و سوزانده شوند.
10.کنترل بیولوژیک این آفت با استفاده از زنبور پارازیتویید امکان پذیر است.

گل شاه پسند هم از طریق بذر و هم از طریق قلمه قابلیت تکثیر شدن دارد. در روش تکثیر از طریق بذر، ممکن است گیاه جدید با گیاه مادری و پایه متفاوت باشد اما در روش قلمه زنی گیاه جدید کاملا به گیاه مادری شباهت دارد.

موضوع: واکنش گیاهان به تنش آبی

سفید بالک ها یکی از مشکلات اساسی تولید محصولات گلخانه ای هستند که سالانه خسارات زیادی را به محصول وارد می کنند. 

این آفات چند نسلی بوده و مانند شته ها با مکیدن شیره گیاه به طور مستقیم موجب ضعیف شدن گیاه و مرگ آن می شوند. 
خسارت غیرمستقیم این آفت روی گیاه به صورت دفع ترشحات چسبناک بر روی برگ های گیاه و رشد قارچ فوماژین بر روی این گونه ترشحات است. 
هم چنین مگس سفید ناقل بیش از 100 ویروس گیاهی از جمله بیماری پیچیدگی ویروسی زرد گوجه فرنگی می باشد.
سفید بالک یا مگس سفید گلخانه حشره ای است با دامنه میزبانی وسیع که در حدود 250 گونه گیاه میزبان مانند خیار، گوجه فرنگی و گیاهان زینتی برای آن شناسایی شده است. 
لارو بیشتر حشرات بالغ این آفت، اغلب در زیر برگ ها قرار داشته و با قطعات دهانی زننده مکنده خود از آن تغذیه می کنند. در اثر تغذیه آفت، لکه های زرد رنگی روی برگ ها ایجاد شده و به تدریج موجب زرد شدن و خشکیدن بوته ها و در نتیجه کاهش شدید محصول می گردد.

زنجرک سبز برنج Cicadella viridis از خانواده ی Cicadellidae دارای بدن کشیده، به رنگ سبز و چشم های مرکب است. قطعات دهان از نوع مکنده و بالها نیمه شفاف و غشایی هستند.

✔️حذف علف های هرز از اطراف گلخانه

✔️نصب توری استاندارد ضد حشره در محل درب ورودی و دریچه های تهویه گلخانه
✔️بازرسی دقیق نشاهایی که به گلخانه منتقل می شوند.
✔️نصب کارت های زرد به ابعاد 40 در 30 سانتیمتر به فواصل هر دو متر یا نصب نوارهای زرد رنگ به عرض 30 سانتیمتر در اطراف گیاهان، برای شکار حشرات بالغ آفت. 
✔️معاینه و بازدهی هفتگی برگ های گیاهان و نیز کارت های زرد چسبنده برای تشخیص حضور آفت.
✔️کنترل بیولوژیک آفت با گونه های مختلفی از زنبورهایی پارازیتویید.
✔️در کنترل شیمیایی مگس مینوز، باید از مصرف مداوم یک سم اجتناب شود. زیرا این حشره قابلیت زیادی در بروز مقاومت به سموم داشته که طغیان بعدی آفت را در پی دارد.