مرکز مهارت آموزی کشاورزی

انگور فرنگی به صورت درختچه ای رشد می کند و میوه ی آن خوشه ای است. این گیاه چندساله بوده و از طریق بذر، خوابانیدن شاخه و قلمه تکثیر می شود. خارتوت یا گالش انگور نام های دیگر انگور فرنگی است و از آنجا که تحمل بالایی نسبت به سرما دارد، در مناطق سرد می روید و آب و هوای خنک را می پسندد.

به طور کلی، اهداف هرس در انگور را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱/ایجاد و نگهداری بوته با شکل و فرم دلخواه (ایجاد فرم مطلوب)
۲/توزیع واحدهای تولیدی روی بوته برای تولید اقتصادی و مقرون به صرفه
۳/تنظیم و توازن هرچه بهتر باردهی
۴/هدایت و تمرکز رشد بوته در بازوهای دائمی و واحدهای تولیدی
۵/ایجاد تعادل برای افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب.

برداشت میوه باید صبح زود و یا عصر، موقعی که هوا خنک است، انجام گیرد. از برداشت انگورهـا در روزهای بارانی و یا خیلی گرم، خودداری شود. عمل برداشت باید با چاقو یا قیچی تیز و با حداکثر طول دم خوشه انجام گیرد. 

از تماس دست با حبه های انگور خودداری شود و هر گونه حمل و نقل بایستی توسط انتهای دم خوشه انجام گیرد. انگورهای درجه یک، درشت و بدون عیب با ظاهری بازار پسند که از حیث حبه پر اما نه زیاد فشرده باشند، برای نگهداری مناسب است.
درصورتی که تراکم حبه ها روی بعضی از خوشه ها زیاد باشد و به دلایلی بخواهند این قبیل خوشه ها را نیز نگهداری نمایند، بایجد ابتدا آن را بـه نحوی تنک کرد که از یک طرف هوا بتواند به راحتی به تمام حبه های روی خوشه برسد و از طرف دیگر خوشه ها لخت و بد منظره نشود. 
همچنین درصورتی که خوشه دارای حبه های نارس، لهیده، گندیده، ترکیده و یا خشک باشد، باید آن ها را با دقت و به طوری که به سایر حبه ها صدمه نرسد، قطع و حذف نمود.

ظهور حشرات کامل از خرداد ماه شروع شده و تا شهریور ادامه می یابد. پوسته های شفیرگی آفت در محل های مختلف سطح تاکستان دیده می شوند.

❌خسارت: 
حشرات ماده دارای اندام تخم ریز نسبتاً بلندی بوده و تخم های خود را در شکاف های طولی که در پوست شاخه ها ایجاد کرده اند، قرار می دهند. محل تخم ریزی به صورت یک خط چین سفید رنگ روی شاخه های جوان دیده می شود.
برگ ها زرد شده، رشد شاخه های جوان کند شده و یا متوقف می شود. خوشه ها کوچک و دارای حبه های ضعیف و کم پشت است. 
بوته های شدیداً آلوده خشک می شوند. در شاخه هایی که تخم ریزی آفت صورت گرفته، جریان شیره گیاهی دچار اختلال شده و رشد شاخه متوقف می شود.

لاروها از گل و میوه های تازه تشکیل شده تغذیه می کنند.

حبه های انگور در توده ای از تارهاب خاکستری رنگ که مربوط به لاروها است به هم چسبیده اند و حبه ها به رنگ ارغوانی در می آیند.
در حبه های رسیده گاهی سوراخ های کوچکی دیده می شود که مربوط به محل خروج لاروها است.
✳️به تصاویر دقت کنید.

در بازدید از باغ آقای جعفر پهلوان واقع در منطقه نظرآباد شهرستان جهرم، به تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه هزار و چهارصد و دو، با مسائل و مشکلاتی روبرو شدیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:

درخت انگور از درختانی است که نسبت به هرس واکنش شدیدی از خود نشان می دهد، به همین دلیل هرس داربستی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین زمان هرس انگور در فصل زمستان می باشد اما نباید در سرمای شدید انجام شود.

عامل بوجود آورنده ی آن قارچی با نام علمی Unicinula necator است که خسارت آن به صورت ترک خوردگی میوه ی انگور، نامرغوب کردن محصول از نظر بازارپسندی، کاهش شدید وزن محصول، کاهش رشد بوته ها و ضعیف کردن آنها ظهور می کند.

✔️ با توجه به اینکه درخت انگور تنه ی نیرومندی ندارد، بایستی حتما از داربست برای فرم دهی و رویش مناسب شاخه ها استفاده شود.

انگور یکی از درختانی است که به دلیل رشد سریع سالیانه بایستی همه ساله مورد هرس قرار بگیرد زیرا منظور اصلی هرس، بوجود آوردن تعادل بین ریشه و سایر قسمت های هوایی می باشد تا از نتیجه ی آن بتوان میوه ی کافی و با کیفیت بالا و هم چنین رشدی مناسب که میوه ی سال آینده را تأمین کند، بدست آورد.

رطبی و سیاه سمرقندی، از ارقام مهم انگور تجاری استان فارس هستند که در حوالی شیراز، مناطق شمالی و شمال غربی استان فارس در سطح وسیعی کاشته می شوند. 
✔️رطبی، رقمی است دانه دار،‌ متوسط تــا دیررس بــا میوه های سفیدرنگ، دارای پتانسیل عملکرد و کیفیت بازارپسندی بالا که غالباً در مناطق اطراف شیراز و سپیدان کشت می شود. 
✔️سیاه سمرقندی، رقمی است دانه دار، متوسط تا دیررس با میـوه های به رنگ بنفش تیره، دارای عملکرد متوسط و بازارپسندی بالا کـه علاوه برکاشت در مناطق معتدل استان فارس مانند اطراف شیراز، غالباً در مناطق سردسیر استان به ویژه منطقه بوانات نیز کشت و تولید می شود. 
با توجه به اهمیت این ارقام انگور در منطقه، تحقیقات به زراعی متعددی بر روی آن ها انجام شده است. 

انگور یاقوتی، زودرس ترین رقم انگور ایران است که به ویژه در‌ سال های اخیر، کشت و پرورش آن در مناطق نیمه گرمسیر کشور مانند جنوب استان فارس در شهرستان های داراب و جهرم با هدف تولید میوه پیش رس توسعه یافته است. 
انگور گیاهی است که به دلیل رشد زیاد سالانه بایستی هر ساله هرس شود. منظور از هرس سالیانه انگور، ایجاد تعادل بین ریشه و شاخساره بوته است تا میوه کافی و با کیفیت تولید کرده و همچنین زمینه رشد بوته و تولید میوه کافی در سال آینده نیز فراهم شود.
بسته به روش تربیت، وضعیت باردهی جوانه ها و شرایط آب و هوایی هر منطقه، نوع و شدت هرس ارقام انگور متفاوت است.
تحقیقات نشان داد که در انگور رقم شیرازی، در شرایط دیم و روش تربیت خزنده، بهترین روش هرس، روش مختلط با نگهداری یک شاخه ی شش جوانه ای به عنوان شاخه بارده، و یک شاخه دو جوانه ای به عنوان شاخه جایگزین است.
در آزمایشی روی رقم هیمرود (Himrod)، به این نتیجه رسیدند که بهترین نوع هرس برای این رقم در شرایط آب و هوای معتدل دره کشمیر، باقی گذاشتن 5 جوانه در هر سیخک و 12 سیخک در هر بوته است. 
در رقم پرلت (Perlette)، نیز توصیه شده که بیشترین عملکرد و بالاترین وزن خوشه زمانی به دست می آید که بوته‌ها به صورت بلند (شش جوانه در هر سیخک) هرس شوند. 
نتایج آزمایش دیگری در مورد انگور هیبرید (516-H)، نشان داد که بالاترین عملکرد و بهترین کیفیت میوه در بوته های این دورگه، زمانی حاصل می شود که در هر سیخک تعداد 4 جوانه باقی گذاشته شود.
❌وجود دمای بالا و تشعشع زیاد در مناطق نیمه گرمسیری معمولاً مشکلاتی نظیر آفتاب سوختگی خوشه ها و عدم رنگ گیری یکنواخت حبه‌ها را به دنبال دارد.

یکی از اصلی ترین دغدغه های انگورکاران، افزایش باردهی درختان است.
از آن‌جایی که درخت انگور، تنه قوی و نیرومندی ندارد، بر روی آن داربست می کشند و در نتیجه هرس داربستی، بهترین نوع هرس برای درخت انگور محسوب می شود.
برای پربار‌‌کردن درخت انگور، باید حتما به شرایط بالا نگه داشتن درخت با داربست، به منظور آفتاب گرفتن آن، توجه کرد.
باتوجه به اینکه شاخه‌های ریز و جوان‌ درخت انگور، در فصل زمستان بسیار آسیب پذیر می شوند، می توانیم با داربست و با استفاده از هرس داربستی، شاخه ها را به شکل مناسب پرورش دهیم.
توجه داشته باشید که برای بستن شاخه ها به درخت، باید حداقل ۳۰ سانتی متر از پایین ساقه بالا بیاییم و آن قسمت از ساقه را به داربست ببندیم.

✔️پوسته برنج به همراه کود مرغی، کنجاله بادام زمینی، کنجاله سویا، کاه برنج و کمپوست پوست درخت می باشند، که جهت افزایش‌ حاصلخیزی در مزارع انگور استفاده شده و منجر به افزایش میزان محصول و مقدار قند آن می گردند.
✔️مالچ، میزان بذر علف‌ های هرز در مزارع ذرت را کنترل میکند. البته استفاده
از مالچ در موارد خاص دیگری چون کشت قارچ خوراکی نیز مناسب می باشد.
✔️استفاده از موادی مانند شاخه های کوچک هرس شده درختان توت، کاه برنج، خاک برگ، برگ های پائیزه درختان و کلش، به عنوان مالچ در بین ردیف‌های قلمه های گیاهی، با حفظ رطوبت خاک، ساختمان خاک، ضمن جلوگیری از صدمات زمستانه وارده، بر کاهش تراکم علف‌ های هرز نیز موثر است.

استان فارس مقام اول تولید انگور در سطح کشور را داراست. معمولا انگورهای کشت شده در ایران به جنس ویتیس و گونه وینیفرا تعلق دارند.

آشنایی با آفت ساقه خوار انگور

انواع مختلفی از حشرات ساقه خوار وجود دارد که به انگور حمله می‌کنند. به‌طورکلی، فرم‌های بالغ، سوسک یا پروانه‌هایی هستند که تخم‌ها را در خاک و در نزدیکی یا روی خود درخت انگور می‌گذارند.

آشنایی با زنجرک انگور

زنجرک ها آفات بسیاری از محصولات زراعی هستند و ازآنجا که میزبان متنوع و زیادی دارند، ریشه‌کن کردن آن‌ها از تاکستان دشوار می‌باشد. زنجرک ها از طریق سوراخ کردن اپیدرم، از شیره سلولی تغذیه می‌کنند.

آشنایی با شته مو

این آفت شبیه به شته می‌باشد که در سراسر دنیا گسترش داشته است و آفت تخصصی درخت انگور می‌باشد.

در کلیه مناطق پرورش انگور ریشه، تنه، شاخه، برگ و میوه در معرض حمله احتمالی حشرات قرار دارد. اگرچه ممکن است گونه‌های خاصی از حشرات ایجادکننده خسارت در مناطق مختلف انگور متغیر باشد، اما در شکل و نوع خسارات آن‌ها شباهت قابل‌توجهی وجود دارد.

کپک خاکستری نوعی بیماری قارچی است که بر روی بسیاری از گونه‌های گیاهی، ظاهر می شود. اگرچه معروف‌ترین میزبان آن درختان و میوه های انگور هستند.