مرکز مهارت آموزی کشاورزی

توت فرنگی یک میوه مغذی و و از نظر اقتصادی مهم است وبه طور عمده در نواحی معتدله و پایین تر از آن کشت می گردد. 
توت فرنگی، متعلق به خانواده رزاسه (بادام) است. دو رقم اصلی دارد: روز کوتاه یا نوع بهاره و همیشه بارده. 
درجه حرارت ممکن است با فتوپریود در تمام انواع توت فرنگی واکنش بدهد. در واقع، دمای پایین و خنک گلدهی را ترغیب و دمای زیاد از گلدهی جلوگیری می کند.
میوه توت فرنگی باکیفیت مطلوب، به رنگ قرمز یکنواخت، سفت، خوشبو وفاقد هرگونه آسیب وبیماری است. توت فرنگی به صورت خام یا فرآوری شده استفاده می شود. ازجمله محصولات تولیدی ازمیوه توت فرنگی می توان به فرآورده هایی مثل مربا، شربت، کمپوت، ژل وطعم دهنده ها اشاره کرد.

از تیمارهایی که در افزایش عمر انباری توت فرنگی مؤثر است، محلول پاشی با کلرید کلسیم است. اهمیت کلسیم در تنظیم بلوغ و رسیدگی میوه جات و سبزیجات به خوبی مشخص شده است.
پیری برگ ها و رسیدگی میوه ها نشان می دهد میزان کلسیم بافت بر خصوصیات مختلف پیری، میزان کلروفیل و 

همچنین بر شدت تنفس اثر می گذارد.
محلول پاشی کلرید کلسیم قبل از برداشت و بعد از برداشت به منظور جلوگیری از بیماری های فیزیولوژی و تأخیر در رسیدگی میوه های مختلف به کار برده شده است. بیشتر کلسیم وارد شده به بافت، در استحکام و پیری بوته تاثیرگذار است.
تغذیه برگی با کلسیم می تواند با تأخیر در رسیدگی و رشد کپک خاکستری، اثرات سودمندی در انبار داری توت فرنگی داشته باشد.

نقش این عنصر در تثبیت ازت (نیتروژن) و فعالیت برخی آنزیم ها، به اثبات رسیده است.

علائم کمبود آهن ابتدا در جوان ترین برگ ها به صورت زردی بین رگبرگی بروز می کند و سرانجام پهنک برگ به رنگ زرد یا حتی سفید در می آید.

از آنجا که خاک های آهکی حدود 30 درصد از سطح زمین را‌ می پوشاند، می توان گفت که کلروز ناشی از فقر آهن در حدود 30 درصد محصولات زراعی سراسر جهان مشهود است. 

مقادیر زیاد آهک، قلیایی بودن، تراکم بالای خاک، کمبود ماده آلی و تهویه ضعیف از عوامل کاهش جذب آهن در این خاک ها شده است.
کلروز ناشی از فقر آهن یک اختلال مهم تغذیه ای در خاک های آهکی به شمار می رود که سبب کاهش در مقادیر کلروفیل، رشد رویشی و همچنین کاهش در عملکرد و کیفیت میوه می شود.

گونه های قارچ آسکومیکوتا‌، از مهمترین بیمارگرهای گیاهان گلخانه ای، سبزی و صیفی، گیاهان زینتی و محصولات زراعی، در مرحله قبل و بعد از برداشت است.

بیماری کپک خاکستری می تواند تمام اندام های هوایی گوجه فرنگی (ساقه، برگ، گل و میوه) را آلوده کند.
این قارچ معمولا از طریق زخم های روی ساقه یا محل افتادن برگ ها وارد بافت های گیاهی می شود و باعث ایجاد شانکر روی ساقه می گردد که این شانکر ها می توانند به صورت حلقه ای ساقه را احاطه کنند و باعث پژمردگی کامل گیاه در قسمت های بالایی شوند.
این قارچ می تواند از طریق گلبرگ های آلوده، به داخل کاسبرگ ها و میوه وارد شود. پیدایش هاله های دایره ای شکل روی میوه، یکی از علائم این بیماری است. 
علائم روی برگ ها، به صورت لکه های کوچک زرد تا قهوه ای دیده می شود. سپس لکه ها خاکستری تا قهوه ای شده و به سمت دمبرگ گسترش می یابد. 
زخم های روی ساقه تیره آفتاب سوخته می شود و یک حاشیه مشخص دارند. روی این زخم ها در شرایط خنک و مرطوب، توده های کپک کرکی خاکستری ایجاد می شود.

میوه هلو از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا کشت آن، به علت زودباردهی، در باغ های جدید الاحداث بادام مرسوم بوده و در فاصله بین ردیف های بادام کشت می شود، تا قبل از رسیدن درختان بادام به باردهی اقتصادی از میوه آن استفاده شود. 

آفت سرشاخه خوار هلو با داشتن رژیم دو‌گانه خواری، علاوه بر خشاکانیدن شاخه ها و جوانه های نورسته، به میوه درختان میزبان از جمله ارقام مختلاف بادام و هلو در مرحله چغاله نیز خسارت وارد کرده و سبب ریزش بخشی از میوه های نارس می شود. 
سرشاخه خوار هلو ازآفات مهم درختان میوه هسته دار به خصوص هلو، زردآلو، بادام، آلو و گوجه در ایران می‌ باشد و در دماوند روی درختان قیسی دو نسل در سال داشته و خسارت آن به این میوه شدید است. همچنین خسارت آن روی سیب، خرمالو، زالزالک و ازگیل نیز گزارش شده است.
تغذیه از سطح میوه ها، سبب نفوذ قارچ های بیمارگر و دیگر میکروارگانیسم ها به مغز بادام و پوسیدگی آن می شود.
لارو سرشاخه خوارهلو، با نفوذ به داخل میوه در مرحله رسیدن و تغذیه از سطح میوه این درختان است.

مشخص نمودن زمان گل آغازی، شروع دوران رکودو پایان آن به دلیل تاثیرات بسیار زیادی که در عملیات مدیریت باغ می تواند داشته باشد، در باغبانی بسیار پر اهمیت می باشد.

گل آغازی در درختان گیلاس، پس از شکوفه دهی و در اواخر بهار تا اوایل تابستان اتفاق می افتد. به طور کلی می توان گفت که گل آغازی، به وسیله عوامل داخلی گیاه که تعادل در جذب و هورمون های داخلی می باشد، کنترل می شود. 
عملیات مدیریت باغ، می تواند تعداد گل و زمان انگیزش جوانه های گل را تحت تاثیر قرار دهد. به طور مثال، یک درخت با قدرت رشدی کم می تواند گل های فراوانی به بار‌ بیاورد، ولی عواملی مانند هرس شدید، گل آغازی و تعداد شکوفه های گل را به شدت کاهش می دهد.
آبیاری زیاد که باعث طولانی شدن رشد جوانه های رویشی می شود، می تواند باعث تاخیر در زمان گل آغازی شود. 
پایه ها، جدا از تاثیر آنها بر قدرت رشد، می توانند زمان باز شدن گل و همچنین تعداد گل و در نتیجه تعداد جوانه های انگیزش یافته را تحت تاثیر قرار دهند. 

مواد شیمیائی تنظیم کننده رشد نیز میتواند بر روی گل آغازی موثر باشند. پس به این نکات‌‌ دقت کنید.

عادت گلدهی درخت به، تاحدی با دو گونه نزدیک مشـتمل بر سیب و گلابی متفاوت بوده و شکوفه های گل در این درخت در انتهای شاخه های کم و بیش کوتاهی که از ابتدای بهار با باز شدن شکوفه ها، شروع به رشد می کنند، پدیدار می شوند. 

بر اساس مشاهدات انجام شده، زمان شروع گلدهی در بین درختان میوه، متفاوت است. به طوری که درخت گلابی نسـبت به سیب زود گل تر و درخـت بـه نسـبت بـه هـر دوی آنها، دیرگل تر است. 
بر خلاف آن چه مورد تصور بوده است، آغاز تمایز جوانه های گل در درخت به، همانند درخت سیب و گلابی، در حدود ماه های مهر و آبان تشکیل می یافت.
درختان سیب و گلابی دیرگل تر بوده و حساسیت کمتری به سرمازدگی بهاره دارد. این در حالی است که شکوفه های تازه رسته و در حال رشد این درخت بر اساس مشاهدات سال های اخیر بسیار سریع تر و شدیدتر از درختان گلابی و سیب دچار سرمازدگی بهاره می شوند که دلیل آن حساسیت بالاتر شکوفه های در حال رشد نسـبت بـه سـرماهای دیررس بهاره است.

در بین مشکلات اصلی کشت و پرورش درخت به در کشور، حساسیت قابل توجه نسبت به بیماری آتشک و حساسیت به کلروز آهن، قابل ذکر است.

درخت به، اگرچه نسبت به سرمای شدید زمستانه در عرض های شـمالی، حساسیت نشان می دهد. اما مشاهدات نشان داده این درخت حتی در مناطق مرتفع و سردسیر کشور، نظیر سمیرم در استان اصفهان و دماوند در استان تهران نیز در طول زمستان دچارسرمازدگی شاخه و تنه نمی شود. 
در بین سه گونه عمده درختان میوه دانه دار شامل سیب، گلابی و به، درخت سیب مقاوم ترین و درخت به، حساسترین درخت نسبت به سرمای زمسـتانه محسوب می شود.
بر اساس یک تقسیم بندی، درخت به در مناطقی که افت دمای زمستانه آن از 23/5_ درجه سانتیگراد تجاوز نمی کند، قابل کاشت بوده و در مناطق سردتر با خسارت سرمازدگی زمستانه مواجه می شود.
خسارت سرمای بهاره برخلاف خسارت سرمای زمستانه، با توجه به دیرگلدهی،
در اغلب ارقام و ژنوتیپ های به کشور، کمتر گزارش شده است.

مرسوم است که بلافاصله بعد از کاشت نهال، آن را آبیاری می‌کنند. این آبیاری، حکم نخستین تغذیه نهال در خانه جدید را دارد. نهال‌های نوپا معمولا در خطر جابه‌جایی ریشه قرار دارند و این‌ جابه‌جایی ممکن است در اثر ضربه‌ای آرام و یا وزش باد اتفاق بیفتد. بنابراین در کنار نهال، چوبی که به قیم معروف است را درون خاک فرو می‌کنند و نهال را با نخ و یا پارچه به آن می‌بندند. 

فقط باید مراقب بود که وقتی قیم در خاک فرو می‌رود، به ریشه‌های نهال صدمه وارد نشود. بعضی از درخت‌ها به آبیاری روزانه نیازی ندارند اما نهال را صرف‌نظر از اینکه قرار است چه درختی شود، باید هر روز آبیاری کرد و میزان آب باید به اندازه‌ای باشد که نهال اصطلاحا سیراب شود و آب به ریشه‌اش برسد.
معمولا در پای نهال، گودال کوچکی ایجاد می‌کنند که معیاری برای اندازه‌گیری آب مورد نیاز است. این گودال باید هر روز پر شود و برای پر شدن، معمولا ۴لیتر آب لازم دارد. اگر بعد از یکی‌دو ماه، حس کردید که نهال ریشه‌اش را درون خاک پهن کرده و جان گرفته، مراقبت ویژه را به پایان ببرید.

در بازدید از باغ آقای محتشمی واقع در منطقه باروس شهرستان قیر و کارزین، به تاریخ چهارده اسفندماه هزار و چهارصد و یک، با مسائل و مشکلاتی برخورد داشتیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:

پسته، سالیان متمادی است که در مناطق خشک و نیمه خشک ایران کشت می شود. در بین مناطق مختلف ایران، استان کرمان بیشترین سطح زیر کشت باغ های پسته (۳۶۰

هزار هکتار) و بیشترین عملکرد در واحد سطح را داراست.
✔️در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک ایران، بـه دلیل کمبود میزان ماده ی آلی، ویژگی های فیزیکی و شـیمیایی خاک نامطلوب است. 
بنابراین، مدیریت و افزایش ماده آلی در این خاک ها و به ویژه باغات پسته، حائز اهمیت می باشد. میزان مواد آلی به عنوان یک شاخص مناسب برای تولید محصول در نواحی خشک و نیمه خشک معرفی شده است، زیرا آثار مطلوبی بر ظرفیت نگهداری آب توسط خاک داشته و نیز به عنوان یک منبع مناسب تغذیه ای در خاک محسوب می شوند.
✔️با توجـه به هزینه اقتصادی زیاد و آلودگی های ناشی از مصرف کودهای شیمیایی و همچنین ضرورت نیل به کشاورزی پایدار، مدیریت و مصرف بهینه ی بقایای گیاهی و کودهای آلی در کشاورزی ضروری به نظر می رسد.

برای کاشت بذر سبزیجات در اسفند ماه، گزینه های متعددی در پیش دارید. اگر از طرفداران سبزی خوردن هستید می توانید انواع سبزی خوردن مانند ریحان، شاهی، تره، گشنیز، نعنا، جعفری و تربچه را بکارید. 

✔️دمای مناسب برای رشد سبزیجات ما بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. اگر در اسفند ماه دمای محیط کشت شما در این محدوده است، بدون نیاز به کاشت در فضای بسته و گلدان می توان مستقیما برای فضای باز اقدام نمود. 
از دیگر سبزیجات قابل کاشت در اسفند می توان به انواع کاهو و کلم اشاره کرد. کاهو فر بنفش، کاهو فر سبز، کاهو پیچ اورست، کاهو فرنگی، کاهو سالاد بول قرمز، کاهو اهوازی، کاهو چینی و کاهو سالادی، کلم قرمز، کلم سفید، کلم بروکلی، کلم پیچ و گل کلم از جمله سبزیجات قابل کاشت در هوای بهاری اسفند ماه هستند.

سرشاخه کاری، پیوندی است که در زمین اصلی و روی درختان چند ساله ی موجود از قبل، به عنوان پایه، با هدف تعـویض رقم قبلی، با یک رقم مطلوب جدیدی و یا اهداف خاص صورت می گیرد. 

✔️این روش از دیرباز تا به حال در بسیاری از درختان میوه همانند سیب، انگور، مرکبات، پسته و درختان هسته دار مرسوم بوده است.
✔️برای سرشاخه کاری گردو، روش های مختلفی در منابع اشاره شده است که شامل پیوند تاجی و اسکنه ای روی شاخه های اصلی و تنه در اول بهار، پیوند جوانه وصله ای و قاشی و حتی پیوند زبانه ای روی شاخه های جوان روییده پس از سربرداری شدید شاخه های اصلی درخت موسوم به سر جوانه کاری و یا روی پاجوش یا نرک ها پس از حذف تنه درختان بزرگ می باشند.

درخت گردو از جمله درختان محبوب و پر سود است که کاشت نهال آن در مناطق بسیاری انجام می شود. این درخت به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی مورد نیاز معمولا در شهرهایی با ارتفاع زیاد کشت می شود.

بهترین زمان برای کاشت نهال گردو به صورت عمومی، اوایل بهار است. اما با توجه به نوع گردو می تواند زمان کاشت متفاوت باشد. انتخاب خاک مناسب برای کاشت گردو، از جمله اقدامات مهمی است که باید قبل از خرید نهال گردو به آن توجه داشته باشید.
برای کاشت گردو، بهتر است این را بدانید که ریشه درختان گردو به صورت عمودی رشد می کنند. در نتیجه بهتر است خاک محل کشت دارای بافت نرم و به اصطلاح لومی باشد.

هیومیک اسید، یک کود آلی است که باعث بهبود ساختار خاک می شود و معمولاً همراه با سایر کودهای شیمیایی از جمله کود پتاس به گیاهان داده می‌شود. 

✔️هیومیک اسید با تیره کردن خاک، جذب انرژی خورشید را افزایش می دهد و ظرفیت تبادل یونی را افزایش می دهد. 
✔️این کود با تهویه مناسب خاک، به جوانی زنی بذر و رشد جوانه و ریشه‌زایی کمک می کند. ترکیبات هیومیکی با تقویت میکروارگانیسم‌های مفید خاک و از بین بردن میکروب‌های زیان آورباعث افزایش جذب کودهای میکرو و ماکرو می‌شود.
✔️همچنین درختان در برابر تنش های محیطی چون شوری خاک و خشکی محافظت می کند. هیومیک اسیدبر افزایش ریشه زایی گیاهان موثر است که نتیجه آن دسترسی بیشتر درختان و گیاهان به مواد مغذی موجود در خاک است.

ان پی کا (نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، به صورت مایع، گاز و گرانول (پودر) وجود دارند که رایج‌ترین نوع آن، پودرگرانوله است.

جهت تغذیه زمستانه درختان استفاده از کودهای ازت، فسفر و پتاسیم در تمام طول سال بسته به میزان اسیدیته خاک و آب مصرفی امکان پذیر است. 
حتما برای استفاده از کود NPK، به میزان توصیه شده توسط شرکت های تولید کننده و میزان نیاز خاک باید توجه کرد.

کوددهی زمستانه مرکبات باید با  یک برنامه ریزی و مدیریت منظم باشد تا نتیجه‌دهی بهتری داشته باشد. کود مرکبات باید حاوی مقدار زیادی آهن باشد تا کلروفیل و قدرت فتوسنتز در گیاه افزایش یابد.

✔️کود اسید هیومیک نیز برای رشد مطلوب مرکبات در زمستان استفاده میشود.کود اسید هیومیک مایع باید به‌ صورت مستقیم پای درختتان ریخته شود تا جذب ریشه شود و بهترین  تأثیرات را بر روی درخت و محصول مرکبات به جای بگذارد. 
✔️کود هیومیک اسید پودری باید در آب به‌ طور کامل حل شود و سپس به‌ صورت آبیاری آن را در اختیار درخت مرکبات قرار گیرد. راه مصرف کود گرانولی صورت چال کود است یعنی  ابتدا باید پای درخت‌تان را به عمق چند سانتی‌متر گود کرد. سپس کود را داخل گودال ریخته و بر روی آن مقداری خاک ریخته و بعد ابیاری میشود.

کودهای ارگانیک دامی اعم از کود پوسیده دامی گاوی و گوسفندی، اطراف ریشه درخت را گرم نگه‌ می دارد و به این ترتیب مانع از سرمازدگی گیاه در زمستان می شود.

✔️توجه کنید کود دامی مورد استفاده حتما پوسیده باشد چون در غیر این صورت برای دست یابی به نیتروژن با ریشه درخت رقابت می کند و این مساله  به گیاه اسیب میزند.

کوددهی درختان درفصل‌ زمستان به دو صورت چالکود و پخش سطحی انجام می شود. 

✔️درکوددهی به روش پخش سطحی، در محل آب چکان درخت به صورت نواری دور محیط درخت، کود ریخته می شود و بعد این کود با خاک مخلوط می شود. در روش چالکود بسته به اندازه درخت، تعدادی چاله در اطراف درخت حفر کرده و کود های حیوانی کاملا پوسیده شده همراه باسایر کود های مورد نظردر چاله های حفر شده، دفن و سپس آبیاری می شود.
✔️برای تغذیه زمستانه درختان میوه می توانید هم از کودهای شیمیایی و هم از کودهای ارگانیک استفاده کنید. فقط کافی است این کودها را بشناسید تا برنامه غذایی درختان در زمستان را با آگاهی انجام دهید. از جمله کودهای شیمیایی می توان به هیومیک اسید، کود آهن ،کود مس و کودهای حاوی ازت، فسفر و پتاسیم اشاره کرد.
💥در مطالب دیگر سایت، هر یک را جداگانه توضیح داده ایم.