مرکز مهارت آموزی کشاورزی

گندم یکی از گیاهانی است که در طول دوره ی رشد خود با شرایط آب و هوایی نامساعد مواجه می شود و خسارت سرما زدگی بهاره به گندم در شرایط مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد. خسارت معمولاً زمانی اتفاق می افتد که کاهش دما همزمان با مراحل حساس رشد گندم رخ می دهد. خسارت ممکن است وسیع باشد و یا اینکه فقط قسمتی از مزرعه دچار خسارت شود.

بهترین زمان برداشت، هنگامی است که دانه زیر دندان بشکند و له نشود. جهت انبار نمودن نخود باید دارای رطوبتی کمتر از 16 درصد باشد. زمانی که رطوبت مزرعه برای برداشت مناسب باشد با انجام تنظیمات خاصی در قسمت کوبنده و ضدکوبنده کمباین با استفاده از هِد مخصوص برداشت نخود انجام می شود. 
در برداشت دستی با استفاده از نیروی انسانی اقدام به چیدن محصول نخود می شود.

آبیاری در نخود در چند نوبت انجام می شود. نوبت اول آبیاری بعد از کاشت و در صورت فراهم نبودن رطوبت برای جوانه زدن صورت می گیرد و نوبت های بعدی بسته به شرایط خاک و محیط از هنگام به گُل نشستن تا رسیدن دانه ادامه خواهد داشت. 
زمان ظهور گل ها 60 تا 50 روز بعد از سبز شدن دانه ها و تاریخ ظهور غلاف ها 90 تا 80 روز بعد از سبز شدن است. در واقع نوبت های بعدی آبیاری در بهار به تعداد 3 الی 4 مرتبه به فاصله هر 7 الی 10 روز یک بار از شروع گلدهی تا رسیدن دانه ها ادامه دارد.

برای تعیین میزان کود مورد نیاز در زراعت نخود، مناسب ترین شیوه انجام آزمون خاک می باشد. بر اساس آزمون خاک نوع و میزان کود مورد نیاز زمین به آن اضافه می شود. 
به دلیل وجود گره های تثبیت کننده ازت اتمسفری روی ریشه نخود، میزان نیاز این زراعت به ازت کم می باشد و کود ازت را به عنوان استارتر رشد اضافه می کنیم، که این عمل موجب افزایش محصول در اراضی شنی لومی و یا اراضی که از نظر ازت فقیر هستند، می شود. 
ازت شروع کننده نه تنها در افزایش محصول نخود، بلکه در تولید خود ازت هم مفید است. چون نخود جزء گیاهان تثبیت کننده ازت می باشد و اگر شرایط برای فعالیت همزیستی بین باکتری و گیاه فراهم باشد، نیازی به افزودن بیش از حد کود ازت نیست.
در صورتی که در خاک میزان فسفر، کمتر از 2 پی پی ام باشد، مقدار 90- 50 کیلوگرم در هکتار فسفر خالص در یک هکتار بدون تماس با بذر در عمق پایین تر از بذر استفاده می شود.
به کار بردن عناصر کم مصرف مانند روی، آهن، منگنز و مولیبدن شرایط مطلوبی برای فعالیت ریزوبیوم ها و تثبیت ازت فراهم می کند. 
سولفات روی تا 20 کیلوگرم، منگنز تا 10 کیلوگرم در یک هکتار استفاده می شود و همچنین آهن 5 درصد به صورت محلول پاشی بر روی برگ ها قابل توصیه است.

کشت زعفران می تواند توسط ماشین و به صورت ردیفی باشد و یا به‌ صورت کرتی و با دست انجام پذیرد. 
ولی آنچه که مهم است این که ردیف ها مستقیم بوده و با فاصله مساوی از همدیگر قرار گیرند.
فاصله معمولا در کشت کرتی 30 - 25 سانتی متر و عمق کشت را نیز لااقل  25 - 20 سانتی متر انتخاب کنید. در حالی که این فاصله و این عمق با تراکتور مقدور نیست.

مگر اینکه فاصله ردیف ها را به 40 تا 45 سانتی متر افزایش دهیم که در نتیجه تراکم بذر کم شده و محصول مزرعه پایین می آید.

موضوع بسیار مهمی که در نحوه کاشت پیازها باید مورد توجه قرار داد، این است که می بایست از کشت چاله ای که در آن چند پیاز ریز و درشت در کنار هم و در یک جا در چاله قرار گیرد، اجتناب کرد. 
در این مورد می توان به کشت تسبیحی اقدام کرد. به این صورت که پیازها تک تک و به فاصله 5 تا 7 سانتی متر از یکدیگر و یا به صورت زیگزاگ و جوانه انتهایی به طرف بالا، در ته شیار قرار داده شده و روی آن به ارتفاع 5 تا 10 سانتی متر با خاک پوشانده شوند. 
در کشت تسبیحی هر پیاز به تنهایی فضا و غذای کافی در دسترس خواهد داشت و برای سال های بعد پیازهای درشت به وجود آورده و در نتیجه باعث افزایش تولید در سال های دوم و سوم می شود. 
اما در کشت چاله ای، پیازها از همان سال اول در رقابت جذب غذا بوده و دیرتر درشت می شوند و از سال سوم است که مزرعه به محصول قابل توجه ای می رسد.
 عمق کاشت را 20 تا 25 سانتی متر انتخاب می کنیم تا مزرعه از گرمای تابستان و یخ زدگی زمستان و صدمه خشکسالی ها و ابتلا به کنه خاکی کمتر صدمه ببیند. 
 قبل از این که پیازها در اثر ماندگاری طولانی در زمین ریز شوند به تجدید مزرعه اقدام شود.

گونه های جنس Cucurbita (کدوئیان)، بـه علت تنوع ژنتیکی رویشی و زایشی بالا و قدرت سازگاری زیاد، در اکثر مناطق معتدله، گرمسیری، نیمه گرمسیری و بیابان های خشک یافت می شود.

✔️ایران، پنجمین تولیدکننده کدو در جهـان محسوب می شود. ولی راندمان تولید آن در مقایسه با کشورهای دیگر، پائین است و از دلایل آن میتوان به:
✔️عملیات نامناسب زراعی، 
✔️عدم مبارزه صحیح و به موقع با آفات، بیماری ها و علف های هرز،
✔️کوددهی غلط، 
✔️نامناسب بودن روش‌ های برداشت،
✔️استفاده نکردن از بذر ارقام هیبرید و پرمحصول اشاره کرد.

حبوبات پس از غلات، دومین منبع غذایی هستند و در بین حبوبات، عدس به دلیل ویژگی های مطلوبی که دارد حائز اهمیت ویژه ای است.

عدس گیاهی یک ساله، خودبارور، با بوته های 45 - 20 سانتی متری و از حبوبات خوراکی است که از حبوبات سرمادوست بوده و مناسب مناطق داغ گرمسیری نیست و مشخصاً گیاهی روزبلند است. 
در نواحی دشت تا ارتفاع 5300 متری قابل کشت است. تغییرات حرارتی مناسب آن 15 - 25 درجه سانتیگراد می باشد. البته دمای مطلوب بسته به ژنوتیپ، سن و اندازه بذر فرق می کند.
کشت عدس در ایران به خصوص در استان اردبیل از دیرباز به صورت بهاره و دیم مرسوم بوده است لیکن به دلیل بارندگی های زمستانه و رطوبت زیاد خاک جهت انجام عملیات خاک ورزی و تهیه بستر بذر، معمولا کاشت عدس در بعضی مواقع تا اوایل اردیبهشت به تعویق می افتد.
برای استفاده کامل از بارش های آسمانی باید به تاریخ کاشت توجه نمود تا محصول خوبی به دست آید.

ذرت یکی از مهم ترین گیاهان زراعی اسـت که اهمیت بـالایی در تغذیـه انـسان، تعلیـف دام، تغذیه طیور و صـنعت دارد. انتخاب تـراکم بوتـه مناسـب کـه بـر اسـاس عوامـل گیاهی و محیطی صورت می گیـرد، روی عملکرد محصول تـأثیر می گذارد.

تنظیم تراکم مطلوب در ذرت به این دلیل که این گیاه توانایی تولید پنجه را ندارد، بر روی حصول عملکرد مطلوب بسیار مهم می باشد. 
با افزایش فاصله بین بوته ها، به دلیل کاهش رقابت بـر سر عوامل محدودکننده رشـد، امکـان جـذب آب، نور و عناصر غذایی افزایش یافته و این عامل خـود باعـث افـزایش فتوسنتز می شود.
طی پژوهشی گزارش شد که با افزایش تراکم بوته و همچنین، با ایجاد یکنواختی بین فواصل کاشت بوته های ذرت، علاوه بر افزایش عملکرد دانه و عملکرد زیست توده، توان رقابـت بـا علف های هرز افزایش یافت که ناشـی از توانـایی بیـشتر بوتـه هـا در جذب منابع موجود، به خصوص تابش و عناصر غـذایی می باشد.
کاربرد فواصل یکسان هـم در بـین ردیـف و هــم در درون ردیف، باعث ایجاد محتوای بیشتر رطوبت در خاک در طـی فصل رشد گردید.
یکی از الگوهای پیـشنهادی برای ذرت، کشت به صورت دو ردیفه روی پشته های عریض و یا به عبارت بهتر، حذف یک در میان جویچه های آبیاری در روش کشت جوی و پـشته است. در ایـن الگوی کشت به دلیل کاهش تعـداد جویچه های آبیاری و کاهش سطح تبخیری، راندمان مصرف آب بالا می رود.

سبز شدن، یکی‌ از مهمترین مراحل فنولوژیک گیاه است که تعیین کننده نسبی موفقیت یا شکست زراعت است. سبز شدن به ظهور گیاهچه در سطح خاک گفته می شود‌.

پیش بینی زمان سبز شدن، انتخاب تاریخ کاشت مناسب و استقرار سریع و کامل گیاهچه، لازمه یک زراعت موفق است و از آن‌ جایی که این موارد به شدت تحت تاثیر عوامل متعددی مانند دما و‌رطوبت خاک‌ قرار می گیرند، بنابراین این موضوع در زارعت بسیار حائز اهمیت است.
عمق کاشت نیز از آنجا‌ که تاثیر زیادی بر سبز شدن و استقرار گیاهچه دارد، در کشاورزی حائز اهمیت است.
رطوبت ناکافی و کاشت عمیق، از مهمترین عواملی هستند که باعث سبز شدن نامناسب گیاهچه می گردند. 
لازمه تولید موفق محصولات زراعی، انتخاب یک رقم مناسب با مقدار بذر کافی، به همراه زمان مناسب و عمق کاشت مناسب است.

خربزه گیاهی یکساله و از خانواده کدوئیان اسـت و یکی از مهمترین گیاهان باغبانی است که در بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌ خشک جهان که تهدید شوری وجـود داشـته، یا در حـال حاضـر یک مشکل است، کاشته می شود. به طور کلی با وجود این واقعیت، خربزه به عنوان گیاه متحمل به شوری شناخته شده است.
تحمـل بـه شـوری در خربزه وابسـته بـه رقم اسـت. تحمل ارقام نسـبت بـه شـوری
متفاوت اند و در شوری های زیاد این تفـاوت بـارزتر اسـت. محققان اظهار داشتند کـه تـنش شـوری در خربـزه رشـد رویشی و زایشی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و بنابراین باعـث کاهش وزن خشک و عملکرد گیاه می شود.

پیاز گیاه فصل خنک است که در یک محدوده وســیع درجه حرارت به خوبی رشــد میکند و از نظر تشکیل سوخ به طول روز واکنش نشــان می دهد. این محصول به دلیل واکنش های مختلف به طول روز جهت تشکیل و حجیم شدن پیاز، امکان کشت آن در استان های شمال شرقی، شمالی و جنوبی به ترتیب در اوایل بهار، زمستان وپاییز وجود دارد. در کشت پاییزه پیاز خوراکی از روش کشــت نشایی استفاده می شود.

در کشاورزی و به ویژه بحث زراعت و کشت صیفی جات و سبزیجات، توجه به چند نکته باعث کاهش خسارت، کاهش آفات و بیماری ها، افزایش کیفیت و کمیت محصول و به دنبال آن افزایش سود و سرمایه می شود.

پنبه

خصوصیات : پنبه گونه های وحشی زیاید دارد که همگی به جنس Gossypium تعلق دارد . بنظر می رسد که منشأ تمام گونه ها از آفریقای استوائی باشد .

قابلیت شستشو ،‌دوام ، استحکام (‌هنگام خشک و تر بودن ) ،‌قابلیت هدایت بخار آب ، دوام شیمیایی ، نرمی ، قابلیت انعطاف و سهولت آب رفتن یا تجمع اولیه از خصوصیات الیاف پنبه می باشد .

چرا گندم پرطرفداترین گیاه جهان است؟

مهندس محمد مهدی عفیفی

گندم یکی از قدیمی ترین گیاهانی است که انسان کشت کرده و مورد استفاده قرار داده است. منشأ گندم حوزه مدیترانه و کشور فلسطین و سوریه بوده و از این مکان ها به ایران بزرگ قدیم و ترکیه کنونی منتقل شده و سپس در قاره های دیگر منتشر شده است.