مرکز مهارت آموزی کشاورزی

یکی از مهم ترین و مخرب ترین آفت هندوانه، تریپس هندوانه است که به شکل حشره ی کوچک بالدار و بدون بال به چشم می خورد. این آفت پس از حمله به بوته هندوانه از شیره گیاهی تغذیه کرده و باعث ایجاد لکه های زرد رنگ روی سطح گیاه می شود.

این شرایط زمینه را برای فعالیت ویروس ها فراهم کرده و گیاه را آلوده می کنند. تریپس معمولا به قسمت‌های جوان درخت حمله می‌کند و باعث اختلال در گلدهی و باز شدن غنچه‌ها نیز می‌شود.

از مهم ترین خسارات تریپس می توان به کاهش محصول، ریزش و خشک شدن گلها اشاره کرد که در صورت طغیان جمعیت آفت، بوته هندوانه به طور کامل از بین خواهد رفت.جهت کنترل و درمان آفت می توان از سموم اتیون و استامی پراید، کارت آبی و محلول آب و صابون باغبانی استفاده کرد.

بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی باعث ایجاد آلودگی اطراف ناحیه گلگاه و میوه های توت فرنگی می شود و علائم اولیه آن به صورت لکه های کوچک و قهوه ای رنگ در اطراف کاسه گل قابل مشاهده است.

این بیماری باعث تغییر شکل و ایجاد بافت های پوسیده و لهیده روی میوه می شود. با گسترش عامل بیماری، توده قارچ خاکستری رنگ روی بافت های پوسیده تشکیل شده و باعث مومیایی و خشک شدن میوه می شود.

عامل بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی، قارچ Botrytis cinerea می باشد. شرایط آب و هوایی بسیار مرطوب و محدوده دمای ١٨ الی ٢۴ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد.

زمستان گذرانی عامل بیماری در داخل خاک صورت می گیرد. علف های هرز اطراف مزرعه یا گلخانه نقش فراوانی در ماندگاری عامل بیماری در محیط کشت این محصول ایفا می کنند.

✅ راه های پیشگیری و کنترل بیماری کپک خاکستری توت فرنگی:

🔸جمع آوری و حذف بقایای آلوده گیاهی

🔸استفاده از مالچ پلاستیکی روی خاک

🔸ایجاد تهویه مناسب در محیط و بین بوته ها

☑️ سم پاشی با بردوفیکس به شرح زیر:

- ضدعفونی بذور با بردوفیکس ١۰ در هزار

- ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با بردوفیکس ١۰ در هزار

- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار قبل از گلدهی

- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بعد از ریزش گلبرگ ها

✅ افزایش اکسیژن درون خاک، زیرا کود ارگانیک می تواند ساختار بهم چسبیده خاک را جدا سازد و در نتیجه اکسیژن می تواند به خوبی درون ساختار آن جریان یابد. این مسئله باعث می شود که خاک غنی شده و قدرت زیادی پیدا کند.

✅ استفاده از کودهای بیولوژیک نیاز به کودهای شیمیایی را تا حدی کاهش می دهد و همین امر باعث رشد طبیعی گیاهان می شود.

✅ افزایش وجود کودهای بیولوژیک در خاک بهره وری محصولات کشاورزی را به میزان بسیار زیادی افزایش می دهد.

✅ میکروارگانیسم های موجود در این کود به رشد گیاهان کمک می کنند و می توانند از طریق فرآیندهای مختلف زمینه را برای رشد طبیعی و مناسب گیاهان فراهم سازند.

کشت نخود به عنوان یکی از مهم‌ترین کشت‌های حبوبات در ایران و جهان، نقش مهمی در تامین پروتئین گیاهی، بهبود خاک و کاهش وابستگی به کودهای شیمیایی دارد.

نخود گیاهی یکساله و از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر تنش‌های محیطی مثل خشکی و کم‌ آبی، شهرت بسیاری دارد و کشت آن به‌ خصوص در مناطقی با آب‌ و هوای نیمه‌ خشک و خشک بسیار مناسب است.

نخود با نام علمی Cicer arietinum یکی از گیاهان مهم خانواده حبوبات (Fabaceae یا Leguminosae) است که با داشتن ارزش غذایی بالا و توانایی رشد در شرایط محیطی سخت، اهمیت ویژه‌ای در کشاورزی دارد.

در اواخر زمستان و اوایل بهار به دلیل پایین بودن دمای خاک و ظاهر نشدن برگ ها، جریان شیره ی گیاهی کند بوده و تغذیه ی جوانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا زیرا جذب عناصر غذایی به طور مناسب انجام نمی شود و در این شرایط جهت شروع فعالیت گیاه، رشد جوانه و گلدهی محلول پاشی فروت ست ضروری است.

علاوه بر این، به دلیل گستردگی کمبود عناصر ماکرو و خاک قلیایی در کشاورزی، محلول پاشی به عنوان یک روش تغذیه مکمل در آغاز فصل رشد در نظر گرفته می شود و رقابت بین رشد رویشی و رشد زایشی را کنترل می کند. در نتیجه کشاورز قادر خواهد بود با تغذیه ی اصولی و صحیح، عملکرد محصول را افزایش دهد.

گل پتوس با نام علمی ( Epipremnum aureum ) گیاهی همیشه سبز، رونده و چند ساله از خانواده گل‌شیپوریان و بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا و جزایر غربی اقیانوس آرام است.

گل پتوس یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی است که با شاخه های آویز و برگهای قلبی شکل‌ خود زیبایی خانه را دو چندان می‌کند و نقش مهمی در اکسیژن سازی و پاکسازی هوا از سموم و انرژی های منفی ایفا می‌کند.

این گیاه در طیف وسیعی از شرایط محیطی رشد می‌کند و می‌تواند نور کم را تحمل کند و با خاک فقیر و خشکی کوتاه مدت به خوبی کنار بیاید. هم چنین می تواند بدون خاک و تنها در آب رشد کرده و زنده بماند.

متاسفانه گیاه پتوس در لیست گیاهان سمی قرار گرفته است و به دلیل داشتن اگزالات کلسیم، ممکن است باعث تحریک و استفراغ شود. حتی شیره گیاه نیز ممکن است باعث ایجاد بثورات در افراد بسیار حساس شود. بنابراین باید این گیاه را دور از دسترس بچه ها و حیوان خانگی خود قرار دهید.

با افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی، کمبود آب به یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن حاضر تبدیل شده است. از این رو، مدیریت پایدار منابع آب، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد.

مدیریت آب به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که با هدف حفظ، بهره‌برداری پایدار و بهبود کیفیت منابع آب صورت می‌گیرد. این فرآیند شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل منابع آب به شکلی است که نیازهای فعلی و آینده انسان و محیط‌زیست را برآورده کند.

شرایط جغرافیایی، تخریب پوشش گیاهی، توسعه بی رویه ی شهری، خشکسالی های متعدد و کاهش منابع آب زیرزمینی از جمله عوامل موثر بر کمبود آب هستند.

با استفاده از روش های مدرن مدیریت آب شامل: ساخت سدهای بزرگ، تصفیه آب های سطحی و زیرزمینی، بازچرخانی آب، استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار، جلوگیری از برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی، ساخت کانال ها، دیواره ها و سایر سازه های آبی می توان تا حد زیادی منابع آبی را مدیریت و کنترل کرد.

فتوسنتز عبارت است از پدیده ای که گیاهان سبز در حضور نور و کربن دی اکسید، مواد قندی می سازند و اکسیژن را به محیط پس می دهند. فتوسنتز اساس رشد و عملکرد تمام گیاهان زراعی می باشد.

موجودات فتوسنتز کننده از انرژی خورشیدی در ساخت ترکیبات کربنی که واکنش هایی نیازمند انرژی هستند، استفاده می کنند. سپس انرژی ذخیره شده در کربوهیدرات ها برای تأمین انرژی و فرآیندهای سلولی گیاه مورد استفاده قرار می گیرد.

فتوسنتز در گیاهان سبز، جلبک ها و باکتری های فتوسنتز کننده صورت می گیرد و محل انجام آن در سلول های گیاهی و جلبک ها در کلروپلاست و باکتری های فتوسنتز کننده در غشای سلولی است. 

مرحله ی گل انگیزی یکی از مهم‌ترین مراحل تشکیل میوه به شمار می رود. گل انگیزی به مرحله ای گفته می شود که طی آن پیام تشکیل گل از برگ به جوانه های گل منتقل می شود. 

باید توجه داشت که زمان گل‌انگیزی در هر کدام از درختان و درختچه‌های میوه متفاوت است. از جمله عواملی که بر میزان گل انگیزی موثر هستند می توان به تغذیه ی گیاه، نوع رقم و شرایط آب و هوایی اشاره کرد.

یکی از اقدامات رایج کشاورزان جهت تقویت گل انگیزی، محلول پاشی فروت ست در طول فصل رشد می باشد که اگر در زمان درست و به موقع انجام نگیرد، تأثیر مثبت چندانی نخواهد داشت.

با توجه به چرخه ی فیزیولوژیکی گیاه، مواد غذایی مورد نیاز برای تقویت گل انگیزی، باید قبل از شروع این دوره در اختیار درخت یا درختچه قرار گیرد تا عمل جذب و انتقال مواد غذایی صورت گیرد.

مدیریت تلفیقی آفات یا IPM عبارت است از کاربرد همزمان دو یا چند روش مناسب مبارزه شامل : بیولوژیک، زراعی، فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و رفتاری در کنترل آفات، مشروط بر این که در اثر اجرای چنین عملیاتی جمعیت آفت مورد نظر در زیر سطح زیان اقتصادی نگه‌داشته شده و کمترین آسیب به مصرف کنندگان محصولات، دشمنان طبیعی، سایر موجودات زنده و محیط زیست وارد شود.

مدیریت تلفیقی آفات شامل سه مرحله است : بازرسی،ارزیابی،اجرا و نظارت.در این روش، تمامی تکنیک های مفید و سودمند بر اساس اصول صحیح در سیستم های جاری کنترل آفات تلفیق شده و حفظ کمی و کیفی محیط زیست را نیز میسر می سازد. هم چنین از کنترل های شیمیایی تنها به هنگام ضرورت و با شرط حداقل خسارت محیطی ممکن استفاده می نماید. تعریف فوق آشکارا بر اهمیت تاکتیک های غیر شیمیایی و به حداقل رساندن کاربرد آفت کش ها تاکید دارد.

زنبورهای انگلی، یک گروه بسیار بزرگ و تکاملی ازحشرات hymenopteran و عوامل کنترل بیولوژیکی شناخته شده برای آفات بندپایان در اکوسیستم های کشاورزی و جنگل هستند. آنها به عنوان انگل ، تخم های خود را روی یا در بدن بندپایان دیگر می گذارند و دیر یا زود باعث مرگ این میزبان ها می شود.

این زنبورها نقش حیاتی در کنترل بیولوژیک آفات باغی، زراعی و جنگلی دارند. همان طور که می‌دانید کنترل بیولوژیک بهترین گزینه برای جایگزینی ترکیبات شیمیایی است که اثرات جبران‌ناپذیری روی محیط زیست و موجودات زنده بر جای می‌گذارند.

زمان گلدهی گوجه فرنگی به عوامل مختلفی بستگی دارد و به طور کلی حدود ۶۰ تا ۸۰ روز پس از کشت گل می دهد. عواملی مانند: آبیاری، نور خورشید، دمای هوا و روش کشت همگی در گلدهی گوجه فرنگی موثر هستند.

پیوند درخت بادام دارای دو نوع پاییزه و بهاره است. باید توجه داشت که در پیوند پاییزه نیاز به سربرداری به صورت همزمان با عملیات پیوند نمی باشد اما در پیوند بهاره همزمان با اجرای پیوند، سربرداری نیز انجام می شود.

اولین نکته برای داشتن یک سبزه ی زیبا و شاداب، انتخاب بذرهای سالم و با کیفیت است. همانطور که می دانید بذرهای کهنه قوه ی نامیه ندارند و سبز نمی شوند.

سنجد Elaeagnus angustifolia از خانواده ی Elaeagnaceae یک گیاه دارویی و صنعتی به شمار می‌رود و نسبت به سرمای زمستان مقاوم بوده و تا دمای ۲۴- درجه ی سانتی گراد را تحمل می کند.

ایران یکی از مناطق اصلی کاشت گیلاس محسوب می شود و به طور کلی درخت گیلاس در مناطقی که زمستان های معتدل دارند به خوبی رشد می کند. کاشت گیلاس به سه روش امکان پذیر است که شامل: استفاده از بذر، قلمه زنی و پیوند زدن می باشد.

گیاه دارویی کرفس کوهی به صورت طبیعی و خودرو در مناطق کوهستانی رشد می کند و متاسفانه به دلیل برداشت بی رویه و نادرست در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.

اگر در یک قطعه زمین کشاورزی به صورت مداوم و سالانه محصول کشت شود، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تأثیر قرار گرفته و عناصر غذایی خاک کاهش می یابد.

مارچوبه گیاهی گران قیمت و یک سبزی خوراکی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است. مارچوبه به رنگ های سفید، سبز و بنفش وجود دارد و به صورت خام یا پخته مصرف می شود.

تاجریزی با نام علمی Solanum dulcamara گیاهی از تیره ی بادمجانیان است و اغلب در جنگل‌ها، حاشیه کنار دریاچه‌ها و تالاب‌ها یافت می شود. این گیاه سمی است و دو نوع تلخ و شیرین دارد. تکثیر آن از طریق بذر صورت می‌گیرد و قابلیت کشت در گلدان را دارد. تاجریزی جزء گیاهان دو لپه ای و گلدار دست بندی می شود و یک گیاه دارویی با خواص فراوان است.