مرکز مهارت آموزی کشاورزی

چایوت Sechium edulechayote از سبزیجات غیر برگی و از خانواده ی کدوئیان است. در خاک های لومی، شنی، ماسه ای با زهکشی خوب رشد بهتری داشته و به نور و رطوبت متوسط نیاز دارد. چایوت تک پایه و علفی است. ساقه ها توخالی و پوشیده از کرک می باشند و تا ده متر نیز رشد می کنند.

خیار چنبر میوه ای شبیه به خیار و از خانواده ی کدوئیان است و یکساله می باشد. گفته شده که خیار چنبر واریته ای از خربزه است و طول آن تا حدود 1 متر می رسد.

کارلا همان خربزه ی تلخ و از خانواده ی کدوئیان است و به کدو سبز و خیار شباهت زیادی دارد. معمولا به صورت نرسیده برداشت می شود و در صورت رسیدن میوه طعم آن بسیار تلخ و غیر قابل مصرف خواهد بود.

نام علمی آن Citrullus colocynthis و نام عربی آن حنظل و از خانواده‌ی «کدوییان» (Cucurbitaceae) است. هندوانه ابوجهل از نظر شکل ظاهری شبیه به هندوانه اما کوچک تر بوده و بومی مناطق جنوبی کشور است. این هندوانه گیاهی علفی، چندساله و به رنگ زرد مایل به سبز می باشد. 

سوسک راه راه خیار سبز از آفات جدی خانواده ی کدوئیان است. نام علمی آن Acalymma vittatum بوده و به سوسک مخطط خیار نیز شهرت دارد. میزبان های آن، خیار سبز، هندوانه، کدو تنبل، کدو سبز و خربزه هستند.

گونه های جنس Cucurbita (کدوئیان)، بـه علت تنوع ژنتیکی رویشی و زایشی بالا و قدرت سازگاری زیاد، در اکثر مناطق معتدله، گرمسیری، نیمه گرمسیری و بیابان های خشک یافت می شود.

✔️ایران، پنجمین تولیدکننده کدو در جهـان محسوب می شود. ولی راندمان تولید آن در مقایسه با کشورهای دیگر، پائین است و از دلایل آن میتوان به:
✔️عملیات نامناسب زراعی، 
✔️عدم مبارزه صحیح و به موقع با آفات، بیماری ها و علف های هرز،
✔️کوددهی غلط، 
✔️نامناسب بودن روش‌ های برداشت،
✔️استفاده نکردن از بذر ارقام هیبرید و پرمحصول اشاره کرد.

میزبان وحشی این حشره هندوانه ابوجهل، می باشد. این حشره منحصرا از گیاهان خانواده کوکوربیتاسه از قبیل خربزه، هندوانه، طالبی، خیار، کدو تغذیه کرده و از بین آنها هر یک را که شادابتر باشد، مورد حمله قرار می دهد.

سرخرطومی، یکی از مهمترین آفات جالیز می باشد، به طوری که در اکثر موارد خسارت آن بالغ بر 70 درصد برآورد شده است. این حشره به گیاهان خانواده کدوییان از قبیل خربزه، هندوانه، طالبی، خیار و کدو حمله می کند.

با توجه به چند نسلی بودن آفت، کنترل آن مشکل بوده و‌ کشاورزان سالانه مقدار زیادی سموم حشره کش را در چندین نوبت در طی‌ فصل رشد میوه جهت کنترل آفت به طبیعت وارد میکنند.

رنگ تخم های این حشره ابتدا سبز کاملاً روشن و سپس به‌ تدریج به رنگ سفید پر رنگ در می آید. لارو سفید و خمیده با سر قرمز، و به طول 4 میلیمتر است. شفیره سفید، به طول 5 و به عرض 3 میلیمتر است. بدن حشره کامل (به جز خرطوم) 3-5 و رنگ آن کاملاً سیاه و پوشیده از‌ فرورفتگی های فراوان است.
این حشره سه نسل درسال دارد و اگر شـرایط آب و هـوایی مساعد باشد ممکن است نسل چهارم هم داشته باشد. 
این آفت زمستان را به صورت حشره کامل داخل میوه های خشکیده می گذراند.
خروج حشـره کامل از درون حفـره های شفیرگی موجود در میوه های کوچک خشک شده اوایل بهار و همزمان بـا تشـکیل میـوه های هندوانـه ابوجهل در طبیعت و در مناطق کشت جالیز همزمان بـا پیدایش میوه های جالیز است، به طوری که حشـره بـالغ اواخر اردیبهشت ماه روی هندوانه ابوجهل و دراوایل خردادماه روی جالیز دیده می شود.

عروسک خربزه سوسک قرمز رنگی است که برخی آن را با کفشدوزک خربزه اشتباه می گیرند. این آفت از اوایل بهار تا اواخر تابستان در مزارع خربزه و هندوانه یافت می‌شود و بیشتر به خانواده ی کدوئیان شامل خیار، خربزه و هندوانه تمایل دارد.