مرکز مهارت آموزی کشاورزی

یکی از ساده ترین روش ها برای تشخیص زعفران تقلبی، استفاده از آب سرد است. به این صورت که می توانید چند رشته زعفران را در آب قرار دهید. سپس متوجه خواهید شد که زعفران اصل بعد از چند دقیقه رنگ آب را به زرد تغییر می‌دهد، اما خود زعفران رنگش را حفظ می‌کند. اگر زعفران تقلبی باشد، رنگ آن به آب منتقل شده و خود زعفران رنگش را از دست می‌دهد.

خاک های بسیار حاصلخیز به دلیل افزایش رشد سبزینه ای برای کشت زعفران مناسب نیستند.
مصرف کود حیوانی منافع بسیاری برای زعفران دارد که عبارتند از:
1- مقاومت گیاه زعفران در مقابل یخ زدگی پیازها در زمستان خیلی بیشتر می شود.
2- کود حیوانی رطوبت خاک را نگه می دارد؛ لذا گیاه در مقابل خشکسالی بهتر مقاومت می کند.
3- پیاز از گرمای تابستان در زیر خاک کمتر صدمه می خورد.
دستور کوددهی: 
مزرعه زعفران خود را فقط با کود حیوانی تقویت کنید. در مورد کود ازته توجه کنید که اگر از 100 کیلوگرم در هکتار اوره بیشتر مصرف شود، گل آوری پیاز کاهش یافته و در عوض بچه زائی آن زیاد می شود. 
از مصرف کود محلول کامل (ازت، فسفر و پتاس) در اواخر بهمن یا اوایل اسفند ماه غافل نشوید. 
تحقیقات نشان داده است که پس از بهمن ماه که پیاز زعفران ریشه های خود را از دست می دهد، مصرف یک بار از کود های محلول بسیار مفید خواهد بود. این کود توسط برگ های زعفران می تواند جذب و به پیازها منتقل کند و باعث درشتی آن ها شود و سال بعد تا 30 درصد عملکرد را افزایش دهد.

کشت زعفران می تواند توسط ماشین و به صورت ردیفی باشد و یا به‌ صورت کرتی و با دست انجام پذیرد. 
ولی آنچه که مهم است این که ردیف ها مستقیم بوده و با فاصله مساوی از همدیگر قرار گیرند.
فاصله معمولا در کشت کرتی 30 - 25 سانتی متر و عمق کشت را نیز لااقل  25 - 20 سانتی متر انتخاب کنید. در حالی که این فاصله و این عمق با تراکتور مقدور نیست.

مگر اینکه فاصله ردیف ها را به 40 تا 45 سانتی متر افزایش دهیم که در نتیجه تراکم بذر کم شده و محصول مزرعه پایین می آید.

موضوع بسیار مهمی که در نحوه کاشت پیازها باید مورد توجه قرار داد، این است که می بایست از کشت چاله ای که در آن چند پیاز ریز و درشت در کنار هم و در یک جا در چاله قرار گیرد، اجتناب کرد. 
در این مورد می توان به کشت تسبیحی اقدام کرد. به این صورت که پیازها تک تک و به فاصله 5 تا 7 سانتی متر از یکدیگر و یا به صورت زیگزاگ و جوانه انتهایی به طرف بالا، در ته شیار قرار داده شده و روی آن به ارتفاع 5 تا 10 سانتی متر با خاک پوشانده شوند. 
در کشت تسبیحی هر پیاز به تنهایی فضا و غذای کافی در دسترس خواهد داشت و برای سال های بعد پیازهای درشت به وجود آورده و در نتیجه باعث افزایش تولید در سال های دوم و سوم می شود. 
اما در کشت چاله ای، پیازها از همان سال اول در رقابت جذب غذا بوده و دیرتر درشت می شوند و از سال سوم است که مزرعه به محصول قابل توجه ای می رسد.
 عمق کاشت را 20 تا 25 سانتی متر انتخاب می کنیم تا مزرعه از گرمای تابستان و یخ زدگی زمستان و صدمه خشکسالی ها و ابتلا به کنه خاکی کمتر صدمه ببیند. 
 قبل از این که پیازها در اثر ماندگاری طولانی در زمین ریز شوند به تجدید مزرعه اقدام شود.

پیاز زعفران از نیمه اردیبهشت به بعد پس از زرد شدن و خشکیدن برگ ها به خواب می رود و تا اوایل تیرماه در خواب کامل و حقیقی به سر می برد. 

بنابراین در طی این مدت که هوا نیز آن چنان گرم نشده، بهترین موقع کندن پیاز از مزرعه قبلی و انتقال و کشت آن در مزرعه جدید است.
جابجایی پیازها در مرداد و شهریور به گل آوری لطمه می زند و این یکی از دلایل کم محصولی سال اول در مزارع زعفران همان سال می شود. زیرا انتقال در مرداد و شهریور به جریان تشکیل گل در داخل جوانه پیاز لطمه زده و گرمای هوا و خاک در این دو ماه برای سلامت پیاز مضر است.
هرچه فاصله کندن پیاز از زمین قبلی و کاشتن آن ها در مزرعه جدید کوتاه تر باشد، بهتر است. زیرا پیازها پس از خروج از خاک مقدار زیادی از رطوبت خود را از دست می دهند.
❌بنابراین از انباشتن پیاز روی هم و یا نگهداری طولانی مدت آن ها در انبارهای محلی حتما خودداری شود.

موش کور علاقه شدیدی به پیاز زعفران دارد و به همین دلیل در مدت کوتاهی مزرعه را نابود می کند. 
در صورت مشاهده این جانور در‌ مزارع زعفران، باید به سرعت برای مبارزه با آن اقدام نمود. زیرا این جانور به سرعت زاد و ولد می کند.

روش های مبارزه:د

میدن انواع گازهای سمی لوله اگزوست یا دود کاه و پهن به داخل سوراخ های محل زندگی موش کور.

دمیدن گاز با استفاده از کپسول های گاز شهری به داخل لانه موش. 
آب انداختن لانه های موش و انتظار بیرون آمدن و کشتن آن ها
گذاشتن قرص فوستوکسین در لانه موش به منظور مسموم نمودن آن ها
دادن طعمه مسموم فسفر دو زنگ در مسیر رفت و آمد موش ها

آنجا که در فصل زمستان در مناطق زعفران کاری تنها سبزی قابل توجه، علف سبز زعفران می باشد، خرگوش ها برای رفع گرسنگی علاقن زیادی نسبت به خوردن این سبزی خوش خوراک دارند؛ لذا خسارت خرگوش در این فصل از سال گاهی باعث انهدام مزرعه زعفران می شود. 
برای مقابله با این جاندار از تله گذاشتن، محصور کردن زمین و طعمه مسموم (فسفر دو زنگ به نسبت 2/5 درصد در بلغور گندم روغن زده) استفاده می شود.

از آنجایی که پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی یعنی 9 - 8 سال در زمین می ماند، خاک زمین باید متوسط تا نیمه سنگین و با زهکش خوب و مناسب باشد. بنابراین بهترین خاک لومی یا رسی شنی محسوب می شود.

متغیرهایی که بیشترین تأثیر را بر عملکرد گیاه زعفران دارند عبارتند از میزان ماده آلی، فسفر قابل جذب، ازت معدنی و پتاسیم تبادلی. 
ماده آلی خاک علاوه بر تأمین مواد غذایی باعث بهبود خواص فیزیکی خاک و بهبود وضع ساختمان و کاهش شستشوی مواد غذایی می گردد. بنابراین افزایش مواد آلی باعث افزایش محصول نیز می شود.
با افزایش پتاسیم تبادلی و کاهش شوری آب، عملکرد زعفران بیشتر می شود. 
بنابراین نباید شوری خاک و آب بیشتر از 4 هزار دسی زیمینس بر متر باشد. زیرا با افزایش بیش از حد شوری، عملکرد زعفران به شدت کاهش یافته و در صورت افزایش فسفر قابل استفاده، عملکرد زعفران کمتر می شود.

پی اچ خاک زعفران باید بین 8 - 7 باشد. زمین زعفران نباید دارای قلوه سنگ، علف های هرز، شور و فقیر باشد.

یکی از مهمترین عوامل کشت زعفران، آنالیز خاک زمین کشاورزی است زیرا خاک مناسب بیشترین بازده را به دنبال خواهد داشت. اگرچه زعفران گیاه کم توقعی محسوب می شود اما همانند دیگر گیاهان به مواد معدنی و مواد آلی نیاز دارد. از آنجا که میزان این مواد در خاک قابل دیدن نیست لذا به کمک آزمون خاک می توان میزان آن را مشخص کرد.

زعفران با اهداف مختلفی کاشت می شود و ابتدا باید هدف اصلی را مشخص نموده سپس اقدام به کشت کرد و روش کشت را بر اساس هدف، انتخاب نمود. اهداف کاشت زعفران شامل : برداشت حداکثری گل در واحد سطح، توجه به گلدهی و بنه زایی مناسب و وزن گیری و افزایش بنه می باشد.

عفران گیاهی چند ساله و علفی است که توسط بنه یا پیازهای توپر (کورم) تکثیر پیدا می کند.

✔️این گیاه در شرایط آب و هوایی مدیترانه ای و عرض های جغرافیایی ۳۰ تا ۵۰ درجه شمالی و طول جغرافیایی ۱۰ درجه غربی تا ۸۰ درجه شرقی، در مناطق ایران تورانی که دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم هستند، گسترش دارد.
✔️تقریبا ۹۰ درصد از زعفران دنیا، متعلق به کشور ایران است. این محصول در شمال شرق ایران که دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم هستند کشت می شود.
✔️هر چند زعفران در مناطق معتدله و خشک پرورش می یابد، ولی اندام های هوایی و قابل رؤیت آن در نیمه سرد سال سر از خاک درآورده و رشد می نمایند و بخش اعظمی از طول فصل رشد این گیاه مواجه با سرمای پاییز و یخبندان های زمستان است و لذا دماهای پایین زمستان یکی از عوامل محدودکننده تولید زعفران ذکر شده است.
✔️ازاین رو در وقوع سرمای شدید در برخی سال ها، بقا و رشد و نمو زعفران تحت تأثیر قرارگرفته و عملکرد آن کاهش یافته است.

✔️شادى بخش 
✔️درمان دردهاى عصبى و آرامش بخش
✔️درمان کم خوابى 
✔️تقویت کننده حافظه 

✔️افزایش دهنده تمرکز 
✔️ضد تشنج، افسردگى، اسپاسم، آلزایمر و پارکینسون 
✔️درمان فشار خون، کاهش کلسترول 
✔️درمان کم خونى ناشى از کمبود آهن
✔️کاهش احتمال بروز بیماری هاى قلبى، تصلب شرائن و افزایش سلامت قلب (بـه دلیل وجود ویتامین، ریبوفلاوین و مواد معدنى) 
✔️درمان بیماری هاى تنفسى نظیر آسم، سرماخوردگى، سرفه 
✔️درمان کوفتگى و رماتیسم به صورت استعمال خارجى

زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستان های ملایم و تابستان گرم و خشک باشد به خوبی می‌روید. مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است.