مرکز مهارت آموزی کشاورزی

شاید تاکنون نام هندوانه ابوجهل را شنیده باشید؛ میوه‌ای شبیه هندوانه، ولی در اندازه بسیار کوچک‌تر و با طعم تلخ! این هندوانه در زبان‌های محلی، اسم‌های مختلفی دارد و از گیاهان بومی مناطق جنوب ایران است. بیشتر در مناطق بیابانی و دره‌ای استان بوشهر می‌روید و اهالی محلی بوشهر به آن خیار گرگو می‌گویند.

مدتی است این هندوانه مورد توجه مبتلایان به دیابت قرار گرفته و از سوی بسیاری از عطاری ها برای کمک به کاهش قند خون به این بیماران عرضه می شود و جالب آن که این میوه در برخی نقاط شهر به صورت تازه به فروش می رسد و جالب تر، ترشی آن است که میان دیگر ترشیجات به چشم می خورد و خریداران خاص خود را دارد؛ اما آیا واقعا هندوانه ابوجهل پایین آورنده قند خون است؟

با آن که هنوز اطلاعات علمی کامل و معتبری درباره اثرات ضددیابتی این گیاه وجود ندارد، اما براساس تحقیقات و آزمایشاتی که در برخی دانشگاه های کشور صورت گرفته مشخص شده است هندوانه ابوجهل در مقدار معین و تجویز شده ای می تواند به ترشح انسولین کمک کند و سبب کاهش قند خون شود؛ اما براساس نتایج اولیه یک طرح تحقیقاتی دیگر، با وجود تأثیر مثبت هندوانه ابوجهل در کاهش میزان قند و چربی خون، اثرات سمی مصرف این گیاه روی قلب، کبد و دستگاه گوارش نیز مشاهده شده است.

بر اثر مصرف زیاد و خودسرانه این میوه، علائمی چون درد معده، مدفوع آبکی یا خونی، استفراغ و نبض ضعیف گزارش شده و با مصرف مقادیر بیشتر ضعف، غش، اختلالات حسی، گیجی، هذیان و اختلالات گردش خون مشاهده شده است. در حیوانات آزمایشگاهی نیز سمی شدن سلولی به شکل اثرات جهش زایی دیده شده و بروز دیگر عوارضی چون اگزمای پوستی، التهاب حاد کولون و سمیت کبدی و کلیوی نیز احتمال دارد. همچنین مصرف این میوه به دلیل احتمال سقط جنین در زنان باردار و به دلیل ورود ترکیبات سمی گیاه به شیر در دوران شیردهی توصیه نشده است.

خواص کلی:

این گیاه اثر ضدویروسی، ضدمیکروبی و ضدسرطانی دارد.

دارای خاصیت مسهل قوی است.

برای از بین بردن بعضی از سلول‌های سرطانی از جمله حنجره موثر است.

مصرف آن به بیماران دیابتی توصیه می شود.

برای یبوست مفید است.

خاصیت خلط آور دارد.

مالیدن روغن آن همراه با سرکه، دندان درد را تسکین می‌دهد.

از آنجا که مصرف این گیاه ممکن است آثار نامطلوبی به همراه داشته باشد، با مشورت پزشک استفاده شود.