مرکز مهارت آموزی کشاورزی

یکی از مهم ترین و مخرب ترین آفت هندوانه، تریپس هندوانه است که به شکل حشره ی کوچک بالدار و بدون بال به چشم می خورد. این آفت پس از حمله به بوته هندوانه از شیره گیاهی تغذیه کرده و باعث ایجاد لکه های زرد رنگ روی سطح گیاه می شود.

این شرایط زمینه را برای فعالیت ویروس ها فراهم کرده و گیاه را آلوده می کنند. تریپس معمولا به قسمت‌های جوان درخت حمله می‌کند و باعث اختلال در گلدهی و باز شدن غنچه‌ها نیز می‌شود.

از مهم ترین خسارات تریپس می توان به کاهش محصول، ریزش و خشک شدن گلها اشاره کرد که در صورت طغیان جمعیت آفت، بوته هندوانه به طور کامل از بین خواهد رفت.جهت کنترل و درمان آفت می توان از سموم اتیون و استامی پراید، کارت آبی و محلول آب و صابون باغبانی استفاده کرد.

بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی باعث ایجاد آلودگی اطراف ناحیه گلگاه و میوه های توت فرنگی می شود و علائم اولیه آن به صورت لکه های کوچک و قهوه ای رنگ در اطراف کاسه گل قابل مشاهده است.

این بیماری باعث تغییر شکل و ایجاد بافت های پوسیده و لهیده روی میوه می شود. با گسترش عامل بیماری، توده قارچ خاکستری رنگ روی بافت های پوسیده تشکیل شده و باعث مومیایی و خشک شدن میوه می شود.

عامل بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی، قارچ Botrytis cinerea می باشد. شرایط آب و هوایی بسیار مرطوب و محدوده دمای ١٨ الی ٢۴ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد.

زمستان گذرانی عامل بیماری در داخل خاک صورت می گیرد. علف های هرز اطراف مزرعه یا گلخانه نقش فراوانی در ماندگاری عامل بیماری در محیط کشت این محصول ایفا می کنند.

✅ راه های پیشگیری و کنترل بیماری کپک خاکستری توت فرنگی:

🔸جمع آوری و حذف بقایای آلوده گیاهی

🔸استفاده از مالچ پلاستیکی روی خاک

🔸ایجاد تهویه مناسب در محیط و بین بوته ها

☑️ سم پاشی با بردوفیکس به شرح زیر:

- ضدعفونی بذور با بردوفیکس ١۰ در هزار

- ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با بردوفیکس ١۰ در هزار

- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار قبل از گلدهی

- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بعد از ریزش گلبرگ ها

✅ افزایش اکسیژن درون خاک، زیرا کود ارگانیک می تواند ساختار بهم چسبیده خاک را جدا سازد و در نتیجه اکسیژن می تواند به خوبی درون ساختار آن جریان یابد. این مسئله باعث می شود که خاک غنی شده و قدرت زیادی پیدا کند.

✅ استفاده از کودهای بیولوژیک نیاز به کودهای شیمیایی را تا حدی کاهش می دهد و همین امر باعث رشد طبیعی گیاهان می شود.

✅ افزایش وجود کودهای بیولوژیک در خاک بهره وری محصولات کشاورزی را به میزان بسیار زیادی افزایش می دهد.

✅ میکروارگانیسم های موجود در این کود به رشد گیاهان کمک می کنند و می توانند از طریق فرآیندهای مختلف زمینه را برای رشد طبیعی و مناسب گیاهان فراهم سازند.

کشت نخود به عنوان یکی از مهم‌ترین کشت‌های حبوبات در ایران و جهان، نقش مهمی در تامین پروتئین گیاهی، بهبود خاک و کاهش وابستگی به کودهای شیمیایی دارد.

نخود گیاهی یکساله و از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر تنش‌های محیطی مثل خشکی و کم‌ آبی، شهرت بسیاری دارد و کشت آن به‌ خصوص در مناطقی با آب‌ و هوای نیمه‌ خشک و خشک بسیار مناسب است.

نخود با نام علمی Cicer arietinum یکی از گیاهان مهم خانواده حبوبات (Fabaceae یا Leguminosae) است که با داشتن ارزش غذایی بالا و توانایی رشد در شرایط محیطی سخت، اهمیت ویژه‌ای در کشاورزی دارد.

در اواخر زمستان و اوایل بهار به دلیل پایین بودن دمای خاک و ظاهر نشدن برگ ها، جریان شیره ی گیاهی کند بوده و تغذیه ی جوانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا زیرا جذب عناصر غذایی به طور مناسب انجام نمی شود و در این شرایط جهت شروع فعالیت گیاه، رشد جوانه و گلدهی محلول پاشی فروت ست ضروری است.

علاوه بر این، به دلیل گستردگی کمبود عناصر ماکرو و خاک قلیایی در کشاورزی، محلول پاشی به عنوان یک روش تغذیه مکمل در آغاز فصل رشد در نظر گرفته می شود و رقابت بین رشد رویشی و رشد زایشی را کنترل می کند. در نتیجه کشاورز قادر خواهد بود با تغذیه ی اصولی و صحیح، عملکرد محصول را افزایش دهد.

گل پتوس با نام علمی ( Epipremnum aureum ) گیاهی همیشه سبز، رونده و چند ساله از خانواده گل‌شیپوریان و بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا و جزایر غربی اقیانوس آرام است.

گل پتوس یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی است که با شاخه های آویز و برگهای قلبی شکل‌ خود زیبایی خانه را دو چندان می‌کند و نقش مهمی در اکسیژن سازی و پاکسازی هوا از سموم و انرژی های منفی ایفا می‌کند.

این گیاه در طیف وسیعی از شرایط محیطی رشد می‌کند و می‌تواند نور کم را تحمل کند و با خاک فقیر و خشکی کوتاه مدت به خوبی کنار بیاید. هم چنین می تواند بدون خاک و تنها در آب رشد کرده و زنده بماند.

متاسفانه گیاه پتوس در لیست گیاهان سمی قرار گرفته است و به دلیل داشتن اگزالات کلسیم، ممکن است باعث تحریک و استفراغ شود. حتی شیره گیاه نیز ممکن است باعث ایجاد بثورات در افراد بسیار حساس شود. بنابراین باید این گیاه را دور از دسترس بچه ها و حیوان خانگی خود قرار دهید.

با افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی، کمبود آب به یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن حاضر تبدیل شده است. از این رو، مدیریت پایدار منابع آب، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد.

مدیریت آب به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که با هدف حفظ، بهره‌برداری پایدار و بهبود کیفیت منابع آب صورت می‌گیرد. این فرآیند شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل منابع آب به شکلی است که نیازهای فعلی و آینده انسان و محیط‌زیست را برآورده کند.

شرایط جغرافیایی، تخریب پوشش گیاهی، توسعه بی رویه ی شهری، خشکسالی های متعدد و کاهش منابع آب زیرزمینی از جمله عوامل موثر بر کمبود آب هستند.

با استفاده از روش های مدرن مدیریت آب شامل: ساخت سدهای بزرگ، تصفیه آب های سطحی و زیرزمینی، بازچرخانی آب، استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار، جلوگیری از برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی، ساخت کانال ها، دیواره ها و سایر سازه های آبی می توان تا حد زیادی منابع آبی را مدیریت و کنترل کرد.

فتوسنتز عبارت است از پدیده ای که گیاهان سبز در حضور نور و کربن دی اکسید، مواد قندی می سازند و اکسیژن را به محیط پس می دهند. فتوسنتز اساس رشد و عملکرد تمام گیاهان زراعی می باشد.

موجودات فتوسنتز کننده از انرژی خورشیدی در ساخت ترکیبات کربنی که واکنش هایی نیازمند انرژی هستند، استفاده می کنند. سپس انرژی ذخیره شده در کربوهیدرات ها برای تأمین انرژی و فرآیندهای سلولی گیاه مورد استفاده قرار می گیرد.

فتوسنتز در گیاهان سبز، جلبک ها و باکتری های فتوسنتز کننده صورت می گیرد و محل انجام آن در سلول های گیاهی و جلبک ها در کلروپلاست و باکتری های فتوسنتز کننده در غشای سلولی است. 

مرحله ی گل انگیزی یکی از مهم‌ترین مراحل تشکیل میوه به شمار می رود. گل انگیزی به مرحله ای گفته می شود که طی آن پیام تشکیل گل از برگ به جوانه های گل منتقل می شود. 

باید توجه داشت که زمان گل‌انگیزی در هر کدام از درختان و درختچه‌های میوه متفاوت است. از جمله عواملی که بر میزان گل انگیزی موثر هستند می توان به تغذیه ی گیاه، نوع رقم و شرایط آب و هوایی اشاره کرد.

یکی از اقدامات رایج کشاورزان جهت تقویت گل انگیزی، محلول پاشی فروت ست در طول فصل رشد می باشد که اگر در زمان درست و به موقع انجام نگیرد، تأثیر مثبت چندانی نخواهد داشت.

با توجه به چرخه ی فیزیولوژیکی گیاه، مواد غذایی مورد نیاز برای تقویت گل انگیزی، باید قبل از شروع این دوره در اختیار درخت یا درختچه قرار گیرد تا عمل جذب و انتقال مواد غذایی صورت گیرد.

مدیریت تلفیقی آفات یا IPM عبارت است از کاربرد همزمان دو یا چند روش مناسب مبارزه شامل : بیولوژیک، زراعی، فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و رفتاری در کنترل آفات، مشروط بر این که در اثر اجرای چنین عملیاتی جمعیت آفت مورد نظر در زیر سطح زیان اقتصادی نگه‌داشته شده و کمترین آسیب به مصرف کنندگان محصولات، دشمنان طبیعی، سایر موجودات زنده و محیط زیست وارد شود.

مدیریت تلفیقی آفات شامل سه مرحله است : بازرسی،ارزیابی،اجرا و نظارت.در این روش، تمامی تکنیک های مفید و سودمند بر اساس اصول صحیح در سیستم های جاری کنترل آفات تلفیق شده و حفظ کمی و کیفی محیط زیست را نیز میسر می سازد. هم چنین از کنترل های شیمیایی تنها به هنگام ضرورت و با شرط حداقل خسارت محیطی ممکن استفاده می نماید. تعریف فوق آشکارا بر اهمیت تاکتیک های غیر شیمیایی و به حداقل رساندن کاربرد آفت کش ها تاکید دارد.

زنبورهای انگلی، یک گروه بسیار بزرگ و تکاملی ازحشرات hymenopteran و عوامل کنترل بیولوژیکی شناخته شده برای آفات بندپایان در اکوسیستم های کشاورزی و جنگل هستند. آنها به عنوان انگل ، تخم های خود را روی یا در بدن بندپایان دیگر می گذارند و دیر یا زود باعث مرگ این میزبان ها می شود.

این زنبورها نقش حیاتی در کنترل بیولوژیک آفات باغی، زراعی و جنگلی دارند. همان طور که می‌دانید کنترل بیولوژیک بهترین گزینه برای جایگزینی ترکیبات شیمیایی است که اثرات جبران‌ناپذیری روی محیط زیست و موجودات زنده بر جای می‌گذارند.

یکی از شایع‌ترین سوسری های جهان یا همان سوسک ها، سوسری حمام و سوسری ریز آشپزخانه می باشد. سوسری ها زیستگاه های گرم ، مرطوب و تاریک را برای زندگی ترجیح می دهند.

سنجد Elaeagnus angustifolia از خانواده ی Elaeagnaceae یک گیاه دارویی و صنعتی به شمار می‌رود و نسبت به سرمای زمستان مقاوم بوده و تا دمای ۲۴- درجه ی سانتی گراد را تحمل می کند.

وجین کردن از جمله اصولی است که هر کشاورزی باید با آن آشنایی کامل داشته باشد. یکی از مهم ترین کاربردهای وجین، هنگام مبارزه با علف های هرز است چرا که به کمک روش کج بیل زدن می توان ریشه ی علف های هرز را به سرعت از بین برد.

امروزه انسان ها برای دسترسی به تولید مواد غذایی از روش های نوین و تکنولوژی در کشاورزی استفاده کرده اند. هم چنین با گذر زمان تولید محصولات کشاورزی مدرن تر شده و انسان ها برای تهیه محصولات خوراکی و تهیه ی مواد غذایی روز مره ی خود از این روش ها استفاده می کنند.

اسیدی شدن خاک پدیده ای طبیعی در نواحی با میزان بارندگی متوسط تا زیاد است و سیستم‌های محصول کشاورزی می‌توانند از طریق ایجاد اختلال در چرخه‌های طبیعی نیتروژن (N)، فسفر (P)، و سولفور (S) در خاک، خاک را اسیدی یا قلیایی‌تر کنند و به فرایند اسیدی کردن خاک سرعت ببخشند.

در زراعت ارگانیک رعایت تناوب های بهینه زراعی و کشت های مخلوط از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است.

باید تا حد ممکن از روش های بدون شخم یا کم شخم برای آماده سازی زمین بهره گیری شود و از کاربرد کودها و سموم شیمیایی پرهیز شود. 
نظام مدیریت تلفیقی که مبتنی بر استفاده از تمام اجزای محیط پیرامون باشد و جانوران هم بخشی از این نظام به شمار آیند، باید برقرار شود. از این رو لازم است توازنی مطلوب بین تولید محصول های زراعی و دامی ایجاد شود. 
استفاده از پوسان (کمپوست) و پسماند شهری و لجن فاضلاب هم می تواند به عنوان یک کود ارگانیک به شمار آید، ولی یکی از تنگناهای استفاده از این منبع، مقدار بالای عناصر سنگین است که در این مواد وجود دارد.
با توجه به محدودیت های یاد شده یکی از راهکارها جهت کوددهی ارگانیک، بهره گیری از علف های ناخواسته (هرز) و بقایای گیاهی به صورت چالکود یا کانال کود در طول فصل رشد می تواند به عنوان یک کود سبز عمل کند.
افزایش فعالیت باکتری های تقویت کننده رشد گیاهان استقرار هر چه بیشتر قارچ-ریشه و سرانجام تقویت باکتری های همزیست تثبیت کننده نیتروژن در خاک، به عنوان تقویت کننده زیستی خاک می باشد. 
در صورت نیاز، مبارزه با علف های هرز باید به روش های مکانیکی و غیر شیمیایی صورت گیرد و از سوزاندن پوشش گیاهی پرهیز شود. 
و در آخر تولید با پیشگیری از تخریب محیط زیست، تهدید منابع طبیعی و به هم خوردن تعادل بوم نظام ها انجام شود.

واژه ی (Organic)، معانی گوناگونی دارد که از میان آن ها، مربوط به موجود زنده (Organism) یا جانداران بیشتر رایج است. کاربرد این واژه در کشاورزی ارگانیک، بر این مبنا است که در آن، مزرعه به عنوان یک موجود زنده در نظر گرفته می شود. 
کشاورزی ارگانیک که به نام های کشاورزی زیستی، کشاورزی بیولوژیک، کشاورزی بوم شناختی، کشاورزی زاینده و کشاورزی طبیعی خوانده می شود، نوعی کشاورزی قانونمند و متکی به معیارها و ضوابط خاص بوم شناسانه است.
در کشاورزی ارگانیک هدف پایداری تولید ولی نه الزاما به بیشینه رساندن آن است. 
در این نوع کشاورزی، عوامل انسانی و جوامع تولید کننده و مصرف کننده، در قالب مجموعه ای جدا ناپذیر نگاه می شوند و به اصول سلامت (خاک، آب، گیاهان، جانوران و محیط زیست)، بوم شناسی (بر اساس سیستم ها و چرخه های اکولوژیکی)، انصاف و عدالت (با توجه به فرصت ها و قابلیت های زندگی و محیط های عمومی) و مراقبت (حمایت از سلامت و آسایش نسل های بعد و محیط، توجه خاصی مبذول می شود.
حفظ تنوع زیستی مبنای تولید در این نوع کشاورزی است و زنجیره غذایی از تولید تا توزیع، بازاریابی، فراوری و مصرف، همه مدنظر قرار دارند.
کاربرد آن دسته از افزودنی های غذایی که به ظاهر برای حفظ رنگ، طعم و بهبود مزه است ولی برای سلامت انسان در عمل خطرناک است نیز، ممنوع می باشد. 
کشاورزی ارگانیک، باوجود کاهش درکمیت مواد غذایی، به کیفیت آن پرداخته و همچنین بر حفظ و نگهداری از منابع پایه کشاورزی استوار است.

همان طور که می دانید شخم زدن به منظور بیرون کشیدن باقی مانده محصولات در خاک و از بین بردن علف های هرز انجام می شود که در نتیجه باعث افزایش کیفیت خاک و محصول می گردد.

آهک کشاورزی یک نوع افزودنی است که از پودر کردن سنگ آهک یا گچ به دست می‌آید. ماده ی اولیه ی آن را کربنات کلسیم تشکیل می دهد و انواع متفاوتی دارد.