مرکز مهارت آموزی کشاورزی

✔️وجود کارگران ماهر، برداشت مناسب میوه از درخت را تضمین میکند. 

✔️در نواحی مرطوب که پوسیدگی پنیسیلیومی رایج است، سعی شود نارنگی به ویژه انشو که ممکن است بخشی از پوست میوه همراه با دم روی ساقه باقی بماند، با قیچی برداشت شود. 
✔️در موقع برداشت میوه ها بـه منظور جلوگیری از ایجاد زخم در سطح پوست، کارگران باید دارای ناخن های کوتاه بوده و از دستکش استفاده کنند. 
✔️از مخلوط کردن میوه هایی که قبل از برداشت روی خاک افتاده اند، بـا میوه های تازه چیده شده خودداری شود. این میوه ها باید به طور جداگانه جمع آوری و مصرف شود و از ورود آن ها به انبار جلوگیری شود. 
✔️بهتر است میوه های مرکبات بلافاصله پس از برداشت به فضای سر پوشیده، انبار و حمـل شود و از قرار دادن محصول برداشتی در محوطه باغ، بـه دلیل تابش مستقیم آفتاب، نوسانات آب و هوایی و احتمال بارندگی خودداری شود.

آب به عنوان مهمترین و محدودکننده ترین عامل تولید در بخش کشاورزی مطرح است. با توجه به محدودیت منابع آب های زیرزمینی و لزوم استفاده بهینه از آب های سطحی موجود، اصلاح سامانه های آبیاری همچون آبیاری تحت فشار از ضروریات است.

در مقایسه با روش های آبیاری بارانی، کوتاه بودن دور آبیاری در روش قطره ای امکان استفاده از آب شور را امکان پذیر می کند. سامانه ی آبیاری قطره ای نواری، نمـونه ای از سامانه های آبیاری است که به منـظور استفاده بهـینه از آب مورد استفاده قرار می گیرد. 
در این سامانه، از لوله های نواری با روزنه هایی به صورت قطره چکان سرخود در بین ردیف های کشت استفاده می شود. این لوله ها سبک بوده و به فشار‌ ۰/۷ اتمسفر نیاز هست که یکنواختی پخش مناسبی داشته باشند. 
روزنه های این لوله ها با فشار بسیار پایین نیز کارایی داشته و حتی می توانند بدون نیاز به پمپ آب را از خود عبود دهند.

در اثر تابش مستقیم آفتاب روی تنه و سرشاخه های درختان انار، به ویژه در سمت آفتابگیر، پوست از بین رفته، متورق شده و از پوست در قسمت های چوبی جدا می گردد.

معمولا قسمت های سایه (سمت شمال تنه) سالم می باشد. شاخه ها و تنه های مبتلا، سبز خشک یا زرد خشک می شوند، اما ریشه ها سالم هستند. 
خسارت این عارضه بر روی تنه های شیبدار، به خصوص اگر شیب رو به جنوب باشد، به دلیل تابش عمودی تر خورشید شدیدتر می باشد. 
حمله ی حشرات چوبخوار و پوستخوار به ویژه سوسک چوبخوار انار نیز موجب تشدید عارضه می گردد.
رنگ آمیزی تنه و سرشاخه هایی که در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گرفته اند، به وسیله ی مواد سفید رنگ بی اثری مثل مخلوط گل سفید (نوعی رس) و آرد جو قادر است از شدت تابش و در نتیجه از ایجاد خسارت به طور کاملا معنی داری جلوگیری نماید.

کمبود رطوبت در زمان کاشت، سبب سبز غیریکنواخت شده و کمبود رطوبت در زمان گلدهی نیز منجر به تشکیل کمتر میوه و بدشکلی آن میشود.

در حالی که، تنش رطوبتی در نزدیکی دوره برداشت، سخت اندازه میوه را کاهش داده و بوته نیز سریع تر از بین میرود. نیاز آبی بوته هندوانه از زمان تبدیل گل ها به میوه، رو به افزایش بوده و اوج نیاز آن زمانی است که هندوانه کال درحال رسیدن است. 
اگر آبیاری در این بازه زمانی کم باشد، هندوانه به اندازه کافی رشد نکرده و کیفیت میوه افت خواهد کرد. 
با نزدیک شدن زمان برداشت، آبیاری باید محدود شود زیرا آبیاری زیاد در این مرحله، منجر به عارضه سفید شدن مغز گوشت هندوانه، کاهش درصد قند و ترکیدن میوه میشود. 
حدود دو هفته پیش از آماده شدن میوه ها برای برداشت، آبیاری هندوانه را متوقف کنید؛ وقفه در این مرحله، سبب تمرکز بیشتر قندهای موجود در میوه شده (غلیظ شود) و میوه ها خوش طعم و شیرین تر می شوند.

نکات مهم و ضروری در خصوص تغذیه نهال های انبه:

1️⃣در ۶ ماه اول پس از کاشت نیازی به کوددهی نیست.
2️⃣در ابتدا کودهای کندرها ترجیح داده می شوند.
3️⃣مقادیر کودها را به دفعات متعدد تقسیم کرده و از یک مرتبه دادن کود خودداری کنید.
4️⃣درست قبل از زمستان هیچگونه کودی مصرف نکنید.
5️⃣در شرایط خیلی گرم هیچگونه کودی استفاده نشود.
6️⃣بعد از آبیاری، تغذیه یکی از حساسترین جنبه های مدیریت باغ انبه است.
✔️تغذیه نقش محوری را در پدیده شناسی درخت و نهایتاً محصول ایفا می کند.
✔️درخت انبه عمداً به عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و کم مصرف (آهن، مس، روی و بور) نیاز دارد.
✔️نیتروژن حیاتی ترین عنصر بوده و بایستی در زمان و مقدار معین مصرف شود. غلظت و زمان نامناسب استفاده از نیتروژن، اثرات منفی بر عملکرد خواهد داشت.

در ابتدا باید توجه داشته باشید که تله ها (کارت زرد، تله فرمونی و غیره)، در ارتفاع 150 تا 180 سانتی متری زمین نصب شده و در قسمت جنوبی، به سمت داخل درخت قرار گیرند.
تا حد امکان از انتقال میوه های آلوده به مناطق سالم جلوگیری کنید تا از انتشار آفت توسط جابه جایی مگس و لارو آن مقابله شود.
جمع آوری روزانه میوه های آلوده و ریخته شده در پای درخت و نابودی و دفن آن ها در عمق 50 سانتیمتری خاک می توان از انتشار آفت جلوگیری کرد.
پاشیدن آهک بر روی میوه های آلوده نیز می تواند مفید باشد.
محلول پاشی تنه و سر شاخه های اصلی درخت خصوصا قسمت های آفتاب گیر درخت با پروتئین‌ هیدرولیزات 2 تا 3 درصد + 2 در هزار سم مالاتیون.

انجام مبارزه زراعی در فصل سرما (پا بیل کردن سایه انداز درختان)، به منظور از بین بردن شفیره های آفت.
عدم انبار کردن میوه های برداشت شده از باغاتی که وجود آفت در آن ها محرز می باشد.

1️⃣استفاده از تله زرد چسبنده: این وسیله شامل یک صفحه زرد رنگ چسبان است که به خاطر مواد به کار برده شده در آن و رنگ و بویی که دارد حشرات را به سمت خود جذب می کند. این روش در جمعیت بالای مگس ها کارآیی بهتری دارد. در میان مگس های به دام افتاده می توان نرخ آمار مگس های میوه مدیترانه ای را تخمین زد.

2️⃣تله مکفیل: تله مکفیل سه سوراخ که توسط یک ماده جلب کننده شارژ شده و بیشتر حشرات جنس ماده را به سمت خود کشیده و به دام می اندازد.
3️⃣تله مکفیل فرومونی: این تله توسط فرومونی جلب کننده شارژ شده و برخلاف تله قبل مگس های نر را به سمت خود جذب کرده و اسیرمی شود.
4️⃣تله فرومونی دیاموند : که شامل یک صفحه چسبان است که با فرمون جلب کننده شارژ شده و مگس های نر را به سمت خود جلب می سازد.

مگس ماده در پوست میوه تخم ریزی می کند و لارو از گوشت میوه تغذیه نموده، در اثر تغذیه لارو و فعل و انفعالاتی که در میوه انجام می شود، معمولا یک نوع لهیدگی و تغییر رنگ مخصوصی در میوه دیده می شود.

موجب ریزش شدید و نا به جای میوه می شود.
محل تخم گذاری روی میوه های سبز (گریپ فروت و نارنج)، علاوه بر شکافی که توسط تخم ریز حشره ماده ایجاد می شود، مقداری صمغ نیز در محل مورد نظر مشاهده می گردد. محل تخم ریزی روی میوه بعد از چند روز تغییر رنگ داده و متمایل به زرد می شود.
با توجه به این که میوه نارنج و گریپ فروت دارای پوست نسبتا ضخیمی می باشند و تخم ها در داخل پوست میوه قرار داده می شوند، پوسیدگی حاصل از فعالیت تغذیه ای لاروها به تدریج و در یک زمان طولانی تری حادث می شود.
پوسیدگی در ارقامی با پوست نازک و نرم (نارنگی و کامکوات)، خیلی سریع تر و در مدت کوتاه تری اتفاق می افتد.
علائم آلودگی روی میوه پرتقال تامسون ناول و سانگین به صورت هاله ی نارنجی رنگ در اطراف محل تخم گذاری مشاهده می شود.

هاملین، یکی از ارقام آبگیری و از زودرس ترین رقم های پرتقال است. رقمی پرمحصول و فاقد سال آوری است که نسبت به اغلب ارقام دیگر تحمل بیشتری به سرما از خود نشان میدهد. اندازه میوه ها در حد متوسط تا ریز و شکل آن ها کروی تا اندکی تخم مرغی است. 

پوست میوه نازک، به رنگ زرد تیره تا نارنجی روشن است و بخش خوراکی میوه هم آبدار، شـیرین، ترد و کم بذر است.

در مورد کودهایی نظیر عناصر ریز مغذی، می توان در طول رشد گیاه و پس از ظهور برگ ها، محلول پاشی بر روی برگ و ساقه با غلظت توصیه شده توسط شرکت سازنده کود انجام داد. 

بسته به ظهور علائم کمبود عناصر، تعداد دفعات این محلول پاشی از 2 تا 5 مرتبه (به فاصله حدود 15 روز)، متغیر می باشد.
بایستی توجه داشت که محلول پاشی در ساعات اولیه صبح یا پس از غروب آفتاب که دما پایین تر است، صورت گیرد. هم چنین در زمان محلول پاشی، هوا باید آرام باشد، زیرا ریزش قطرات محلول کودی، بر اثر وزش باد، سبب باد بردگی محلول و درنتیجه کاهش چشمگیر جذب عناصر توسط گیاه خواهد شد. 

اضافه کردن سیتووات یا مایع ظرفشویی به میزان ۰/۲ در هزار،‌ به منظور هدر روی کمتر محلول کودی و چسبندگی بیشتر محلول به سطح زیرین و رویی برگ نیز موثر خواهد بود.

مگس مینوز در روی برگ های گوجه فرنگی پاییزه در منطقه خوزستان فعال است. در ایران نیز در استان های خوزستان، تهران و همدان انتشار دارد.

این آفت بسیار پلی فاژ بوده است. فلفل، هندوانه، گوجه فرنگی، خیار، ماش و لوبیا چشم بلبلی پاییزه، از میزبان های این آفت می باشد.
حشرات ماده و نر از طریق زخم های ایجاد شده به وسیله تخم ریز ماده ها تغذیه می نمایند. خسارت اصلی مربوط به تغذیه لاروهاست که با ایجاد دالان های مارپیچ، از پارانشیم برگ ها تغذیه می کنند.
✅روش های کنترل:
1️⃣زراعی:
کشت مخلوط می تواند در کاهش خسارت آفت مؤثر واقع شود.
2️⃣بیولوژیکی:
زنبور های پارازیتویید مختلفی از خانواده های Eulophidae و Pteromalidae دشمنان طبیعی این آفت اند.
3️⃣شیمیایی:
در صورت نیاز می توان از سموم شیمیایی استفاده نمود، به شرط اینکه دوره کارنس آن در گلخانه و مزرعه در نظر گرفته شود.

شته سیاه مرکبات روی 120 گونه گیاهی از جمله مرکبات، قهوه، چای، انجیر، کاکائو و کاملیا زندگی می کند.

شته های بالغ به رنگ قهوه ای تیره تا مایل به سیاه و پوره ها به رنگ قهوه ای روشن مایل به قرمز می باشند.

این شته در کلنی های متراکم روی جوانه انتهایی و سطح زیرین برگ های جوان گیاهان میزبان زندگی میکند و با تغذیه از شیره نباتی باعث پیچیدگی کم و دولا شدن برگ ها از رگبرگ اصلی می شود. برگ های آلوده به شته سیاه مرکبات فنجانی شکل، خمیده و بدشکل می شوند ولی مانند شته سبز کاملا پیچیده نمی شوند.

1️⃣خسارت مستقیم شته ها:

خسارت مستقیم بسته به گونه شته و تراکم جمعیت آن و نیز ارقام و سن درختان مرکبات، متفاوت است. در این نوع خسارت، شته ها با تغذیه از شیره پرورده موجب پیچیدگی برگ، ریزش گل و میوه های کوچک و توقف رشد مخصوصا در درختان جوان می شوند. شته سبز مرکبات با ایجاد کلنی هایی با تراکم بالا میتواند منجر به اثرات مخربی به ویژه روی درختان جوان پرتقال و نارنگی شود.
2️⃣خسارت غیر مستقیم شته ها:
خسارت غیر مستقیم شته های مرکبات، انواع بیماری های ویروسی و شبه ویروسی است.
در میان شته های مرکبات، شته قهوه ای، کارآمدترین ناقل ویروس تریستزا است. شته جالیز هم از ناقلین مهم این ویروس است. شته سبز و شته سیاه مرکبات به میزان کمتری در انتقال ویروس تریستزا نقش دارند. همچنین شته ها از خود مایعی چسبناک و شیرین به نام عسلک ترشح میکنند، که باعث رشد قارچ های گندرو و کپک های دوده مانند در سطح گیاه شده و برگ ها و میوه ها در اثر رشد قارچ، سیاه رنگ می شوند و در نتیجه موجب کاهش فتوسنتز و اختلالات فیزیولوژیکی می گردند.

دوره آموزشی نمونه برداری و تفسیر نتایج آب و خاک، از تاریخ 9 بهمن لغایت 10 بهمن ماه 1399 به مدت 4 ساعت، توسط سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس برگزار گردید. در این دوره آموزشی مهندس حجت دهقانی، مسئول فنی داروخانه گیاهپزشکی باغبان جهرم حضور داشت. گفتنی است در پایان این دوره، گواهینامه جهت بهره مندی از مزایای دوره آموزشی به ایشان اعطاء گردید.