مرکز مهارت آموزی کشاورزی

این گیاه به صورت سنتی به عنوان ضد نفخ، هضم کننده غذا، ضد اسپاسم، ضد سرفه و خلط آور و به علت داشتن ترکیب اصلی تیمول، در صنایع غذایى، دارویى، بهداشتی و آرایشى استفاده می شود. 

از عصاره های آبی، آبی– الکلی و پروپیلن گلیکولی آویشن نیز در تهیه شامپو،کرم و پماد استفاده می شود.
اثرات ضد قارچ، ضد انگل و ضد باکتری این گیاه و اثرات درمانی آن، بـرای درمـان آسم، سرفه های خشک مکرر و برونشیت به اثبات رسیده است.
از این گیاه داروهایی به شکل شربت، قرص مکیدنی، بخور، قرص و عصاره تهیه شده و بـه تأیید واحد «نظارت بر امور دارو» وزارت بهداشت، رسیده است.

خوشاریزه، گیاهی است علفی، یکساله، و معطر از تیرۀ چتریان به ارتفاع حدود 30 تا 100 سانتیمتر که در ارتفاعات 1500متری لرستان، به ویژه اشتران کوه، کوهکال، گرینکوه، و سفیدکوه به وفور یافت می شود.

جنس خوشاریزه در ایران 4 گونۀ علفی معطر دارد که دو گونۀ آن انحصاراً مختص ایران هستند. 
دو گونۀ دیگر، علاوه بر ایران در سواحل مدیترانه، سوریه و ارمنستان میروید.
قسمت های استفاده شدە ی خوشاریزه، اندام هوایی آن است که معطر است و طعمی دلپذیر دارد و سبب تحریک بعضی از ریززنده های تخمیری در تولید لبنیات می شود. 
در طب سنتی به منظور تقویت معده از آن استفاده می شود. این گیاه با نام محلی فیاله به عنوان چاشنی در غذا نیز استفاده می شود.
همچنین تأثیرات ضدباکتریایی عصارە ی اتانولی آن بر روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس فکالیس و عفونت های بانوان، به اثبات رسیده است.

یکی از بخش های در حال رشد باغبانی در جهان و ایران، تولید گیاهان زینتی است. بسیاری از این گیاهان منشا استوایی دارند، بنابراین شرایط محیط های گلخانه ای آن ها با زیستگاه بومی این گیاهان متفاوت است، در نتیجه گیاهان تحت تنش قرار می گیرند و مستعد آلودگی به انواع عوامل بیماریزا می شوند‌.

باکتری های پکتولیتیک یکی از عوامل مهم خسارتزا در گیاهان زینتی به حساب می آیند. وقوع انتروباکتریاهای پکتولیتیک عامل پوسیدگی نرم و لکه برگی گیاهان زینتی در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله گلخانه های شمال ایران هستند.