مرکز مهارت آموزی کشاورزی

روزنامه واشنگتن ‌پست تیرماه سال 1393 در گزارشی نوشت که "ایران در بین 24 کشوری قرار دارد که وضعیت آب آن‌ها خطرناک است". این روزنامه بحران آب ایران را ناشی از برنامه‌ریزی نادرست در 35 سال گذشته دانست.

خردادماه سال 1393 نیز خبرگزاری بین‌المللی طبیعت با انتشار خبری، بحران شدید آب را برای ایران بزرگترین چالش در دوران معاصر عنوان کرد. در این گزارش آمده بود که بر اساس مستندات راهبردهای بین‌المللی آینده(FDI)، ایران از سال‌ها پیش در معرض بحران آب قرار داشته است، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده و اکنون ایران از مرحله آمادگی برای بحران عبور کرده و در بحران قرار دارد.

دریاچه ارومیه کاملاً خشک شد، زاینده‌رود جز روزهای معدودی از آب بی‌نصیب است و سدهای اطراف تهران هم تا مرز خشکی پیش رفته‌اند. امسال نیز همانند چند سال گذشته وضعیت بارندگی در ایران تعریفی نداشته است و خبرهای متفاوتی از احتمال جیره‌بندی آب بویژه در تهران منتشر می‌شود. هرچند حمید چیت‌چیان - وزیر نیرو گفته که این وزارتخانه تلاش کرده امسال جیره‌بندی آب در تابستان نداشته باشیم اما برخی دیگر این موضوع را منوط به رعایت مصرف آب از سوی شهروندان تهرانی دانسته‌اند.

هدایت فهمی - معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو گفته: "در صورت عدم مدیریت مصرف مشترکین بویژه در کلان‌شهرها، آب جیره‌بندی خواهد شد." او ادامه داده است که "با وجود بارش‌های صورت گرفته با میزان نزولات جوی دراز‌مدت فاصله داریم و حجم ذخایر آبی سدها نیز کم است؛ بنابراین مردم باید مصرف را مدیریت کنند".

عیسی کلانتری دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه که در دهه 70 وزیر کشاورزی بوده، در توصیف بحران آب در ایران این‌طور گفته است که "بحران آب در ایران تهدیدآمیزتر از خطر اسرائیل است". او بهمن‌ماه سال گذشته در گفت‌وگویی با یکی از سایت‌های خبری گفت: "به زودی همه‌جای ایران مثل گاوخونی خشک خواهد شد. حتی امروز هم دیر شده است."

برای اینکه ببینیم چقدر مردم به بحران کم‌آبی توجه دارند، تصمیم گرفتیم در یکی از پارک‌های تهران، واکنش مردم را نسبت به یک شیر آب باز و آبی که به این ترتیب هدر می‌رود، ببینیم. در مدت 20 دقیقه‌ای که یک شیر آب در این پارک باز بود، 25 نفر از کنار آن عبور کردند که از میان این افراد، تنها چهار نفر اقدام به بستن این شیر آب کردند. از میان کسانی که شیر آب را نبستند، اغلب این دلیل را عنوان می‌کردند: متوجه باز بودن شیر آب نشدیم.

دختر جوانی که بطری خالی را از شیر آب پر کرد و بی‌آنکه ببندد، رفت، نیز این‌طور توضیح داد: "می‌خواستم شیر آب را ببندم، اما وقتی باغبان را دیدم احساس کردم خودش شیر آب را باز گذاشته است". اما باغبانی که داشت چمن‌ها و درخت‌ها را زیر نور آفتاب آب می‌داد هم توجهی به باز بودن شیر آب نداشت.

اما در میان کسانی که شیر آب را بستند، «آرین» دانشجوی نفت بود که به همراه سه دوست دیگرش در حال رد شدن از کنار شیر آب بودند و وقتی متوجه باز بودن شیر آب شد، مکث کرد و آن را بست. او درباره دلیل این کار خود گفت: "وضعیت آب در ایران در حالت بحرانی قرار دارد و امسال نیز به دلیل کمبود بارندگی‌ها احتمال جیره‌بندی آب در تهران نیز وجود دارد". مهدی همکلاسی آرین نیز از تجربه زندگی در خوزستان گفت: "در خوزستان زمانی بود که هفته‌ای تنها دو ساعت آب داشتیم و طعم زندگی بدون آب را چشیده‌ام. در دو ساعتی که آب بود، باید تلاش می‌کردیم تا هر میزانی که می‌توانیم آب ذخیره کنیم و به‌گونه‌ای از آن استفاده کنیم که تا هفته بعد آب داشته باشیم".

سیاوش نفر دومی بود که نتوانست نسبت به باز بودن شیر آب بی‌تفاوت باشد. او هنگامی که متوجه باز بودن شیر آب شد، ایستاد، دور و برش را نگاهی کرد و وقتی متوجه شد آب بی‌دلیل باز است، آن را بست. سیاوش گفت: من اهل ارومیه هستم و می‌دانم آب که نباشد چه اتفاقی می‌افتد. من خشک شدن دریاچه ارومیه را دیده‌ام و طبیعی است که وقتی ببینم جایی آب هدر می‌رود، نمی‌توانم بی‌تفاوت باشم و فکر می‌کنم همه مردم باید به این مسأله توجه کنند.

احسان دانشجوی رشته نرم‌افزار و اهل لرستان بود. او نیز وقتی شیر آب را بست و گفت: شهرستان ما کمبود آب ندارد، اما مشکل کم‌آبی را در همین تهران لمس کرده‌ام. من پایین شهر زندگی می‌کنم و هفته پیش آب منطقه ما قطع بود. ما قدر چیز‌هایی را که داریم وقتی می‌فهمیم که آن‌ها را از دست داده ‌باشیم.

نفر آخری که شیر آب را بست، مرد میانسالی بود که خیلی هم عجله داشت. او درست همان لحظه‌ای که شیر آب را باز کردم و کنار آمدم تا ببینم چه کسی آن را می‌بندند، سر رسید و با دست روی شانه‌ام زد و گفت: آب که خوردی شیر آب را ببند! فردا برای یک قطره آن هم محتاج می‌شویم."