مرکز مهارت آموزی کشاورزی

سرماهای بهاره خیلی خطرناک تر از یخبندان های اوایل پاییز می باشند.

این نوع سرمازدگی بیشتر در مناطق معتدله رخ داده و باعث خسارت به گل و میوه
می شود. زیرا گل ها و میوه های جوان، حساس تر از میوه های رسیده هستند.
امکان وقوع سرمای بهاره در موقع باز شدن گل های درختان وجود دارد.

طول مدت این نوع سرما کوتاه بوده و از چند ساعت تا حداکثر سه روز بیشتر نیست.

حساسیت به سرمای دیررس بهاره به ترتیب در میوه ی کوچک، گل کاملا بازشده، گل نیمه باز، و جوانه های بازنشده بیشتر است؛ 
بنابراین، در مورد میوه هایی مانند بادام، زردآلو و هلو که دارای نیاز سرمایی کمتری می باشند، توصیه می شود از ارقام دیرگل استفاده شود.

هلو انجیری با نام علمی PRUNUS PERSICA DONUT از خانواده ی ROSACEAE و میوه ای تابستانه است. هلو انجیری به نام های دیگری مانند: هلو کتابی، هلو دیسکی یا بشقابی نیز معروف است و واریته ی donut به دلیل شباهت ظاهری آن به شیرینی دونات نام‌گذاری گردیده است.

1️⃣کنترل زراعی:

✔️عدم آبیاری درختان به صورت آبیاری بارانی 
✔️استفاده از نهال سالم
✔️استفاده از ارقام مقاوم همچون: ردتاپ- اسپرینگ کرست و آلبرتای پیش رس
✔️ضد عفونی کردن ابزار هرس

2️⃣کنترل مکانیکی:
✔️حذف سرشاخه ها، شاخه ها، میوه ها و بقایای گیاهی آلوده و سوزاندن آن ها برای جلوگیری از آلودگی 
✔️هرس منظم و سبک قسمت های آلوده

3️⃣کنترل شیمیایی:
✔️بهترین زمان سم پاشی نوبت اول، آخر پاییز پس از ریزش برگ ها و نوبت دوم، بهار در مرحله قبل از تورم جوانه های گل با قارچ کش های مسی و یا کاپتان، است.

روی برگ، علائم همزمان با بازشدن جوانه های برگ به صورت لکه های گرد و کوچک به رنگ سرخ که وسط آن تیره است بروز می کند. لکه ها به تدریج بزرگ شده و از وسط شروع به خشک شدن می کنند. به مرور بافت مرده جدا شده و سوراخی ایجاد می شود.

در صورت شدت بیماری، روی درختان گیلاس و تجمع لکه ها، برگ ها تماماً زرد شده و می ریزند. به طور کلی لکه ها در آغاز پیدایش کوچک و ارغوانی اند ولی به تدریج بزرگتر شده و به رنگ قهوه ای درمی آیند.
روی میوه زردآلو به صورت تاول هایی برجسته به رنگ ارغوانی تا قهوه ای دیده می شود. در میوه گیلاس ممکن است گوشت تا هسته خشک شود. علائم روی میوه آلبالو شبیه گیلاس ولی عمق فرورفتگی لکه ها کمتراست. روی میوه گوجه سبز ممکن است ترشح صمغ بدون ظهور لکه های مشخص دیده شود. روی میوه هلو آلودگی به دو صورت ظاهرمی شود. یکی به صورت ریزش میوه، هنگام رسیدن و دوم ایجاد لکه های قهوه ای. 
شاخه های زردآلو، آلو و گوجه معمولاً مورد حمله بیماری قرار نمی گیرند. بیماری روی شاخه های گیلاس ابتدا به صورت لکه های قهوه ای و برجسته ظاهر می شود که به تدریج حالت زخم به خود می گیرد. 
در سرشاخه های بادام، لکه های گرد و بیضی به قطر یک تا چند میلی متر ظاهر می شود. لکه ها قهوه ای و وسط آن روشن تر و شبیه چشم است. 
علائم روی سرشاخه های هلو و بادام، شبیه به هم هستند، با این تفاوت که روی شاخه های هلو زخم ها معمولاً بزرگتر و صمغ زدگی آنها بیشتر است. 
✔️روی شاخه های زردآلو، زخم های ارغوانی به قطر چند میلی متر تشکیل می شود. روی شاخه های آلو و گوجه علائمی بروز پیدا نمی کند.

بیماری لکه غربالی، از مهم ترین و خسارت زاترین بیماری های درختان میوه هسته دار در اغلب مناطق جهان است.

✔️عامل غربالی درختان میوه هسته دار قارچی به نام کارپوفیلوس است. قارچ عامل بیماری، دامنه میزبانی وسیعی دارد و تقریباً به تمام گونه های درختان میوه هسته دار و به طور معمول به برگ های آنان حمله می کند.
✔️این بیماری در اکثر نقاط ایران به انواع درختان میوه هسته دار مانند زردآلو، هلو، شلیل، آلبالو، گوجه، بادام و در برخی مواقع به گیلاس خسارت وارد می کند و به دلیل جوش ها و لکه هایی که روی میوه زردآلو به وجود می آورد، ارزش صادراتی برگه زردآلو و قیسی را کاهش داده و طعم نامطبوعی به میوه می دهد.
غربالی و سوراخ شدن برگ ها، مشخص ترین و فراوان ترین علامت بیماری است. این قارچ به اندام های مختلف در گونه های مختلف درختان میوه هسته دار حمله می کند. میزان خسارت بسته به نوع میزبان و شرایط محیطی متفاوت است، به طوری که بیشترین خسارت در زردآلو به میوه ها و جوانه ها، در هلو به سرشاخه ها و جوانه ها و در بادام به برگ ها وارد می شود. 

پیچیدگی برگ، یک بیماری مهم است که هر ساله در دنیا خسارت فراوانی به محصول هلو و شلیل وارد می کند. 

✔️این بیماری تقریباً در تمام کشورهایی که هلو کاشته می شود، شایع میباشد و باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول درختان هلو و شلیل و همچنین کاهش طول عمر آن ها می شود.
این بیماری، اغلب برگ ها را مورد حمله قرار می دهد ولی می تواند جوانه ها، سرشاخه ها و به ندرت گل ها و میوه ها را نیز آلوده کند.
✔️برگ هایی که تحت تاثیر قارچ عامل این بیماری قرار می گیرند، قرمز، ضخیم و پیچ خورده می شوند. 
✔️برگ ها ضمن بزرگ شدن طی رشد، قهوه ای شده و قبل از بلوغ می افتند. بیماری در فصل بهار، وقتی دما بین 15 تا 20 درجه سلسیوس (میانگین 18 درجه سلسیوس) بوده و هوا نیز مرطوب می باشد، بروز می کند. اگر این قارچ کنترل نشود، می تواند باعث مرگ درختان شود.

شلیل، نوعی هلوی بدون کرک می باشد که ژن کرکی بودن آن، مغلوب شده است.  هلو و شلیل متعلق به جنس بزرگ پرونوس و تیره رُزاسه است. هلو دو تا سه سال بعد از کشت، شروع به گل دادن میکند و در سال چهارم یا پنجم، محصول اقتصادی خود را تولید می نماید. 

کمتر میوه ای مانند هلو و شلیل یافت می شود که بتواند در شرایط آب و هوایی مختلف پرورش یابد ولی این درختان، اساساً میوه مناطق سردسیری بوده و برای شکست خواب زمستانی نیاز به 100 تا 1000 ساعت سرما دارند. 
با توجه به سازگاری مناسب این درختان در اقلیم های مختلف ایران، هر ساله بر کشت آن ها در کشور افزوده می شود.

میوه هلو از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا کشت آن، به علت زودباردهی، در باغ های جدید الاحداث بادام مرسوم بوده و در فاصله بین ردیف های بادام کشت می شود، تا قبل از رسیدن درختان بادام به باردهی اقتصادی از میوه آن استفاده شود. 

آفت سرشاخه خوار هلو با داشتن رژیم دو‌گانه خواری، علاوه بر خشاکانیدن شاخه ها و جوانه های نورسته، به میوه درختان میزبان از جمله ارقام مختلاف بادام و هلو در مرحله چغاله نیز خسارت وارد کرده و سبب ریزش بخشی از میوه های نارس می شود. 
سرشاخه خوار هلو ازآفات مهم درختان میوه هسته دار به خصوص هلو، زردآلو، بادام، آلو و گوجه در ایران می‌ باشد و در دماوند روی درختان قیسی دو نسل در سال داشته و خسارت آن به این میوه شدید است. همچنین خسارت آن روی سیب، خرمالو، زالزالک و ازگیل نیز گزارش شده است.
تغذیه از سطح میوه ها، سبب نفوذ قارچ های بیمارگر و دیگر میکروارگانیسم ها به مغز بادام و پوسیدگی آن می شود.
لارو سرشاخه خوارهلو، با نفوذ به داخل میوه در مرحله رسیدن و تغذیه از سطح میوه این درختان است.