مرکز مهارت آموزی کشاورزی

درختان مرکبات نیازهای مختلفی از جمله: خاک حاصلخیز، آفتاب کامل، محیط کنترل شده، اقلیم گرمسیری یا نیمه گرمسیری، آبیاری سبک و مواد غذایی وافر دارند.

ترکیدگی پوست میوه، یکی از عوامل خسارتزا در تولید مرکبات محسوب میشود که اصول صحیح باغداری و تغذیه میتواند تا حدود زیادی از این خسارت جلوگیری نماید. ارقام پرتقال و نارنگی نافدار، مستعدترین ارقام برای ترک خوردگی هستند.

دلایل عارضه ترک خوردگی پوست میوه:

اگر چه ترکیدگی میوه تا حدودی وابسته به خصوصیات ریخت شناسی رقم و الگوی رشد میوه است اما عوامل مختلف فیزیولوژی و مدیریتی می تواند در شدت بروز آن مؤثر میباشد.

مهم ترین عوامل مؤثر بر وقوع پدیده ترکیدگی میوه عبارت: از شرایط آب و هوایی، خصوصیات مربوط به رقم. شامل شکل ظاهری میوه، حضور ناف و بزرگی آن، قابلیت انعطاف و ضخامت پوست، تعداد بذر، نوع پایه، مدیریت آبیاری، شرایط تغذیه ای و سطح بارآوری درخت دانست.

ترکیدگی در درجه اول نتیجه ضعف مدیریت باغ و در مرتبه بعد، نتیجه نوسانات درجه حرارت و رطوبت است.

ضعف آبیاری در هر مرحله از رشد میوه و به دنبال آن حجم بالای بارش ها در یک مقطع کوتاه زمانی و یا کود دهی بیش از اندازه می توانند باعث این مشکل شوند.

در زمانی که آب و مواد قندی با سرعت فوق العاده به میوه منتقل می شوند، قبل از آنکه پوست میوه به اندازه کافی برای نگهداری این ترکیبات رشد کرده باشد، ترکیدگی اتفاق می افتد. بادهای گرم و خشک، باعث خشکی بافت های درخت شده و این مسئله رطوبت میوه را می گیرد. به محض آنکه آب تامین شود، به سرعت جذب شده و سوی میوه حرکت می کند و موجب تورم بیش از حد میوه می گردد. این مسئله در درختان جوان یا درختانی که دارای ریشه های ضعیف و دارای محدودیت رشد هستند، شیوع بیشتری دارد. همچنین درختانی که باردهی بیشتری دارند، تاثیرپذیری بیشتری نشان می دهند. این مسئله احتمالا به کاهش توانایی درخت برای جذب کلسیم و پتاسیم کافی و در نتیجه کاهش استحکام پوست میوه ارتباط دارد. 

عارضه ترک خوردگی پوست میوه:

ضمن آنکه سبب حذف درصد قابل توجهی از میوه ها در مرحله قبل از برداشت و ریزش آنها می شود، می تواند با گسترش قابل توجه پوسیدگی های قارچی در باغ و نیز گسترش عوامل پوسیدگی در انبار سبب نابودی بسیاری از میوه های غیرترک خورده در مرحله ی پس از برداشت نیز شود.

زمان بروز عارضه ترک خوردگی پوست میوه:

بیشترین موارد بروز عارضه ترک خوردگی پوست میوه، از اواسط تیر ماه تا آبان ماه مشاهده میشود، در واقع ترک خوردگی پوست میوه از پایان گلدهی و آغاز تشکیل میوه، نمایان میگردد.

راه کارهای جلوگیری از ترک خوردگی میوه:

با کنترل عارضه ترک خوردگی میوه مرکبات میتوان تا حدود زیادی از گسترش عوامل قارچی زیانبار در باغ جلوگیری نموده و به سلامت درختان کمک شایانی کرد. افزایش مقاومت بافت پوست به تحمل فشارهای ناشی

از توسعه سریع گوشت و عرضه مناسب سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بُر که نقش مهمی در استحکام دیواره های سلولی و انسجام بافت پوست میوه دارند، همچنین آبیاری سبک و مداوم و کوددهی تدریجی میتواند

نقش مهمی در کاهش شدت ترکیدگی قبل از برداشت میوه ها داشته باشد.