مرکز مهارت آموزی کشاورزی

چمن بیشتر در طراحی پارکهای عمومی، باغات گیاه شناسی، استادیوم های ورزشی و زمینهای بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصولا محوطه چمن کاری علاوه بر زیبایی و بر قراری لطافت محیط، از نظر بهداشت مورد توجه است، به خصوص در مناطق معتدل و خشک که در اثر وزش باد گرد و غبار به هوا برخاسته و فضا را آلوده می سازد. لذا چمن کاری از این امر جلوگیری نموده و محیط اطرافش را مصون از آلودگی می نماید.

چمن‌ها را به دو دسته چمن های گرمسیری و سردسیری طبقه بندی می‌کنند. چمن های سردسیری که به چمنهای فصل خنک هم مشهورند، ویژه مناطق سردسیری و یخبندان می‌باشد. چمن های گرمسیری بهترین رشد و نمو خود را در هوای گرم (بالای30درجه سانتیگراد) دارند. چمنهای سردسیری در دو زمان کاشته می شوند یکی اوایل بهار و اوایل پائیز؛ در مورد چمن های گرمسیری به جزء زمانهای بسیار گرم یا بسیار سرد در هر موقعی از سال می‌توان اقدام به کشت نمود.

آماده کردن زمین

زمینهایی که دارای شیب زیادی می باشند، باید از شیب آن ها بکاهیم، زیرا شیب تند باعث می شود آب کاملا در زمین نفوذ نکند و بخصوص در تابستان باعث به هدر رفتن آب شده و بدین ترتیب گیاه با عدم دسترسی به رطوبت کافی، پژمرده می گردد.

اگر زمین پستی و بلندی داشته باشد احتیاج به تسطیح دارد. زیرا در صورت عدم تسطیح، در قسمتهای گود آب جمع شده که موجب خفگی چمن می‌شود و در قسمتهای بلند نیز به علت نرسیدن آب، چمن کاملاً خشک می‌شود.

چمن ها در هر خاکی اعم از شنی یا رسی به خوبی رشد می کنند، ولی رشد و نمو آن ها در اراضی شنی مطلوب نبوده و به علت تخلخل زیاد خاک های شنی، آب به سرعت  از دسترس گیاه خارج شده و در نتیجه رنگ چمنها به زردی گرایش پیدا می کنند. لذا باید به این قبیل اراضی مقداری خاک رس بیفزائیم و اگر بر عکس زمینی رسی باشد باید مقداری ماسه نرم به آن اضافه نمائیم.

کوبیدن و سفت نمودن زمین چمن قبل از بذر کاری، به وسیله غلطک های مختلفی از قبیل غلطکهای آهنی، سنگی و یا سیمانی صورت می گیرد. پس از تسطیح، اضافه کردن کوده های حیوانی بسیار مناسب است. کود حیوانی که برای چمن انتخاب می شود، گوسفندی یا گاوی است، که البته کود گوسفندی قویتر بوده و برای چمن مناسب تر است. کودهای حیوانی یا آلی دارای هوموس بوده و خود نیز تولید کننده این ماده می باشند. هوموس یا ماده سیاه رنگ بیشتر املاح معدنی کودهای شیمیایی را به خود جذب کرده و برای نبات قابل مصرف می سازد. لذا کود حیوانی حتما باید به زمین داده شود. در مناطق سردسیر در اواسط پائیز به زمین کود داده می‌شود و در مناطق گرمسیر در هر موقعی از سال به جز ماههای بسیار گرم سال می‌توان کود دهی کرد.

نحوه کاشت بذر

یک بذر چمن خوب باید کاملا رسیده بوده و نارس نباشد. نارس بدین معنی است که زودتر از موعد مقرر از کرت های بذر گیری برداشت شده و در نتیجه قوه نامیه آن کم می باشد. بذر چمن از نظر ظاهری باید زرد رنگ، توپر و حتی بدون بو باشد. در مؤسسات تولید بذر بعضی از بذور واریته های مختلف چمن را بنا به ضرورت امر با یکدیگر مخلوط نموده و توصیه می نمایند. معمولا بذر چمن برای نقاط ورزشی مخلوطی از بذور واریته های مقاوم بوده که در دسترس فروشندگان قرار دارد.

هنگام کاشت بذر باید توجه کرد که توزیع آن به صورت یکنواخت باشد تا چمن یکدست سبز شود. کاشت بذر نباید در روز طوفانی صورت گیرد. کاشت بذر به دو صورت است: کاشت با دستگاه بذرپاش و کاشت دستی به صورت پاشش بذر. ابتدا زمین باید به چند قطعه مساوی تقسیم و بذر را نیز متناسب با قطعات تقسیم و هر قطعه بذرپاشی ‌شود. عمق کاشت بذر نیم تا یک سانتیمتر است. یا اینکه بذر را به دو قسمت تقسیم کرده، نیمی از آن را در یک جهت و نیم دیگر را عمود بر جهت اول کشت می‌کنند. بعد از کاشت، با شن کش بذر را به زیر خاک قرار می‌دهیم، سپس روی بذر را با کود دامی پوسیده می‌پوشانیم.

مراقبت‌های زراعی

آبیاری: بعد از بذر پاشی آبیاری بارانی صورت می‌گیرد و در آبیاری باید تا عمق 15 - 10 سانتیمتری کاملاً خیس شود.

کوتاه کردن چمن: چمن‌های کوتاه، رنگ سبز تیره به خود می‌گیرند ولی چمن‌های بلند رنگ قهوه‌ای مایل به زرد دارند. چمن زنی باید از ارتفاع 3 - 5 سانتیمتری صورت گیرد. اگر کوتاه کردن بیش از روی سطح خاک باشد باعث غلبه علفهای هرز می‌شود.

غلطک زدن چمن: اصولأ غلطک زنی بعد از فصل زمستان صورت می‌گیرد، چون یخبندان در مناطق سردسیر باعث بالا آمدن چمن از خاک شده و ریشه‌های آن از خاک جدا می‌گردند. غلطک زدن باعث ایجاد تماس مجدد و تثبیت چمن می‌گردد.

زردی چمن: زردی چمن ممکن است در اثر کمبود ازت باشد.

مراقبت در مقابل آفات و بیماری ها

چمن مانند سایر گیاهان امکان دارد دچار آفت شود، که باید به محض بروز بیماری با آن مبارزه کرد. انواع بیماری های ویروسی و قارچی در چمن چندان زیاد نیست و چه بسا امراض ویروسی به ندرت (یک یا دو بیماری) دیده شده است. یک نوع آن چند سالی است شیوع پیدا کرده که به نام سوختگی معروف است.

این قارچ ریشه چمن را مورد حمله قرار داده و گیاه پس از اندک مدتی رنگ قهوه ای سوخته پیدا کرده، خشک شده و از بین می رود. علامت ظاهری آن این است که نقاطی از چمن به رنگ قهوه ای سوخته در آمده است. این بیماری به طرق مختلف شیوع می یابد. اصولا ممکن است خود بذر آلوده به این قارچ باشد که شکی نیست ریشه بوته چمن نیز آلوده خواهد گشت یا ممکن است خاک آلوده باشد. رطوبت هم نیز در شیوع این بیماری مؤثر است.

طرق مبارزه با این قارچ این است که اگر چمن کاران علاقمند به یک چمن ایده ال هستند قبلا باید بذر را با داروهای قارچ کش ضد عفونی نمایند و همچنین باید خاک را با این قارچ کش ضد عفونی کرد. یکی از قارچ کشهای مناسب zineb و دیگری به نام tiram می باشد. 20 گرم از هر یک ازاین داروها برای یک متر مربع زمین در نظر گرفته می شود. این داروها را با خاکستر یا کمی خاک مخلوط نموده و روی زمین پاشیده، سپس با وسائل کشاورزی آن را با خاک مخلوط می کنند. بیماری زنگ زدگی چندان مهم نیست و در اثر چیدن به موقع چمن و درو نمودن چمنهای بریده شده از محوطه این زنگ زدگی برطر ف می گردد.

آفت خطرناکی که برای چمن و سایر گیاهان بسیار مضر است آب دزدک می باشد که اکثر مردم آن را می شناسند. این آفت در داخل زمین کانال هایی ایجاد نموده که باعث بریدگی ریشه شده و در نتیجه چمن خشک می گردد. ممکن است قطعه چمن بزرگی را در ظرف مدت بسیار کوتاهی نابود سازد. آفت مزبور در سطح کشور به گل کاریها ، باغها و مزارع سبزی و صیفی صدمات فراوان وارد می سازد.

این آفت ساقه و ریشه گیاهان را مورد حمله قرار داده و به طور کلی اکثر سبزیجات از حمله آن در امان نیستند. هرگاه در روی خاک شیارهایی مشاهده شد، احتمالا در پایین آن شیار های حفر شده، تخم ریزی به وسیله آب دزدک انجام گرفته است.