در محیط های طبیعی:
✔️عوامل زنده (حشرات، باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها) و
✔️غیرزنده (نور، درجه حرارت، فراهمی آب، مـواد غذایی و ساختمان خاک)، رشد گیاهان عالی را تحت تأثیر خود قرار می دهند.
✔️از میان ایـن عوامل، تـنش خشکی و کـم آبی، مهمترین عامل غیرزنده است که محدودکننده رشد و تولید گیاهان در جهان به شمار می رود.